Кеген жазбасы - Райымбек ауданындағы Қарқара өзені маңынан табылған балбал тас. Ежелгі ескерткіш орналасқан төңіректе Қазан революциясына дейін атақты "Қарқара жәрменкесі" өткізілген. Балбалдың биіктігі 190 см, ені 64 см, қалынд. 36 см. Үстіне шапан киген, оң қапталына қаңтарғы-қоржын, қанжардың қыны мен қорамсақ ілген (биіктігі 23 см, ені 5 см), малдас құрып отырған ер адам кеишнде сұр граниттен қашалған. Мүсіннің оң қолында — қыш құмыра, сол қолында қыныштың сабы бар. Арқасында үш талдап өрғен 9 бурым мықынынан төмен түсіп жатыр. Мүсіннің аяқ киімі дәстүрлі түркі әдіппен — биік өкшелі, үшкіл тұмсықты, "шоңқайма" етік түрінде қашалған. Балбалмүсіннің басы егістік алқапты тазарту кезінде жергілікті механизаторлар тракторға тіркеп, тартқанда жұлынып қалған. Оны кезінде жергілікті тұрғындар тауып, қасиетті нәрсе ретінде жерлеген. Қазірге кезде жұлынған бастың көмілген жерін білетін адамдар қалмаған. Сондықтан оның антропологиялық тұрпатын анықтау қиындық туғызғын. Балбал тастың тарихи және ғылыми құндынығы — 13 өріптен тұратын, "Қаған алты бөрік алаш ерті" (Қаған алты баулы ел басқарды) деген жазуы бар. Ғалымдар Ғ.Мұсабаев, АМахмүтов, Ғ.Айдаров ғылыми-акдараттық айналысқа "Кеген жазбасы" деген атпен енген ежелгі ескерткшггі ғүн дәуірінен бұрынғы кезеңте, б.з.б 4 ғасырға жатқызды, қ. Қарқара ескерткіштері
Дереккөздер
- Мұсабаев Г., Махмүтов ауылы, Айдаров Г . Эпиграфика Казахстана, вып. 1, ауылыА., 1971.
- Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Kegen degen betti karanyz Kegen zhazbasy Rajymbek audanyndagy Қarkara ozeni manynan tabylgan balbal tas Ezhelgi eskertkish ornalaskan tonirekte Қazan revolyuciyasyna dejin atakty Қarkara zhәrmenkesi otkizilgen Balbaldyn biiktigi 190 sm eni 64 sm kalynd 36 sm Үstine shapan kigen on kaptalyna kantargy korzhyn kanzhardyn kyny men koramsak ilgen biiktigi 23 sm eni 5 sm maldas kuryp otyrgan er adam keishnde sur granitten kashalgan Mүsinnin on kolynda kysh kumyra sol kolynda kynyshtyn saby bar Arkasynda үsh taldap orgen 9 burym mykynynan tomen tүsip zhatyr Mүsinnin ayak kiimi dәstүrli tүrki әdippen biik oksheli үshkil tumsykty shonkajma etik tүrinde kashalgan Balbalmүsinnin basy egistik alkapty tazartu kezinde zhergilikti mehanizatorlar traktorga tirkep tartkanda zhulynyp kalgan Ony kezinde zhergilikti turgyndar tauyp kasietti nәrse retinde zherlegen Қazirge kezde zhulyngan bastyn komilgen zherin biletin adamdar kalmagan Sondyktan onyn antropologiyalyk turpatyn anyktau kiyndyk tugyzgyn Balbal tastyn tarihi zhәne gylymi kundynygy 13 oripten turatyn Қagan alty borik alash erti Қagan alty bauly el baskardy degen zhazuy bar Ғalymdar Ғ Musabaev AMahmүtov Ғ Ajdarov gylymi akdarattyk ajnalyska Kegen zhazbasy degen atpen engen ezhelgi eskertkshggi gүn dәuirinen buryngy kezente b z b 4 gasyrga zhatkyzdy k Қarkara eskertkishteriDerekkozderMusabaev G Mahmүtov auyly Ajdarov G Epigrafika Kazahstana vyp 1 auylyA 1971 Zhetisu enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 zhyl 712 bet 48 bet tүrli tүsti suretti zhapsyrma ISBN 9965 17 134 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet