Напалм

Напалм (ағыл. napalm, na (phthenic асіа) — және palm (itic acid) — пальмитин қышқылы сөздерінен қысқартылып алынған) — айтарлықтай тұтқыр және түрлі заттардың, оның ішінде, тік заттардың бетіне жақсы жабысатын отшашар — жандырғыш қоспа ретінде қолданылатын жанармай өнімі. Қоюландырғыш ұнтаққа қатысты Напалм атауы, әдетте, от қоспасына да беріледі. Оның негізін бензин, керосин және т.б. мұнай өнімдері құрайды. Напалм өздігінен от алмайды, бірақ оны тұтандырғыш көмегімен тез түтандыруға болады, жалын температурасы 900-1100, қою ащы қара түтін бөле отырып, акырын жанады. Нның жекелеген ірі түйірлері 5-8 мин-қа дейін жануы мүмкіНапалм Жанып жаткан Напалм адам терісіне күшті закым келтіреді: күйген жерлер жанға батып (ауыртыл), ұзақ уақыт жазылмайды. Напалм жанып жатқанда адам оттегі жетіспеушілігінен түншығуы, сондай-ақ, иісті газдан улануы мүмкін (әсіресе, жабык паналар мен тасаларда). Арқаға алып жүретін отшашарларда қолданылатын Напалм алу үшін жанармай салмағына сәйкес қоюландырғышүнтақтың мөлшері 2-4 пайыз, танк отшашарларында — 3-9 пайыз, авиациялық өртегіш шапақтар мен бомбаларда, сондай-ақ, от фугастарында — 3-12 пайыз болуы мүмкін. Жану жылдамдығы коюландырғыштың түрі мен қоюлану дәрежесіне байланысты. Жабысқақтау (тұтқырлау) Напалм ақырын жанады. Напалмды дала жағдайында дайындау үшін арнайы қоспа — жабдықтау құрылғылары қолданылады. Напалмға жеңіл металл (натрий, магний) немесе фосфор қорытпаларын қосса, "супернапалм" пайда болады. Ол нысанада өздігінен тұтана алады, әсіресе, ылғал жерлер мен қар үстінде қатты жанады: оны сумен өшіру мүмкін емес. Напалм, негізінен, авиациялық әртегіш бақтар мен бомбаларда, түрлі конструкциядағы отшашарларда және от фуғастарында қолданылады.

Вьетнамдағы соғыста Напалмды қолдану

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл