Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ми жұлын сұйығы немесе ликвор (лат. liquor cerebrospinalis, цереброспинальды сұйықтық, жұлын сұйығы) — , жұлын-сұйықтық жолдарында, ми және жұлынның кеңістігінде айналатын сұйықтық.
Функциялар
Ми мен жұлынды механикалық әсерден қорғайды, тұрақты мен су-электролиттік гомеостаздың сақталуын қамтамасыз етеді, Қан мен ми арасындағы трофикалық және метаболикалық процестерді қолдайды, метаболизм өнімдерінің шығуын қамтамасыз етеді. Цереброспинальды сұйықтықтың ауытқуы вегетативтік жүйке жүйесіне әсер етеді.
Қалыптасуы
Ересек адамда ми омыртқа сұйықтығының жалпы көлемі 140-тан 270 миллилитрге дейін болады. Жұлын сұйығының негізгі көлемі ми қарыншаларында тамырлы плексустардың безді жасушалары (эпендимоциттер) белсенді секрециясы арқылы түзіледі. Күніне 600-700 миллилитр сұйықтық бөлінеді, яғни жұлын сұйығы бір тәулікте шамамен 4 рет толығымен жаңартылады. Ұйқы кезінде жұлын сұйығының қалыптасуына айтарлықтай үлес қосады. Цереброспинальды сұйықтықтың пайда болуының басқа механизмі — қан тамырларының қабырғалары мен қарыншалардың эпендимасы арқылы қан плазмасын терлеуі.
Айналым
Жұлын сұйығы мида қалыптасады: тамырлы плексустың эпендиальды жасушаларында (50-70 %), қан тамырларының айналасында және қарыншалық қабырға бойында. Содан кейін, цереброспинальды сұйықтық бүйір қарыншалардан Монро саңылауына (қарыншааралық тесік) айналады), содан кейін үшінші қарыншаның бойымен, арқылы өтеді. Содан кейін ол төртінші қарыншаға өтеді, Мажанди мен Лушканың саңылаулары арқылы ми мен жұлынның субарахноидты кеңістігіне шығады. Жұлын сұйығы веноздық синустың қанына және өрмелі қабықтың түйіршіктері арқылы реабсорбцияланады.
Дені сау адамның жұлын сұйығының көрсеткіштері
(әр 100—150 мл үшін)
| Көрсеткіштер | Мәндер |
|---|---|
| Салыстырмалы тығыздық | 1005—1009 |
| Қысым | Бұрынғы КСРО аумағында және бірқатар басқа елдерде қабылданған норма 100-200 мм су. Б. кейбір шетелдік авторлардың айтуынша, шашырау көбірек: 60-240 мм су. Б. |
| Түсі | Түссіз |
| 1 мкл-дағы Цитоз | вентрикулярлық сұйықтық 0-1 0-1 цистерналық сұйықтық лумбальды сұйықтық 2—3 |
| pH | 7,31—7,33 |
| ақуыздың жалпы мөлшері | 0,16—0,33 г/л |
| Глюкоза | 2,78—3,89 ммоль/л (кейбір мәліметтерге сәйкес, қандағы глюкоза мәнінің жартысы) |
| Хлор иондары | 120—128 ммоль/л |
Тағыда қараңыз
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mi zhulyn sujygy nemese likvor lat liquor cerebrospinalis cerebrospinaldy sujyktyk zhulyn sujygy zhulyn sujyktyk zholdarynda mi zhәne zhulynnyn kenistiginde ajnalatyn sujyktyk Zhulyn sujygynyn zhүrek kagysyndagy sogysyFunkciyalarMi men zhulyndy mehanikalyk әserden korgajdy turakty men su elektrolittik gomeostazdyn saktaluyn kamtamasyz etedi Қan men mi arasyndagy trofikalyk zhәne metabolikalyk procesterdi koldajdy metabolizm onimderinin shyguyn kamtamasyz etedi Cerebrospinaldy sujyktyktyn auytkuy vegetativtik zhүjke zhүjesine әser etedi ҚalyptasuyEresek adamda mi omyrtka sujyktygynyn zhalpy kolemi 140 tan 270 millilitrge dejin bolady Zhulyn sujygynyn negizgi kolemi mi karynshalarynda tamyrly pleksustardyn bezdi zhasushalary ependimocitter belsendi sekreciyasy arkyly tүziledi Kүnine 600 700 millilitr sujyktyk bolinedi yagni zhulyn sujygy bir tәulikte shamamen 4 ret tolygymen zhanartylady Ұjky kezinde zhulyn sujygynyn kalyptasuyna ajtarlyktaj үles kosady Cerebrospinaldy sujyktyktyn pajda boluynyn baska mehanizmi kan tamyrlarynyn kabyrgalary men karynshalardyn ependimasy arkyly kan plazmasyn terleui AjnalymZhulyn sujygy mida kalyptasady tamyrly pleksustyn ependialdy zhasushalarynda 50 70 kan tamyrlarynyn ajnalasynda zhәne karynshalyk kabyrga bojynda Sodan kejin cerebrospinaldy sujyktyk bүjir karynshalardan Monro sanylauyna karynshaaralyk tesik ajnalady sodan kejin үshinshi karynshanyn bojymen arkyly otedi Sodan kejin ol tortinshi karynshaga otedi Mazhandi men Lushkanyn sanylaulary arkyly mi men zhulynnyn subarahnoidty kenistigine shygady Zhulyn sujygy venozdyk sinustyn kanyna zhәne ormeli kabyktyn tүjirshikteri arkyly reabsorbciyalanady Deni sau adamnyn zhulyn sujygynyn korsetkishteri әr 100 150 ml үshin Korsetkishter MәnderSalystyrmaly tygyzdyk 1005 1009Қysym Buryngy KSRO aumagynda zhәne birkatar baska elderde kabyldangan norma 100 200 mm su B kejbir sheteldik avtorlardyn ajtuynsha shashyrau kobirek 60 240 mm su B Tүsi Tүssiz1 mkl dagy Citoz ventrikulyarlyk sujyktyk 0 1 0 1 cisternalyk sujyktyk lumbaldy sujyktyk 2 3pH 7 31 7 33akuyzdyn zhalpy molsheri 0 16 0 33 g lGlyukoza 2 78 3 89 mmol l kejbir mәlimetterge sәjkes kandagy glyukoza mәninin zhartysy Hlor iondary 120 128 mmol lTagyda karanyzDerekkozderTerminologia Anatomica 2003