Олигосахаридтер – молекуласында гликозидті байланысқан 2-ден 10-ға дейін моносахарид қалдықтары болатын көмірсулар. Қалдықтар санына байланысты олигосахаридтер , т.б. болып бөлінеді. Олигосахаридтер бос күйінде көптеген өсімдіктерде (мысалы, қызылша мен қант құрағында сахароза), сиыр сүтінде (дисахарид, лактоза), ана сүтінде (гексасахаридтер) кездеседі. Олигосахаридтер түссіз, қатты (балқу температурасы нақты емес) немесе тұтқыр сұйықтықтар; суда ерігіштігі молекула массасы мен құрылым жүйеленіміне тәуелді. Олигосахаридтер полисахаридтердің гидролизінен алынады. Тамақ өнеркәсібінде қолданылады.
Олигосахаридтердің классификациясы
Олигосахаридтердің қатаң номенклатурасы өте ауыр. Олигосахаридтің атауы моносахаридтердің О-алмастырылған туындыларының түріне сәйкес түзіледі, тотықсыздандырғыш бірліктің атауына негізделген, барлық қолда бар алмастырғыштарды көрсетеді; қалпына келтірмейтін олигосахаридтер үшін номенклатура гликозидтерге ұқсас. Сызықтық олигосахаридтердің атауларында көбінесе олардың арасындағы байланыс түрін көрсете отырып, моносахарид қалдықтарының ретті санауы қолданылады.
Физикалық қасиеттері
Көптеген олигосахаридтер кристалды қатты заттар немесе кристалданбайтын сироптар болып табылады, ақ немесе түссіз, суда жақсы ериді, төменгі спирттерде аз ериді және диметилформамидті, формамидті және диметилсульфоксидті қоспағанда, басқа қарапайым еріткіштерде іс жүзінде ерімейді. Жоғары температурада төменгі олигосахаридтер сірке қышқылында және пиридинде ериді. Кейбір жоғары тармақталмаған қалыпты олигосахаридтер, мысалы, целлодекстриндер суда қиын ериді және олардың ерігіштігі молекулалық массаның жоғарылауымен тез төмендейді. Көптеген олигосахаридтердің тәтті дәмі бар.
Табиғатта таралуы
Бос күйде олигосахаридтер өсімдіктер әлемінде кеңінен таралған, олар, ең алдымен, резервтік көмірсулардың рөлін атқарады. Өсімдік олигосахаридтеріне тән және көп тараған өкілдері сахароза тобындағы олигосахаридтер: мелицитоза, рафиноза, гентианоза, стахиоз және т.б.
Ішкі сілтемелер
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы 7- том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Oligosaharidter molekulasynda glikozidti bajlanyskan 2 den 10 ga dejin monosaharid kaldyktary bolatyn komirsular Қaldyktar sanyna bajlanysty oligosaharidter t b bolyp bolinedi Oligosaharidter bos kүjinde koptegen osimdikterde mysaly kyzylsha men kant kuragynda saharoza siyr sүtinde disaharid laktoza ana sүtinde geksasaharidter kezdesedi Oligosaharidter tүssiz katty balku temperaturasy nakty emes nemese tutkyr sujyktyktar suda erigishtigi molekula massasy men kurylym zhүjelenimine tәueldi Oligosaharidter polisaharidterdin gidrolizinen alynady Tamak onerkәsibinde koldanylady Oligosaharidterdin klassifikaciyasyOligosaharidterdin katan nomenklaturasy ote auyr Oligosaharidtin atauy monosaharidterdin O almastyrylgan tuyndylarynyn tүrine sәjkes tүziledi totyksyzdandyrgysh birliktin atauyna negizdelgen barlyk kolda bar almastyrgyshtardy korsetedi kalpyna keltirmejtin oligosaharidter үshin nomenklatura glikozidterge uksas Syzyktyk oligosaharidterdin ataularynda kobinese olardyn arasyndagy bajlanys tүrin korsete otyryp monosaharid kaldyktarynyn retti sanauy koldanylady Fizikalyk kasietteriKoptegen oligosaharidter kristaldy katty zattar nemese kristaldanbajtyn siroptar bolyp tabylady ak nemese tүssiz suda zhaksy eridi tomengi spirtterde az eridi zhәne dimetilformamidti formamidti zhәne dimetilsulfoksidti kospaganda baska karapajym eritkishterde is zhүzinde erimejdi Zhogary temperaturada tomengi oligosaharidter sirke kyshkylynda zhәne piridinde eridi Kejbir zhogary tarmaktalmagan kalypty oligosaharidter mysaly cellodekstrinder suda kiyn eridi zhәne olardyn erigishtigi molekulalyk massanyn zhogarylauymen tez tomendejdi Koptegen oligosaharidterdin tәtti dәmi bar Tabigatta taraluyBos kүjde oligosaharidter osimdikter әleminde keninen taralgan olar en aldymen rezervtik komirsulardyn rolin atkarady Өsimdik oligosaharidterine tәn zhәne kop taragan okilderi saharoza tobyndagy oligosaharidter melicitoza rafinoza gentianoza stahioz zhәne t b Ishki siltemelerGlyukoza MonosaharidDerekkozderҚazak enciklopediyasy 7 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet