Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Нағыз грегариналар отрядының (Eugregarinida) - өкілдері буынаяқтылардың ішегінде паразиттік тіршілік етеді. Денесі сопақтау, ұзындау, сыртын қалың қабықша - пелликула қаптап тұрады. Оның астында денесін бойлап эктоплазма жатады, ол плазмалык пер-делер түзеп, грегаринанын. бір клеткалы денесін үш бөлікке бөліп тұрады. Бірінші - эпимерит, бұнда жіңішке ілмешектері не қармақшалары болады, солар арқылы грегарина ішек клеткаларына бекініп тұрады. Екінші - протомерит, цитоплазмаға толған, ядросыз бөлік. Үшінші - дейтомерит, ядро орналасқан үлкенірек болып келген бөлік. Осындай үш бөлімді құрылысты грегариналарды Серһаііпа деген отряд тармағына жатқызады. Басқаларының денесі бөлімдерге бөлінбей, денелері құрт тәрізді не шар тәрізді жануарлардың дене қуыстарында тіршілік етеді. Бұларды Асерһаііпа отряд тармағына жатқызады.
Дамуы
Грегариналар жынысты жолмен көбейеді. Екі грегарина бір-біріне, яғни біреуінің протомериті екіншісінің дейтомеритіне жабысып, сизигия түзейді. Содан кейін әрқайсысының денесі жұмырланып, екеуінің төңірегінде қалың қабықша бөлініп шығады. Екі грегаринаның ядросы митоз жолымен бірнеше рет бөлініп, көптеген ядролар түзіледі. Бұл ядролар дененің шет жағына қарай жылжып, цитоплазмамен қапталынып, гаметаларға айналады. Алдыңғы грегаринадан макрогаметалар пайда болады, оны примит деп атайды, артқы грегаринадан микрогаметалар - ол сателлит. Гаметалар қосылып зигота құрайды. Әрбір зигота қалың қабықшаға оранып ооцистаға айналады. Ооцистаның ішінде спорогония процесі өтеді. Ядро бөлініп 8 ядроға бастама береді. Бастапқы екі бөліну мейоз жолымен жүреді, 8 ядро түзілгеннен кейін, әрбір ядро цитоплазмамен қапталынып, ооцистаның ішінде 8 спорозоиттар пайда болады. Спорогония процесі осылай бітеді.
Ооцисталар ауру жануарлардың ішегінен сыртқа нәжіспен бірге шығып, ары қарай даму үшін басқа жануарлардың ішегіне түсуі керек. Онда ооцисталар ішек сөлдерінің әсерінен жарылып, спорозоиттар шығып эпимерит бөлімі арқылы ішек клеткаларына бекініп өсе бастайды.
Дереккөздер
- Дәуітбаева К. Ә.Омыртқасыздар зоологиясы. Оқулық. - Алматы: 2004. ISBN 9965-749-11-6
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nagyz gregarinalar otryadynyn Eugregarinida okilderi buynayaktylardyn isheginde parazittik tirshilik etedi Denesi sopaktau uzyndau syrtyn kalyn kabyksha pellikula kaptap turady Onyn astynda denesin bojlap ektoplazma zhatady ol plazmalyk per deler tүzep gregarinanyn bir kletkaly denesin үsh bolikke bolip turady Birinshi epimerit bunda zhinishke ilmeshekteri ne karmakshalary bolady solar arkyly gregarina ishek kletkalaryna bekinip turady Ekinshi protomerit citoplazmaga tolgan yadrosyz bolik Үshinshi dejtomerit yadro ornalaskan үlkenirek bolyp kelgen bolik Osyndaj үsh bolimdi kurylysty gregarinalardy Serһaiipa degen otryad tarmagyna zhatkyzady Baskalarynyn denesi bolimderge bolinbej deneleri kurt tәrizdi ne shar tәrizdi zhanuarlardyn dene kuystarynda tirshilik etedi Bulardy Aserһaiipa otryad tarmagyna zhatkyzady DamuyGregarinalar zhynysty zholmen kobejedi Eki gregarina bir birine yagni bireuinin protomeriti ekinshisinin dejtomeritine zhabysyp sizigiya tүzejdi Sodan kejin әrkajsysynyn denesi zhumyrlanyp ekeuinin tonireginde kalyn kabyksha bolinip shygady Eki gregarinanyn yadrosy mitoz zholymen birneshe ret bolinip koptegen yadrolar tүziledi Bul yadrolar denenin shet zhagyna karaj zhylzhyp citoplazmamen kaptalynyp gametalarga ajnalady Aldyngy gregarinadan makrogametalar pajda bolady ony primit dep atajdy artky gregarinadan mikrogametalar ol satellit Gametalar kosylyp zigota kurajdy Әrbir zigota kalyn kabykshaga oranyp oocistaga ajnalady Oocistanyn ishinde sporogoniya procesi otedi Yadro bolinip 8 yadroga bastama beredi Bastapky eki bolinu mejoz zholymen zhүredi 8 yadro tүzilgennen kejin әrbir yadro citoplazmamen kaptalynyp oocistanyn ishinde 8 sporozoittar pajda bolady Sporogoniya procesi osylaj bitedi Oocistalar auru zhanuarlardyn isheginen syrtka nәzhispen birge shygyp ary karaj damu үshin baska zhanuarlardyn ishegine tүsui kerek Onda oocistalar ishek solderinin әserinen zharylyp sporozoittar shygyp epimerit bolimi arkyly ishek kletkalaryna bekinip ose bastajdy DerekkozderDәuitbaeva K Ә Omyrtkasyzdar zoologiyasy Okulyk Almaty 2004 ISBN 9965 749 11 6