Компьютер жадысы (сыртқы немесе қосалқы жады, ақпараттарды сақтауға арналған құрал, сақтағыш құрал) — белгілі бір уақытта есептеуде қолданылатын, ақпарат сақтауға арналған физикалық құрылғы немесе орта болатын, есептегіш машина бөлігі. Жады 1940-ыншы жылдардан бері орталық процессор секілді, компьютердің маңызды бөліктеріне жатады. Есептеуіш құралдардағы жады иерархиялық құрылымды болады және ол әртүрлі қасиеттері бар бірнеше сақтағыштарды (жаттағыш) қолдануды білдіреді. Көбінесе персоналды (жеке) компьютерлерде «жады» деп оның бір бөлігі — кездейсоқ рұқсатты (DRAM) динамикалық жадыны — қазіргі уақытта жеке компьютерлер жедел жады ретінде қолданылатын жадыны айтады.
Компьютерлік жадының мақсаты ол сырттық өзгерістерді өзінің ұяшықтарында сақтау, яғни ақпаратты жазу. Бұл ұяшықтар әртүрлі физикалық өзгерістерді бақылай алады. Функциясына байланысты жады қарапайым электромеханикалық қосқыш секілді және онда ақпараттар толық ажырата алатындай 0 және 1 («сөндірілген»/«қосылған») жағдайларында сақаталады. Арнайы механизмдер ұяшықтардағы жағдайларды өзгертуге, кездейсоқ немесе тізбекті оқуға) рұқсат береді. Жады рұқсат процессі көптеген уақыттық процестерге бөлінген —жазба (жазу) операциясына (сленг. ТЖҚ-ыны (Тұрақты жаттағыш құрылғы немесе «ROM») жазу жағдайындағы микробағдарлама (прошивка)) және оқу операциясына. Көп жағдайда бұл операциялар жад контроллері арқылы басқарылады.Тағы да, ұяшықтарға бірдей мән беру арқылы (көбінесе 0016 немесе FF16) жадыны өшіру операциясын ажырата алады. Жеке компьютерлердегі белгілі сақтағыш құралдардың бірі: шұғыл жады (немесе оперативті есте сақтау құрылғысы) модульдері, қатқыл дисктер(винчестерлер), дискеттер(иілгіш магнитті дикстер), CD және DVD дисктері және флеш-карталар.
Жад функциялары
Компьютерлік жады замануи компьютерлерегіі ең басты функция —ақпараттарды ұзақ сақтау қасиетін беріді.Шамамен барлық компьютерлер негізі болған принципі — Нейман архитектурасының басты рольдерін орталық процессор мен сақтағыш құрылғы атқарады. Алғашқы компьютерлер сақтағыш құрылғыларын тек қана өңделіп жатқан деректерді сақтау арналған болатын. Олардың бағдарламалары алда атқарылатын тізбектерден жасалынған. Қайта программалау көп уақытты,жаңа документацияларды,блоктарды қайта құруды,құрылғыларды дайындауға арналған үлкен көлемді қол жұмысын талап етті. Нейманның компьютерлік бағдарламаларды және деректерді ортақ жадыда сақтау архитектурасын қолдану, жағдайды түбегейлі өзгертті. Кез келген ақпарат бит ретінде өлшенуі мүмін, өйткені қандай физикалық принцип арқылы жасалғанына және сандық компьютердің қандай есептеу жүйесінде қызмет ететініне, тексттік ақпаратына, суретіне байланассыз есептеліне алады.Оған себеп барлық ақпарат екілік өлшеу жүйесіне көшіріле алады.Бұл компьютерге деректермен басқаруға көмектеседі.
Дереккөздер
- Айен Синклер. Память // Словарь компьютерных терминов = Dictionary of Personal Computing / Ағылш. аудару А. Помогайбо. — М.: Вече, АСТ, 1996. — 177 с. — ISBN 5-7141-0309-2.
- В. Фиоктистов. Обзор технологий хранения информации. Часть 1. Принципы работы и классификация ЗУ (21 шілде 2006). Тексерілген 19 тамыз 2009. Архивировано из первоисточника 22 тамыз 2011.
- Э. Таненбаум. Архитектура компьютера. — 4-е изд. — СПб.: Питер, 2003. — С. 68. — 698 с. — ISBN 5-318-00298-6.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kompyuter zhadysy syrtky nemese kosalky zhady akparattardy saktauga arnalgan kural saktagysh kural belgili bir uakytta esepteude koldanylatyn akparat saktauga arnalgan fizikalyk kurylgy nemese orta bolatyn eseptegish mashina boligi Zhady 1940 ynshy zhyldardan beri ortalyk processor sekildi kompyuterdin manyzdy bolikterine zhatady Esepteuish kuraldardagy zhady ierarhiyalyk kurylymdy bolady zhәne ol әrtүrli kasietteri bar birneshe saktagyshtardy zhattagysh koldanudy bildiredi Kobinese personaldy zheke kompyuterlerde zhady dep onyn bir boligi kezdejsok ruksatty DRAM dinamikalyk zhadyny kazirgi uakytta zheke kompyuterler zhedel zhady retinde koldanylatyn zhadyny ajtady Akparatty saktauHDD kolemi 44 Mb 1980 inshi zhylgy shygarylym zhәne kolemi 2 Gb 2000 ynshy zhyldardagy shygarylymShugyl zhady moduli DRAM zhүjelik taktaga saktalgan Kompyuterlik zhadynyn maksaty ol syrttyk ozgeristerdi ozinin uyashyktarynda saktau yagni akparatty zhazu Bul uyashyktar әrtүrli fizikalyk ozgeristerdi bakylaj alady Funkciyasyna bajlanysty zhady karapajym elektromehanikalyk koskysh sekildi zhәne onda akparattar tolyk azhyrata alatyndaj 0 zhәne 1 sondirilgen kosylgan zhagdajlarynda sakatalady Arnajy mehanizmder uyashyktardagy zhagdajlardy ozgertuge kezdejsok nemese tizbekti okuga ruksat beredi Zhady ruksat processi koptegen uakyttyk procesterge bolingen zhazba zhazu operaciyasyna sleng TZhҚ yny Turakty zhattagysh kurylgy nemese ROM zhazu zhagdajyndagy mikrobagdarlama proshivka zhәne oku operaciyasyna Kop zhagdajda bul operaciyalar zhad kontrolleri arkyly baskarylady Tagy da uyashyktarga birdej mәn beru arkyly kobinese 0016 nemese FF16 zhadyny oshiru operaciyasyn azhyrata alady Zheke kompyuterlerdegi belgili saktagysh kuraldardyn biri shugyl zhady nemese operativti este saktau kurylgysy modulderi katkyl diskter vinchesterler disketter iilgish magnitti dikster CD zhәne DVD diskteri zhәne flesh kartalar Zhad funkciyalary Kompyuterlik zhady zamanui kompyuterleregii en basty funkciya akparattardy uzak saktau kasietin beridi Shamamen barlyk kompyuterler negizi bolgan principi Nejman arhitekturasynyn basty rolderin ortalyk processor men saktagysh kurylgy atkarady Algashky kompyuterler saktagysh kurylgylaryn tek kana ondelip zhatkan derekterdi saktau arnalgan bolatyn Olardyn bagdarlamalary alda atkarylatyn tizbekterden zhasalyngan Қajta programmalau kop uakytty zhana dokumentaciyalardy bloktardy kajta kurudy kurylgylardy dajyndauga arnalgan үlken kolemdi kol zhumysyn talap etti Nejmannyn kompyuterlik bagdarlamalardy zhәne derekterdi ortak zhadyda saktau arhitekturasyn koldanu zhagdajdy tүbegejli ozgertti Kez kelgen akparat bit retinde olshenui mүmin ojtkeni kandaj fizikalyk princip arkyly zhasalganyna zhәne sandyk kompyuterdin kandaj esepteu zhүjesinde kyzmet etetinine teksttik akparatyna suretine bajlanassyz esepteline alady Ogan sebep barlyk akparat ekilik olsheu zhүjesine koshirile alady Bul kompyuterge derektermen baskaruga komektesedi DerekkozderAjen Sinkler Pamyat Slovar kompyuternyh terminov Dictionary of Personal Computing Agylsh audaru A Pomogajbo M Veche AST 1996 177 s ISBN 5 7141 0309 2 V Fioktistov Obzor tehnologij hraneniya informacii Chast 1 Principy raboty i klassifikaciya ZU 21 shilde 2006 Tekserilgen 19 tamyz 2009 Arhivirovano iz pervoistochnika 22 tamyz 2011 E Tanenbaum Arhitektura kompyutera 4 e izd SPb Piter 2003 S 68 698 s ISBN 5 318 00298 6