Мына мақаланы не бөлімін Нілді дегенмен біріктіруге ұсынылған. () |
Нілді кеніші , 1847 ж. ашылған. Жаңа кеніштің ашылуына байланысты оның Нілді аты Успен болып өзгереді. Кеніш 1964 ж. жабылып, орнына Успен кеңшары орнады. Нілді (Успен) кенішіндегі 1905 жылғы халықтық революция толқынына дейінгі 58 жыл ішінде қазақ жұмысшыларының есейіп ер жетуі, саяси сауатының оянуы калыптасқан. Соның нәтижесінде 1905 ж. Успен (Нілді) жұмысшыларының ереуілі бодды. Ол кезде кеніште 334 жұмысшы (оның 269-ы қазақ) еңбек етті. Онда қазақ жұмысшыларымен қатар Орал зауыттарынан келген Н. П. Топорин, С. С. Невзоров, М. А. Жилин, И. Г. Низовитин сияқты орыс жұмысшылары да еңбек етті. Топорин Нижний Тагиль зауытында «Орал жұмысшылар одағы» басқармасының мүшесі болды. Олар Успен кеніші жұмысшыларының арасында үгіт жүргізді. Қазақ жұмысшыларымен бірге «Орыс-қырғыз (қазақ) одағын» құрды. «Одақ» 6 желтоқсанда жұмысшылардың жиналысында 6 тармақтан тұратын петиция қабылдап, оны 7 желтоқсанда кеніш басшыларына тапсырады. Тілектері орындалмаған соң жұмысшылар ереуілге шығады. 10 желтоқсанда ереуіл басшылары кеніш дүкенін ашып, ондағы заттарды жұмысшыларға таратып береді. Ә. Байшағыров, Ы. Қаспақбаев сияқты қазақ жұмысшылары орыс жұмысшыларымен бірге ереуілді тоқтатпау жөнінде үгіт жүргізеді. Ереуіл 12 желтоқсанда тоқтайды. Успен (Нілді) кеніші жұмысшыларының ереуілі 1905 жылғы орыс революциясы кезінде, Қазақстандағы бірінші саяси ереуіл болды. Оны Қазақстан Әлі Байшағыров басқарды.
Дереккөздер
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Myna makalany ne bolimin Nildi degenmen biriktiruge usynylgan Nildi kenishi 1847 zh ashylgan Zhana kenishtin ashyluyna bajlanysty onyn Nildi aty Uspen bolyp ozgeredi Kenish 1964 zh zhabylyp ornyna Uspen kenshary ornady Nildi Uspen kenishindegi 1905 zhylgy halyktyk revolyuciya tolkynyna dejingi 58 zhyl ishinde kazak zhumysshylarynyn esejip er zhetui sayasi sauatynyn oyanuy kalyptaskan Sonyn nәtizhesinde 1905 zh Uspen Nildi zhumysshylarynyn ereuili boddy Ol kezde kenishte 334 zhumysshy onyn 269 y kazak enbek etti Onda kazak zhumysshylarymen katar Oral zauyttarynan kelgen N P Toporin S S Nevzorov M A Zhilin I G Nizovitin siyakty orys zhumysshylary da enbek etti Toporin Nizhnij Tagil zauytynda Oral zhumysshylar odagy baskarmasynyn mүshesi boldy Olar Uspen kenishi zhumysshylarynyn arasynda үgit zhүrgizdi Қazak zhumysshylarymen birge Orys kyrgyz kazak odagyn kurdy Odak 6 zheltoksanda zhumysshylardyn zhinalysynda 6 tarmaktan turatyn peticiya kabyldap ony 7 zheltoksanda kenish basshylaryna tapsyrady Tilekteri oryndalmagan son zhumysshylar ereuilge shygady 10 zheltoksanda ereuil basshylary kenish dүkenin ashyp ondagy zattardy zhumysshylarga taratyp beredi Ә Bajshagyrov Y Қaspakbaev siyakty kazak zhumysshylary orys zhumysshylarymen birge ereuildi toktatpau zhoninde үgit zhүrgizedi Ereuil 12 zheltoksanda toktajdy Uspen Nildi kenishi zhumysshylarynyn ereuili 1905 zhylgy orys revolyuciyasy kezinde Қazakstandagy birinshi sayasi ereuil boldy Ony Қazakstan Әli Bajshagyrov baskardy DerekkozderҚaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5Bul zhana makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet