Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кейіпкер – көркем шығармада суреттелетін оқиғаға қатысушы адам, әдеби образ. Әдебиетте адамның көркем бейнесін жасағанда, жазушы оның кескін-тұлғасын, іс-әрекетін, мінезін сол ортаның, дәуірдің өзгешеліктерін танытатын типтік сипаттарымен қатар өзінің басына ғана тән ерекшеліктерді де анық байқалатындай етіп суреттейді. Көркем бейненің типтік өзгешелігі қоғамдық өмірдің ішкі сырын, мәнін ашып беру үшін қандай қажет болса, оның даралық, жекелік сипат-белгілері адам тұлғасын, іс-әрекетін, мінез-құлқын көзге айқын елестету үшін, нақтылық қалпында көріп-білу үшін сондайлық қажет. Көркем бейнеге тән типтік және даралық сипат-ерекшеліктер – тұтас ұғым. Кейіпкердің іс-әрекетіндегі, мінезіндегі көптеген жекелік сипат-белгілер өзінің даралық, нақтылық қалпын сақтай отырып, типтік мағынаға да ие бола алады. Кейіпкердің типтік бейнесін суреттеу үшін қоғамдық өмірді жан-жақты, терең зерттеп, білу шарт. Өйткені, көркем бейненің типтік қасиет-сипаты неғұрлым жоғары болған сайын, оның танымдық күші де соғұрлым арта түседі. Кейіпкердің шығармада атқаратын міндеті басымырақ. Мұнда оқиға бастан-аяқ қатысушы персонаждардың айтқан сөздері (реплика) арқылы өрбиді.
Кейіпкер түрлері
Әр кейіпкердің көркем бейнесі оның өз сөзі арқылы ашылады. Көркем шығармада жан-жақты толық суреттелетін, негізгі тұлға басты кейіпкер болады. Мыс., “Абай жолы” эпопеясындағы Абай бейнесі. Сонымен қатар, бір шығармадағы басты кейіпкер бірнеше болуы мүмкін. Мыс., М.Әуезовтің “Айман – Шолпан” пьесасында бірнеше кейіпкер бар, онда жеке біреуді басты кейіпкердеп көрсету мүмкін емес. Кейіпкердің тұлғасын, мінезін, іс-әрекетін суреттеу өзгешелігі әдебиетте, көркемөнерде қолданылатын әдіске сәйкес болады. Айталық, романтизм әдісі қолданылған шығармадағы кейіпкерлерді суреттеу тәсілі реалистік әдебиеттегі кейіпкерді бейнелеу тәсілінен бөлек. Реализм әдісі әдебиет пен көркемөнер шығармасында кейіпкерлердің тұлғасын, мінез-әрекетін мейлінше шынайы суреттеуге мүмкіндік береді. Адам мінезін, тұлға бейнесін өзгерісті даму үстінде алып, өмірлік күрес-тартыспен ұштастырып көрсету – реалистік әдістің ең ұтымды жағы.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kejipker korkem shygarmada suretteletin okigaga katysushy adam әdebi obraz Әdebiette adamnyn korkem bejnesin zhasaganda zhazushy onyn keskin tulgasyn is әreketin minezin sol ortanyn dәuirdin ozgeshelikterin tanytatyn tiptik sipattarymen katar ozinin basyna gana tәn erekshelikterdi de anyk bajkalatyndaj etip surettejdi Korkem bejnenin tiptik ozgesheligi kogamdyk omirdin ishki syryn mәnin ashyp beru үshin kandaj kazhet bolsa onyn daralyk zhekelik sipat belgileri adam tulgasyn is әreketin minez kulkyn kozge ajkyn elestetu үshin naktylyk kalpynda korip bilu үshin sondajlyk kazhet Korkem bejnege tәn tiptik zhәne daralyk sipat erekshelikter tutas ugym Kejipkerdin is әreketindegi minezindegi koptegen zhekelik sipat belgiler ozinin daralyk naktylyk kalpyn saktaj otyryp tiptik magynaga da ie bola alady Kejipkerdin tiptik bejnesin suretteu үshin kogamdyk omirdi zhan zhakty teren zerttep bilu shart Өjtkeni korkem bejnenin tiptik kasiet sipaty negurlym zhogary bolgan sajyn onyn tanymdyk kүshi de sogurlym arta tүsedi Kejipkerdin shygarmada atkaratyn mindeti basymyrak Munda okiga bastan ayak katysushy personazhdardyn ajtkan sozderi replika arkyly orbidi Kejipker tүrleri Әr kejipkerdin korkem bejnesi onyn oz sozi arkyly ashylady Korkem shygarmada zhan zhakty tolyk suretteletin negizgi tulga basty kejipker bolady Mys Abaj zholy epopeyasyndagy Abaj bejnesi Sonymen katar bir shygarmadagy basty kejipker birneshe boluy mүmkin Mys M Әuezovtin Ajman Sholpan pesasynda birneshe kejipker bar onda zheke bireudi basty kejipkerdep korsetu mүmkin emes Kejipkerdin tulgasyn minezin is әreketin suretteu ozgesheligi әdebiette korkemonerde koldanylatyn әdiske sәjkes bolady Ajtalyk romantizm әdisi koldanylgan shygarmadagy kejipkerlerdi suretteu tәsili realistik әdebiettegi kejipkerdi bejneleu tәsilinen bolek Realizm әdisi әdebiet pen korkemoner shygarmasynda kejipkerlerdin tulgasyn minez әreketin mejlinshe shynajy suretteuge mүmkindik beredi Adam minezin tulga bejnesin ozgeristi damu үstinde alyp omirlik kүres tartyspen ushtastyryp korsetu realistik әdistin en utymdy zhagy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet