Шаттауық немесе орман жаңғағы (лат. Corylus) – қайың тұқымдасына жататын бұта.
Шаттауық (орман жаңғағы) | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(Corylus avellana) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Dochnahl |
Еуропаның орман белдеуінде, және өсетін 20-ға тарта түрі бар. Қазақстанда жағалауларында өсетін бір ғана түрі – немесе кәдімгі орман жаңғағы (С. avellana) бар. Биіктігі 2 – 5 м, кейде 8 м-дей болады. Жапырақтары үлкен сопақша немесе домалақ, шеті тілімденген. Тұқымынан, шыбығынан, тамыр атпалары және сұлама бұтақтары арқылы көбейеді. Наурыз – сәуір айларында гүлдеп, тамыз-қыркүйекте жеміс береді. Бір бұтадан 8 кг-ға дейін жаңғақ алынады. Жаңғақ құрамында 60 – 70% май болады. Жемісі 2 – 5-тен топталып, кейде дараланып өседі; сопақша, қоңырқай түсті, жеуге жарамды. Көлеңкеге төзімді орман жаңғағы ылғал топырақтарда, әсіресе орманның сұр топырағында және қара топырақты жерлерде жақсы өседі. 80 жылдай өмір сүреді.
Дереккөздер
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
- Қазақ энциклопедиясы VII том;әдебиет: Красная книга Казахстана, А.-А., 1981.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shattauyk nemese orman zhangagy lat Corylus kajyn tukymdasyna zhatatyn buta Shattauyk orman zhangagy Corylus avellana Dүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy BetulaceaeTegi Corylus Karl LinnejDochnahl Europanyn orman beldeuinde zhәne osetin 20 ga tarta tүri bar Қazakstanda zhagalaularynda osetin bir gana tүri nemese kәdimgi orman zhangagy S avellana bar Biiktigi 2 5 m kejde 8 m dej bolady Zhapyraktary үlken sopaksha nemese domalak sheti tilimdengen Tukymynan shybygynan tamyr atpalary zhәne sulama butaktary arkyly kobejedi Nauryz sәuir ajlarynda gүldep tamyz kyrkүjekte zhemis beredi Bir butadan 8 kg ga dejin zhangak alynady Zhangak kuramynda 60 70 maj bolady Zhemisi 2 5 ten toptalyp kejde daralanyp osedi sopaksha konyrkaj tүsti zheuge zharamdy Kolenkege tozimdi orman zhangagy ylgal topyraktarda әsirese ormannyn sur topyragynda zhәne kara topyrakty zherlerde zhaksy osedi 80 zhyldaj omir sүredi DerekkozderShanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9 Қazak enciklopediyasy VII tom әdebiet Krasnaya kniga Kazahstana A A 1981