Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Логарифмдік сызғыш, есептеуіш сызғыш — сандарға қолданылатын амалдарды (көбейту, бөлу, дәрежеге шығару, түбір табу, т.б.) сол сандардың логарифмдеріне қолданылатын амалдармен алмастыру арқылы қарапайым есептеулерді шығаруға арналған аспап. Логарифмдік сызғыш корпустан, жылжымадан және көздегіш сызығы бар тиектен (шыны не жасалған) тұрады. Корпус пен жылжымаға басты С және D шкалалары салынған. Олар кез келген Х санының (1-ден 10-ға дейінгі бүтін не бөлшек сандар) шамасы, шкаланың басынан бастап өлшенгенде lgX-ке тең ( — масштабтық коэффициент, шкала модулі) кесінді ұзындығымен анықталатындай етіп межеленеді. Логарифмдік сызғыштағы жылжыманың корпусқа қатысты орын ауыстыруы арқылы табылған С және D шкалаларындағы кесінділердің геометрия қосындысы (азайтындысы) осы кесінділерге сәйкес келетін сандарды көбейту (бөлу) амалы арқылы есептелінеді. Логарифмдік сызғышқа С және D шкалаларынан басқа Х2(А, В), Х3(К), ех, lgX(L), тригонометр. функциялар мәнінің шкалалары, т.б. шкалалар енгізіледі. Логарифмдік сызғыштың циркуль арқылы есептелетін алғашқы нұсқасын (гантер сызғышы) логарифм ұғымы пайда болғаннан кейін ағылшын математигі жасаған (1623). 1630 ж. ағылшын математигі (1574 — 1660) циркульді екінші сызғышпен (қозғалмалы) ауыстырды, одан кейін тек кейбір бөліктері ғана жетілдірілді.
19 ғасырдың 30-жылдары дөңгелек Логарифмдік сызғыш шықты, ал 1850 ж. Логарифмдік сызғышқа тиек (жүгіртпе) қосылды. Қазіргі Логарифмдік сызғыштар — қарапайым және ыңғайлы есептеуіш құрал; инжектор және т.б. есептеулерде қолданылады.
Пайдаланған әдебиет
Сілтеме
- Логарифмдік сызғыш онлайн Мұрағатталған 1 желтоқсанның 2014 жылы.
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Logarifmdik syzgyshLogarifmdik syzgyshLogarifmdik syzgysh esepteuish syzgysh sandarga koldanylatyn amaldardy kobejtu bolu dәrezhege shygaru tүbir tabu t b sol sandardyn logarifmderine koldanylatyn amaldarmen almastyru arkyly karapajym esepteulerdi shygaruga arnalgan aspap Logarifmdik syzgysh korpustan zhylzhymadan zhәne kozdegish syzygy bar tiekten shyny ne zhasalgan turady Korpus pen zhylzhymaga basty S zhәne D shkalalary salyngan Olar kez kelgen H sanynyn 1 den 10 ga dejingi bүtin ne bolshek sandar shamasy shkalanyn basynan bastap olshengende lgX ke ten masshtabtyk koefficient shkala moduli kesindi uzyndygymen anyktalatyndaj etip mezhelenedi Logarifmdik syzgyshtagy zhylzhymanyn korpuska katysty oryn auystyruy arkyly tabylgan S zhәne D shkalalaryndagy kesindilerdin geometriya kosyndysy azajtyndysy osy kesindilerge sәjkes keletin sandardy kobejtu bolu amaly arkyly eseptelinedi Logarifmdik syzgyshka S zhәne D shkalalarynan baska H2 A V H3 K eh lgX L trigonometr funkciyalar mәninin shkalalary t b shkalalar engiziledi Logarifmdik syzgyshtyn cirkul arkyly esepteletin algashky nuskasyn ganter syzgyshy logarifm ugymy pajda bolgannan kejin agylshyn matematigi zhasagan 1623 1630 zh agylshyn matematigi 1574 1660 cirkuldi ekinshi syzgyshpen kozgalmaly auystyrdy odan kejin tek kejbir bolikteri gana zhetildirildi 19 gasyrdyn 30 zhyldary dongelek Logarifmdik syzgysh shykty al 1850 zh Logarifmdik syzgyshka tiek zhүgirtpe kosyldy Қazirgi Logarifmdik syzgyshtar karapajym zhәne yngajly esepteuish kural inzhektor zhәne t b esepteulerde koldanylady Pajdalangan әdebietSiltemeLogarifmdik syzgysh onlajn Muragattalgan 1 zheltoksannyn 2014 zhyly Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet