Северцов Николай Алексеевич (1827 – 1883) – Ресей зоогеографы және саяхатшысы.
Николай Алексеевич Северцов | |
---|---|
| |
Туған күні, жері | 1827 |
Қайтыс болған күні, жері | 1883 |
Зерттеу салалары | зоология, зоогеография, орнитология, ботаника, этнография |
1846 жылы Мәскеу университетін тәмамдаған, 1855 жылы диссертация қорғаған. 1857 – 79 ж. Орта Азия мен Қазақстан жерін зерттеп, алқап орфографиясы, геологиясы, өсімдігі мен жануарлары жөнінде бай деректер жинады, оның табиғатына алғаш рет кешенді-географиялық сипаттама берді. Н. А. Северцовтің Қазақстанды зерттеу жұмыстары П. П. Семеновтың Тянь-Шаньды зерттеуімен тұспа-тұс келеді. Ол əуелде Арал теңізі мен Сырдарияның төменгі сағасына сапар шекті. Одан соң Тянь-Шаньда, Жетісу, Қызылқұм, Қаратау өңірлерінде зерттеу-бақылау жұмыстарын жүргізді, Үстірт пен Мұғалжарды зерттеді. Осы зерттеулер нәтижесінде Н. А. Северцов Қазақстан жерінде жануарлардың таралуы жайында ғылыми - ой пікірлерді кеңейтті. Ғалымның табиғат компоненттерінің өзара байланысы жəне сабақтастығы туралы идеясы географиядағы экологиялық бағыттың дамуына жол ашты.
1857 ж. Арал-Каспий атырабына императорлық Санкт-Петербург ҒА-сы ұйымдастырған экспедицияға И.Г.Борщов пен Н.А.Северцов қатысты. Экспедиция жұмыстарының қорытынды деректерiнiң маңызы өте зор болды. Экспедиция жүмысының нәтижесiнде Батыс Қазақстанның жер бетi, геологиялық құрылысы, климаты, флорасы және фаунасы туралы нақты деректер кеңейдi. 19 ғ-дың соңы — 20 ғ-дың басында Қазақстан фаунасын зерттеуге көңiл бөлiне бастады. Iрi зоологиялық зерттеулердi Арал — Каспий экспедициялары жүргiздi. Жаратылыс зерттеушiлердiң Петербург қоғамы өлкенiң жаратылыс тарихын анықтау мақсатында экспедиция ұйымдастырды және Каспий мен Арал теңіздерiнiң фаунасын зерттеуде бай материал жинақтады. Экспедицияның ихтиологиялық коллекциясын зерттеу нәтижелерiне сүйенiп, К.Ф. Кесслер жаңа геол. уақытта Каспий мен Арал теңіздерi арасында болған байланыстылық туралы пiкiрге алғашқылардың бiрi болып өз күмәнiн айтты.
Северцовтың, А.М.Никольскийдiң зерттеулерi географиялық тұрғыда жүргiзiлуiмен ерекшеленедi. Северцов “Вертикальное и горизонтальное распределение туркестанских животных” (“Түркiстан жануарларының таулы және жазық өңiрде таралуы”) деген күрделi еңбегiнде (1873) Орта Азияны географиялық аудандастырудың негiзiн қалады. Жануарлардың өсуі мен өнуін және таралуына назар аударды. Ғалымның табиғат компоненттерінің өзара байланысы және сабақтастығы туралы идясы географиядағы экологиялық бағыттың дамуына жол ашты.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Severcov Nikolaj Alekseevich 1827 1883 Resej zoogeografy zhәne sayahatshysy Nikolaj Alekseevich SevercovTugan kүni zheri 1827Қajtys bolgan kүni zheri 1883Zertteu salalary zoologiya zoogeografiya ornitologiya botanika etnografiya 1846 zhyly Mәskeu universitetin tәmamdagan 1855 zhyly dissertaciya korgagan 1857 79 zh Orta Aziya men Қazakstan zherin zerttep alkap orfografiyasy geologiyasy osimdigi men zhanuarlary zhoninde baj derekter zhinady onyn tabigatyna algash ret keshendi geografiyalyk sipattama berdi N A Severcovtin Қazakstandy zertteu zhumystary P P Semenovtyn Tyan Shandy zertteuimen tuspa tus keledi Ol euelde Aral tenizi men Syrdariyanyn tomengi sagasyna sapar shekti Odan son Tyan Shanda Zhetisu Қyzylkum Қaratau onirlerinde zertteu bakylau zhumystaryn zhүrgizdi Үstirt pen Mugalzhardy zerttedi Osy zertteuler nәtizhesinde N A Severcov Қazakstan zherinde zhanuarlardyn taraluy zhajynda gylymi oj pikirlerdi kenejtti Ғalymnyn tabigat komponentterinin ozara bajlanysy zhene sabaktastygy turaly ideyasy geografiyadagy ekologiyalyk bagyttyn damuyna zhol ashty 1857 zh Aral Kaspij atyrabyna imperatorlyk Sankt Peterburg ҒA sy ujymdastyrgan ekspediciyaga I G Borshov pen N A Severcov katysty Ekspediciya zhumystarynyn korytyndy derekterinin manyzy ote zor boldy Ekspediciya zhүmysynyn nәtizhesinde Batys Қazakstannyn zher beti geologiyalyk kurylysy klimaty florasy zhәne faunasy turaly nakty derekter kenejdi 19 g dyn sony 20 g dyn basynda Қazakstan faunasyn zertteuge konil boline bastady Iri zoologiyalyk zertteulerdi Aral Kaspij ekspediciyalary zhүrgizdi Zharatylys zertteushilerdin Peterburg kogamy olkenin zharatylys tarihyn anyktau maksatynda ekspediciya ujymdastyrdy zhәne Kaspij men Aral tenizderinin faunasyn zertteude baj material zhinaktady Ekspediciyanyn ihtiologiyalyk kollekciyasyn zertteu nәtizhelerine sүjenip K F Kessler zhana geol uakytta Kaspij men Aral tenizderi arasynda bolgan bajlanystylyk turaly pikirge algashkylardyn biri bolyp oz kүmәnin ajtty Severcovtyn A M Nikolskijdin zertteuleri geografiyalyk turgyda zhүrgiziluimen erekshelenedi Severcov Vertikalnoe i gorizontalnoe raspredelenie turkestanskih zhivotnyh Tүrkistan zhanuarlarynyn tauly zhәne zhazyk onirde taraluy degen kүrdeli enbeginde 1873 Orta Aziyany geografiyalyk audandastyrudyn negizin kalady Zhanuarlardyn osui men onuin zhәne taraluyna nazar audardy Ғalymnyn tabigat komponentterinin ozara bajlanysy zhәne sabaktastygy turaly idyasy geografiyadagy ekologiyalyk bagyttyn damuyna zhol ashty