Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Лептоспироз (грек. leptos — жіңішке және грек. speіra — ирекше, бұрама; грек. osіs — ауру) — адамдарда, сүтқоректілерде және құстарда кездесетін тез жұғатын .
Қоздырғышы — спираль пішінді . Негізінен, онымен бауыр, бүйрек және майда қан тамырлары зақымданады. Лептоспирозды 1888 ж. Ресей ғалымы Н.П. Васильев анықтаған. Қоздырғышын жапон зерттеушілері 1914 — 15 ж. А.Инадо және А.Ол қоздырғышты денесі сарғайып ауырған адамдардан тапқан. Қазіргі кезде бұл дертті ауру қоздырғышының түрлеріне, клиникалық белгілеріне, ауру ағымына байланысты үш түрге бөледі:
- (дене сарғаяды) немесе деп аталады;
- (немесе Помон) (денеде қан құйылу байқалады);
- “” деп аталатын жеңіл өтетін (дене сарғаймайды) түрі.
Қазақстанда лептоспироз “” деп атайды, республиканың солтүстік және шығыс аймақтарында жиі байқалады. Лептоспироз тағамдық өнеркәсіп мекемелері қызметкерлерінің, шахтерлердің, қалалық қоқыс тазалаушылардың, ветеринарлар және ит питомнигі жұмысшыларының арасында жиірек кездеседі. Ауру таратушы, яғни инфекция көзі — дала және су тышқандары, егеуқұйрықтар; үй жануарларынан — ірі қара мал, шошқа (әсіресе иттер).
Лептоспира бактериялары
Лептоспира бактериялары — тасымалдаушы жануарлардың бүйрегінің майда өзекшелерінде өсіп-өніп сақталады, сыртқы ортаға несебімен шығады. Лептоспира адамдарға лептоспира бактерияларымен ластанған су, топырақ, ас тағамдары, тұрмыстық және мал өнімдерін өңдейтін өндірістік қалдық заттармен ауыз қуысы, мұрын, көз шырышты қабығы және зақымданған тері арқылы жұғады. Лептоспира жұққаннан кейін 3 — 5 миннуттан соң қанға өтіп, бүйрек пен бауыр тіндеріне таралып, жылдам өсіп-өне бастайды. Аурудың жасырын (инкубациялық) кезеңі орта есеппен 7 — 13 күнді қамтиды. Сонан соң науқастың бірден дене қызбасы басталады (39 — 40°С), өзі қалтырап, бұлшық еттері қатты ауырады; көзі қызарады; лоқсып құсып, ұйқысы қашады. Ауру асқынғанда сандырақтап, мұрнынан қан кетіп, ерін, мұрын айналасына ұшық шығады. Бауыры ісінеді, денеге бөртпе шығады, дененің сарғаюы байқалады. Ауруды дер кезінде емдемесе, адамдардың өліп кетуі (әсіресе, жасы келген) де мүмкін. Ал сарғаймай, жеңіл түрімен науқастанғанда 6 — 12 аптадан кейін толық айығып кетеді. Ауру диагнозы лабараториялық әдістермен анықталады.
Емі: антибиотиктер (пенициллин, тетрациклин, т.б.) беріледі. егіледі.
Алдын ала сақтану үшін медицина-санитар-ветеринарлық кешенді шараларды қолдану, тұрғындарды таза, сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету, мал суаратын жерлерден ауыз су алмау, т.б. қажет.
Дереккөздер
- Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы
- Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе. ISBN 9965-437-40-8
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Leptospirosis |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Leptospiroz grek leptos zhinishke zhәne grek speira irekshe burama grek osis auru adamdarda sүtkorektilerde zhәne kustarda kezdesetin tez zhugatyn Elektrondy mikroskop arkyly korgilgen Leptospiroz Қozdyrgyshy spiral pishindi Negizinen onymen bauyr bүjrek zhәne majda kan tamyrlary zakymdanady Leptospirozdy 1888 zh Resej galymy N P Vasilev anyktagan Қozdyrgyshyn zhapon zertteushileri 1914 15 zh A Inado zhәne A Ol kozdyrgyshty denesi sargajyp auyrgan adamdardan tapkan Қazirgi kezde bul dertti auru kozdyrgyshynyn tүrlerine klinikalyk belgilerine auru agymyna bajlanysty үsh tүrge boledi dene sargayady nemese dep atalady nemese Pomon denede kan kujylu bajkalady dep atalatyn zhenil otetin dene sargajmajdy tүri Қazakstanda leptospiroz dep atajdy respublikanyn soltүstik zhәne shygys ajmaktarynda zhii bajkalady Leptospiroz tagamdyk onerkәsip mekemeleri kyzmetkerlerinin shahterlerdin kalalyk kokys tazalaushylardyn veterinarlar zhәne it pitomnigi zhumysshylarynyn arasynda zhiirek kezdesedi Auru taratushy yagni infekciya kozi dala zhәne su tyshkandary egeukujryktar үj zhanuarlarynan iri kara mal shoshka әsirese itter Leptospira bakteriyalaryLeptospira bakteriyalary tasymaldaushy zhanuarlardyn bүjreginin majda ozekshelerinde osip onip saktalady syrtky ortaga nesebimen shygady Leptospira adamdarga leptospira bakteriyalarymen lastangan su topyrak as tagamdary turmystyk zhәne mal onimderin ondejtin ondiristik kaldyk zattarmen auyz kuysy muryn koz shyryshty kabygy zhәne zakymdangan teri arkyly zhugady Leptospira zhukkannan kejin 3 5 minnuttan son kanga otip bүjrek pen bauyr tinderine taralyp zhyldam osip one bastajdy Aurudyn zhasyryn inkubaciyalyk kezeni orta eseppen 7 13 kүndi kamtidy Sonan son naukastyn birden dene kyzbasy bastalady 39 40 S ozi kaltyrap bulshyk etteri katty auyrady kozi kyzarady loksyp kusyp ujkysy kashady Auru askynganda sandyraktap murnynan kan ketip erin muryn ajnalasyna ushyk shygady Bauyry isinedi denege bortpe shygady denenin sargayuy bajkalady Aurudy der kezinde emdemese adamdardyn olip ketui әsirese zhasy kelgen de mүmkin Al sargajmaj zhenil tүrimen naukastanganda 6 12 aptadan kejin tolyk ajygyp ketedi Auru diagnozy labaratoriyalyk әdistermen anyktalady Emi antibiotikter penicillin tetraciklin t b beriledi egiledi Aldyn ala saktanu үshin medicina sanitar veterinarlyk keshendi sharalardy koldanu turgyndardy taza sapaly auyz sumen kamtamasyz etu mal suaratyn zherlerden auyz su almau t b kazhet DerekkozderҚazak Ұlttyk Enciklopediyasy Patologiyalyk anotomiya terminderinin oryssha latynsha kazaksha tүsinikteme sozdigi Aktobe ISBN 9965 437 40 8Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Leptospirosis