Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Михаил Иванович Глинка - (01.06.1804, Новоспасское ауылы, қазіргі Смоленск облысы - 15.02.1857, Берлин) - орыс композиторы, орыс классикалық музыкасының негізін салушысы.
| Михаил Иванович Глинка | |
 Михаил Иванович Глинка, 1856 жыл | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Новоспасское с-сы, Смоленск облысы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | Ресей |
| Ұлты | орыс |
| Қызметі | композитор, орыс классикалық музыкасының негізін салушысы |
| Әкесі | Ивана Николаевича Глинка |
| Жұбайы | Марья Петровна Иванова |
Помещик отбасында туған, балалық шағын Новоспасское ауылында әкесінің алпауыт қожалығында өткізді. Болашақ композитор жасынан халық музыкасынан сусындайды, шаруалардың жүрек тебіренткен мұңды әндері мен әкесінің туысы А.А.Глинканы басыбайлы шаруалардан құраған меншікті оркестрі орындаған музыкалық шығамалары Глинкаға зор әсер етті. Ол 10-11 жасында фортепьяно мен скрипка ойнай бастады. 14 жастағы Глинканы әкесі Петербург Басты пед.училищесінің жанындағы Благородный Пансионына оқуға берді.(1818 жыл).
Пансионды бітірген соң Глинка Кавказға сапар шегеді, жергілікті халық музыкасымен танысады.
1830 жылы шетелге аттанған композитор Италияда үш жылдай болып, музыкалық білімін толықтыра түсті. В.Беллини, Г.Доницетти сияқты атақты композиторлармен кездеседі. Қайту сапарында Вена арқылы Германияда болып, Берлинде белгілі музыкалық теоретигі З.Деннен сабақ алады. Бірақ Глинка шетелдік сапарына сын көзімен қарап, орыстық ұлттық операсын тудыруды армандайды.
1812 жылғы Отан соғысы, ілгерішіл қоғамдық қозғалыс және орыс мәдениеті Глинканың шығармашылығынан жан-жақты көрініс тапты. Композитор шығармаларында халық музыкасының әсемдігі мен профессионалдық шеберліктің аса жоғары жетістіктері ғажайып үндестікпен ұштасты.
Глинка шығармашылығы орыстың ұлттық музыкалық стилінің есеюіне себепші болды.
"Иван Сусанин" операсында халықтық патриотизм идеясы шешім тапса, "Руслан и Людмила" операсы халықтың ұлылығына деген сенім мен өмір сұлулығын жыр етеді.
Классикалық орыс операсын тудырған Глинка ұлттық симфонизмге негіз болған тамаша шығармалар жазып ( "Камаринская", т.б.), орыс вокалдық лирикасының тарихында жаңа дәуірдің бетін ашты.
Глинканың "Испан увертюрасы" дүние жүзінде симфониялық оркестрге музыкалық фольклорды өңдеудің бастамасы болды. Композитор өзінің шығармашылғында украин, поляк, фин, итальян, сондай-ақ шығыс халықтарының образдары мен әуендерін шеберлікпен бейнеледі.
Өмірбаяны
Михаил Глинка 1804 жылдың 20 мамырында (1 маусымында) Смоленск губерниясының Новоспасск ауылында, өзінің әкесі капитан Иван Николаевич Глинка иелігінде дүниеге келген. Композитордың арғы атасы Глинканың отбасынан шыққан — Викторин Владислав Глинка (польск. Wiktoryn Wladyslaw Glinka) болды. Польшаның Смоленскіден айырылған кезінде 1654 жылы В. В. Глинка Ресей бодандығын қабылдап, православие дінін қабылдады.
1833 жылдың шілдесінде Глинка Берлинге жол жүреді, жол ортасында Венада тоқтайды. Берлинде Глинка, неміс теоретигі Зигфрид Деннің басшылығымен композиция, полифония, аспаптандыру пәндерінен дәріс алды. 1834 жылы өзінің әкесінің қайтыс болғаны туралы ақпарат алып, Глинка тез арада Ресейге оралады.
Глинка орыс ұлттық операларын жасау үшін кең жоспарлар құрады. Операға арналған сюжетті көп іздестіргеннен соң Глинка, В. Жуковскийдің кеңесі бойынша, Иван Сусанин туралы тартуларға келіп тоқтайды. 1835 жылдың сәуір айының соңында Глинка өзінің алыс туысқаны Мария Петровна Ивановамен некелеседі. Осыдан кейін жас жұбайлар Новоспасск ауылына қайтады, онда Глинка операны жазуға кіріседі.
Михаил Иванович Глинка 1857 жылдың 15 ақпанында Берлинде қайтыс болып, Лютеран зиратында жерленген. Сол жылдың мамыр айында Глинканың кіші қарындасы Людмиланың сұрауы бойынша композитордың күлі Санкт-Петербургке көшіріліп Тихвин зиратында қайта жерленді.
Глинканың күлін Берлиннен Ресейге апара жатқанда оның табытының сыртына «Фарфор» деп жазды. Егер де Глинканың достарымен бірге шығарған «Иван Сусанин» қойылымын еске түсірсе бұл өте символикалық нәрсе. Глинканың зиратында И. И. Горностаев эскизы бойынша жасалған ескерткіш орнатылған.
Берлиндегі орыс православиелік зиратында Глинкаға арналған мемориальды ескерткіш бар.
Глинка туралы естелік
Глинкаға арналған алғашқы ескерткіш 1885-87 жж. Смоленск бағында жасалған. Революцияға дейінгі Глинканың ескерткіші Киев жерінде де сақталған. 1884 жылдан 1917 жылдар аралығында Ресей империясында Глинка сыйлықтары беріліп отырды. Сталин кезеңінде «Мосфильмде» екі биографиялық фильм түсірілді — «Глинка» (1946) және «Глинка композиторы» (1952). Композитордың туғанына150-жыл толуына байланысты оның аты Мемлекеттік академиялық капеллаға берілді. 1982 жылдың мамыр айының соңында композитордың туған жері Новоспасскіде М. И. Глинкаға арналған мұражай ашылды.
Негізгі шығармалары
Опералары
- «Патша үшін берілген өмір» («Иван Сусанин») (1836)
- «Руслан және Людмила» (1837—1842)
Симфониялық шығармалары:
- Екі орыс тақырыбына арналған симфониялар (1834 жылы Виссарион Шебалин аяқтап оркестрледі)
- Н. В. Кукольниктің «Холмский Князі» трагедиясына арналған музыка (1842)
- Испан увертюрасы № 1 «Арагон хоты тақырыбына арналған жарқын каприччо» (1845)
- «Камариндық», екі орыс тақырыбына арналған фантазия (1848)
Әдебиеттер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
- Асафьев Б. В. Глинка. — М., 1947; 1950; Л., 1978.
- Бернштейн Н. Д. Михаил Иванович Глинка. — СПб., 1904.
- Вальтер В. Опера Глинки «Руслан и Людмила». — СПб., 1903.
- Васина-Гроссман В. Жизнь Глинки. — М.: Государственное музыкальное издательство, 1957.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mihail Ivanovich Glinka 01 06 1804 Novospasskoe auyly kazirgi Smolensk oblysy 15 02 1857 Berlin orys kompozitory orys klassikalyk muzykasynyn negizin salushysy Mihail Ivanovich GlinkaMihail Ivanovich Glinka 1856 zhylTugan kүni1 mausym 1804 1804 06 01 Tugan zheriNovospasskoe s sy Smolensk oblysyҚajtys bolgan kүni15 akpan 1857 1857 02 15 52 zhas Қajtys bolgan zheriBerlin GermaniyaAzamattygyResejҰltyorysҚyzmetikompozitor orys klassikalyk muzykasynyn negizin salushysyӘkesiIvana Nikolaevicha GlinkaZhubajyMarya Petrovna Ivanova Pomeshik otbasynda tugan balalyk shagyn Novospasskoe auylynda әkesinin alpauyt kozhalygynda otkizdi Bolashak kompozitor zhasynan halyk muzykasynan susyndajdy sharualardyn zhүrek tebirentken mundy әnderi men әkesinin tuysy A A Glinkany basybajly sharualardan kuragan menshikti orkestri oryndagan muzykalyk shygamalary Glinkaga zor әser etti Ol 10 11 zhasynda fortepyano men skripka ojnaj bastady 14 zhastagy Glinkany әkesi Peterburg Basty ped uchilishesinin zhanyndagy Blagorodnyj Pansionyna okuga berdi 1818 zhyl Sankt Peterburgtagy Teatraldyk alandagy M I Glinkaga eskertkish Pansiondy bitirgen son Glinka Kavkazga sapar shegedi zhergilikti halyk muzykasymen tanysady 1830 zhyly shetelge attangan kompozitor Italiyada үsh zhyldaj bolyp muzykalyk bilimin tolyktyra tүsti V Bellini G Donicetti siyakty atakty kompozitorlarmen kezdesedi Қajtu saparynda Vena arkyly Germaniyada bolyp Berlinde belgili muzykalyk teoretigi Z Dennen sabak alady Birak Glinka sheteldik saparyna syn kozimen karap orystyk ulttyk operasyn tudyrudy armandajdy 1812 zhylgy Otan sogysy ilgerishil kogamdyk kozgalys zhәne orys mәdenieti Glinkanyn shygarmashylygynan zhan zhakty korinis tapty Kompozitor shygarmalarynda halyk muzykasynyn әsemdigi men professionaldyk sheberliktin asa zhogary zhetistikteri gazhajyp үndestikpen ushtasty Glinka shygarmashylygy orystyn ulttyk muzykalyk stilinin eseyuine sebepshi boldy Ivan Susanin operasynda halyktyk patriotizm ideyasy sheshim tapsa Ruslan i Lyudmila operasy halyktyn ulylygyna degen senim men omir sululygyn zhyr etedi Klassikalyk orys operasyn tudyrgan Glinka ulttyk simfonizmge negiz bolgan tamasha shygarmalar zhazyp Kamarinskaya t b orys vokaldyk lirikasynyn tarihynda zhana dәuirdin betin ashty Glinkanyn Ispan uvertyurasy dүnie zhүzinde simfoniyalyk orkestrge muzykalyk folklordy ondeudin bastamasy boldy Kompozitor ozinin shygarmashylgynda ukrain polyak fin italyan sondaj ak shygys halyktarynyn obrazdary men әuenderin sheberlikpen bejneledi ӨmirbayanyMihail Glinka 1804 zhyldyn 20 mamyrynda 1 mausymynda Smolensk guberniyasynyn Novospassk auylynda ozinin әkesi kapitan Ivan Nikolaevich Glinka ieliginde dүniege kelgen Kompozitordyn argy atasy Glinkanyn otbasynan shykkan Viktorin Vladislav Glinka polsk Wiktoryn Wladyslaw Glinka boldy Polshanyn Smolenskiden ajyrylgan kezinde 1654 zhyly V V Glinka Resej bodandygyn kabyldap pravoslavie dinin kabyldady 1833 zhyldyn shildesinde Glinka Berlinge zhol zhүredi zhol ortasynda Venada toktajdy Berlinde Glinka nemis teoretigi Zigfrid Dennin basshylygymen kompoziciya polifoniya aspaptandyru pәnderinen dәris aldy 1834 zhyly ozinin әkesinin kajtys bolgany turaly akparat alyp Glinka tez arada Resejge oralady Glinka orys ulttyk operalaryn zhasau үshin ken zhosparlar kurady Operaga arnalgan syuzhetti kop izdestirgennen son Glinka V Zhukovskijdin kenesi bojynsha Ivan Susanin turaly tartularga kelip toktajdy 1835 zhyldyn sәuir ajynyn sonynda Glinka ozinin alys tuyskany Mariya Petrovna Ivanovamen nekelesedi Osydan kejin zhas zhubajlar Novospassk auylyna kajtady onda Glinka operany zhazuga kirisedi Mihail Ivanovich Glinka 1857 zhyldyn 15 akpanynda Berlinde kajtys bolyp Lyuteran ziratynda zherlengen Sol zhyldyn mamyr ajynda Glinkanyn kishi karyndasy Lyudmilanyn surauy bojynsha kompozitordyn kүli Sankt Peterburgke koshirilip Tihvin ziratynda kajta zherlendi Glinkanyn kүlin Berlinnen Resejge apara zhatkanda onyn tabytynyn syrtyna Farfor dep zhazdy Eger de Glinkanyn dostarymen birge shygargan Ivan Susanin kojylymyn eske tүsirse bul ote simvolikalyk nәrse Glinkanyn ziratynda I I Gornostaev eskizy bojynsha zhasalgan eskertkish ornatylgan Berlindegi orys pravoslavielik ziratynda Glinkaga arnalgan memorialdy eskertkish bar Glinka turaly estelikGlinkaga arnalgan algashky eskertkish 1885 87 zhzh Smolensk bagynda zhasalgan Revolyuciyaga dejingi Glinkanyn eskertkishi Kiev zherinde de saktalgan 1884 zhyldan 1917 zhyldar aralygynda Resej imperiyasynda Glinka syjlyktary berilip otyrdy Stalin kezeninde Mosfilmde eki biografiyalyk film tүsirildi Glinka 1946 zhәne Glinka kompozitory 1952 Kompozitordyn tuganyna150 zhyl toluyna bajlanysty onyn aty Memlekettik akademiyalyk kapellaga berildi 1982 zhyldyn mamyr ajynyn sonynda kompozitordyn tugan zheri Novospasskide M I Glinkaga arnalgan murazhaj ashyldy Negizgi shygarmalaryOperalary Patsha үshin berilgen omir Ivan Susanin 1836 Ruslan zhәne Lyudmila 1837 1842 Simfoniyalyk shygarmalary Eki orys takyrybyna arnalgan simfoniyalar 1834 zhyly Vissarion Shebalin ayaktap orkestrledi N V Kukolniktin Holmskij Knyazi tragediyasyna arnalgan muzyka 1842 Ispan uvertyurasy 1 Aragon hoty takyrybyna arnalgan zharkyn kaprichcho 1845 Kamarindyk eki orys takyrybyna arnalgan fantaziya 1848 Әdebietter Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 Asafev B V Glinka M 1947 1950 L 1978 Bernshtejn N D Mihail Ivanovich Glinka SPb 1904 Valter V Opera Glinki Ruslan i Lyudmila SPb 1903 Vasina Grossman V Zhizn Glinki M Gosudarstvennoe muzykalnoe izdatelstvo 1957 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet