Орақтұмсық

Орақтұмсық (лат. Ibidorhyncha struthersii) – татреңтәрізділер отряды, тұқымдасына жататын құс. Қазақстанда Солтүстік және Батыс Тянь-Шаньнің биік таулы беткейлерінде, Іле Алатауының Үлкен және Кіші шатқалында, Шелек, Асы, Қаражар және Қарқара өзендерінің жоғарғы ағысында кездеседі. Дене тұрқы 41 см, салмағы 300 г-дай, қанатының ұзындығы 22 – 25 см. Арқасы және жемсауы сұрғылт келеді, кеудесінде қара жолағы бар. Орақ тәрізді имек тұмсығы мен аяқтары қызыл түсті. Орақтұмсық – отырықшы құс. Жеке жұптары ұсақ тастар арасына шұңқырлап ұя салады. 3 – 4 жұмыртқаны мекиені мен қоразы кезектесіп басып, балапандарын да бірігіп өргізеді. Негізінен ұсақ балықтармен және әр түрлі омыртқасыздармен қоректенеді. Орақтұмсықтың жылдан жылға саны азаюда, 4 жұбы қорғалады. Өте сирек кездесетін құс болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.

Орақтұмсық
(IUCN3.1)
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Татреңтәрізділер Тұқымдасы: Ibidorhynchidae , 1856 Тегі: Ibidorhyncha , 1832 Түрі: I. struthersii
Ibidorhyncha struthersii , 1832
Clorhynchus strophiatus Hodgson, 1835

Дереккөздер

1. BirdLife International Ibidorhyncha struthersii. Version 2009.2. (2009). Тексерілді, 30 желтоқсан 2009.
2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том; Красная книга Казахстана, 3 изд., А., 1996.