Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мүгедектік – науқастану, жарақат, апатқа ұшырау, болып туу салдарынан адамның мүлдем не уақытша еңбек ету қабілетінен айырылуы. Мүгедектік медицина, әлеуметтік және құқықтық болып ажыратылады. Аурудың жағдайына, органдардың қызметінің бұзылу деңгейіне, клиника болжамға және еңбекке жарамсыздығына байланысты мүгедектік үш топқа бөлінеді.
І-топқа мүлде немесе ұзақ уақыт еңбекке жарамсыз, үнемі басқа біреудің күтімін, көмегін немесе бақылауын қажет ететін адамдар жатады;
ІІ-топқа басқа адамның көмегін қажет етпейтін, жұмыстың кейбір түрлерін атқара алатын адамдар жатады;
ІІІ-топқа еңбек ету қабілеті төмен болғанымен жеңіл-желпі жұмыстарды істей алатын, бірақ денсаулығына байланысты жұмыс жағдайын оңтайлы өзгертуді қажет ететін адамдар жатады.
Мүгедектік – өзгеріп тұратын категория. Мысалы, аурудың түріне қарай және оның дұрыс емделуіне байланысты мүгедек адамның денсаулығы жақсарып, еңбек ету қабілеттілігі жоғарылауы, ал кейде, керісінше жағдайдың да көрініс беріп, адам мүлдем болып қалуы мүмкін. Тұрақты еңбекке жарамсыздықты сараптау және мүгедектік тобын әлеуметтік қорғау мекемелерінің жанынан ұйымдастырылған медициналық-әлеуметтік сараптама комиссиясы белгілейді. Еңбек ету қабілетін жоғалтқан тұлғаларды әлеуметтік қамсыздандыру негізінен 2 бағытта жүргізіледі: зейнетақымен қамтамасыз ету және еңбек ете алатындарды жұмысқа орналастыру. Қазақстан Республикасының «мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Заңында Мүгедек — ол ағза функцияларының бұзылуы салдарынан олардың өмір сүру мүмкіндіктерін шектеуге әкеп тірейтін түрлі жарақаттар, аурулар, кемістіктерінің салдарынан денсаулығы нашар тұлға делінген.
Дереккөздер
- «Қазақ энциклопедиясы — VI»
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mүgedektik naukastanu zharakat apatka ushyrau bolyp tuu saldarynan adamnyn mүldem ne uakytsha enbek etu kabiletinen ajyryluy Mүgedektik medicina әleumettik zhәne kukyktyk bolyp azhyratylady Aurudyn zhagdajyna organdardyn kyzmetinin buzylu dengejine klinika bolzhamga zhәne enbekke zharamsyzdygyna bajlanysty mүgedektik үsh topka bolinedi Mүgedektik belgi I topka mүlde nemese uzak uakyt enbekke zharamsyz үnemi baska bireudin kүtimin komegin nemese bakylauyn kazhet etetin adamdar zhatady II topka baska adamnyn komegin kazhet etpejtin zhumystyn kejbir tүrlerin atkara alatyn adamdar zhatady III topka enbek etu kabileti tomen bolganymen zhenil zhelpi zhumystardy istej alatyn birak densaulygyna bajlanysty zhumys zhagdajyn ontajly ozgertudi kazhet etetin adamdar zhatady Mүgedektik ozgerip turatyn kategoriya Mysaly aurudyn tүrine karaj zhәne onyn durys emdeluine bajlanysty mүgedek adamnyn densaulygy zhaksaryp enbek etu kabilettiligi zhogarylauy al kejde kerisinshe zhagdajdyn da korinis berip adam mүldem bolyp kaluy mүmkin Turakty enbekke zharamsyzdykty saraptau zhәne mүgedektik tobyn әleumettik korgau mekemelerinin zhanynan ujymdastyrylgan medicinalyk әleumettik saraptama komissiyasy belgilejdi Enbek etu kabiletin zhogaltkan tulgalardy әleumettik kamsyzdandyru negizinen 2 bagytta zhүrgiziledi zejnetakymen kamtamasyz etu zhәne enbek ete alatyndardy zhumyska ornalastyru Қazakstan Respublikasynyn mүgedekterdi әleumettik korgau turaly Zanynda Mүgedek ol agza funkciyalarynyn buzyluy saldarynan olardyn omir sүru mүmkindikterin shekteuge әkep tirejtin tүrli zharakattar aurular kemistikterinin saldarynan densaulygy nashar tulga delingen Derekkozder Қazak enciklopediyasy VI Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet