Карл I (ағл. Charles I of England; 1600 жыл 19 қараша —1649 жыл 30 қаңтар, Лондон) —1625 жылдың 27 наурызынан Англия, Шотландия және Ирландия королі. Стюартовтар династиясынан шыққан. Оның абсолютизм саясаты және шіркеулік реформалары Шотландия мен Ирландияда Англиялық революциялардың болуына әкелді. Азамат соғысы кезінде Карл I жеңіліске ұшырайды, парламент сотына беріліп 1649 жылдың 30 қаңтарында Лондонда өлім жазасына кесілді.
Жастық шағы
Карл I Англия және Шотландия королі Яков I және Анна Датскаяның екінші ұлдары болды. Ол 1600 жылдың 19 қарашасында Данфермлайн сарайында Файфте, Шотландияда дүниеге келді. Кішкентай кезінде Карл ерекше қабілеттерімен көзге түскен жоқ, жүру мен сөйлеуді тым кеш үйренді. Оның әкесі 1603 жылы Англия королі атанғанда Лондонға көшіп келеді, Карл ханзада Шотландияда тағыда кішкене уақыт болады, тым ауырғақ бала болғандықтан, жолды ауыр көтерді.
Революция кезінде пуританизм идеясы бірнеше ағымға бөлінді. Пресвитерианттар ірі буржуазияны және аристократтарды біріктіре отырып, конституциялық монархия идеясын уағыздады. Индепенденттер орта және ұсақ буржуазия қатарындағы топтардан қолдау табады. 1628 жылғы Карл І (1600-1649) тұсында парламентте корольге Петиция құқығы қабылданғаннан кейін қол жеткізілді. Осы құжатта Эдуард І және Эдуард ІІІ заңының бұзылғаны көрсетіледі, яғни парламенттің келісімінсіз ешқандай салық жүргізуге болмайды; король шенеуліктері жағынан жерге жеке меншікке қол сұққаны үшін қорғауды жүзеге асырмайды.
Карл І құқық туралы петицияны бекітуге мәжбүр болды. 1629 жылы король мен парламент арасында жаңадан қақтығыс пайда болды. Осыдан кейін Карл І парламентті таратып, жеке дара корольдің басқаруы жүргізілді. ХҮІІ ғасырдың 20 жылдарындағы саяси дағдарыс қауымдар палатасы мүддесі жағында болды.
Қысқа парламент. 1629-1640 жылдары парламентсіз басқару жылы болды,яғни король билігінің әрекеті толық сипатта болды. Шотландықтардың Англияға қарсы қауіп көрсетуі, Шотландиядағы қарулы көтерілістің пайда болуының нәтижесі болды. Әскери келеңсіз жағдайлар мен құралдардың жетіспеушілігі Карл І –дің парламентті құруға итермеледі. 1640 жылы 13 сәуір - 5 мамыр аралығында жұмыс істеген парламент тарихта Қысқа деген атпен енгізілді. Қауымдар палатасы корольдің шотландықтарға соғыс жүргізу субсидиясы ұсынысын қанағаттандырмады. Осының орнына қауымдар палатасы Карл І- дің жеке дара басқару жылдарындағы саясатты қарауға кірісті. Нәтижесінде мынадай өтініш қабылданды: реформа жүргізгенге дейін қауымдар палатасы корольге субсидия беруге, басымдылық құқығына тыйым салу мүмкіндігінен айырды. Парламент таратылғаннан кейін Карл І ережесі одан әрі сынға айналды. Король парламентсіз әскери және саяси дағдарысты шешу мүмкін еместігін мойындап, 1640 жылы қараша айында жаңа парламент құрды. Ұзақ парламент 1653 жылға дейін әрекет етті. Ұзақ парламент қызметі конституциялық-төңкерістің бірінші кезеңінен басталады.
Дереккөздер
•Т. 1 // Английская буржуазная революция XVII в. — М., 1954.
•Гизо Ф. Ч. 1—2 // История Английской революции. — Ростов-на-Дону, 1996.
•Disraeli, «Commentaries on the life and reign of Charles I» (Эдинбург, 1828 — 31
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Karl I agl Charles I of England 1600 zhyl 19 karasha 1649 zhyl 30 kantar London 1625 zhyldyn 27 nauryzynan Angliya Shotlandiya zhәne Irlandiya koroli Styuartovtar dinastiyasynan shykkan Onyn absolyutizm sayasaty zhәne shirkeulik reformalary Shotlandiya men Irlandiyada Angliyalyk revolyuciyalardyn boluyna әkeldi Azamat sogysy kezinde Karl I zheniliske ushyrajdy parlament sotyna berilip 1649 zhyldyn 30 kantarynda Londonda olim zhazasyna kesildi Zhastyk shagyKarl I Angliya zhәne Shotlandiya koroli Yakov I zhәne Anna Datskayanyn ekinshi uldary boldy Ol 1600 zhyldyn 19 karashasynda Danfermlajn sarajynda Fajfte Shotlandiyada dүniege keldi Kishkentaj kezinde Karl erekshe kabiletterimen kozge tүsken zhok zhүru men sojleudi tym kesh үjrendi Onyn әkesi 1603 zhyly Angliya koroli atanganda Londonga koship keledi Karl hanzada Shotlandiyada tagyda kishkene uakyt bolady tym auyrgak bala bolgandyktan zholdy auyr koterdi Revolyuciya kezinde puritanizm ideyasy birneshe agymga bolindi Presviterianttar iri burzhuaziyany zhәne aristokrattardy biriktire otyryp konstituciyalyk monarhiya ideyasyn uagyzdady Independentter orta zhәne usak burzhuaziya kataryndagy toptardan koldau tabady 1628 zhylgy Karl I 1600 1649 tusynda parlamentte korolge Peticiya kukygy kabyldangannan kejin kol zhetkizildi Osy kuzhatta Eduard I zhәne Eduard III zanynyn buzylgany korsetiledi yagni parlamenttin kelisiminsiz eshkandaj salyk zhүrgizuge bolmajdy korol sheneulikteri zhagynan zherge zheke menshikke kol sukkany үshin korgaudy zhүzege asyrmajdy Karl I kukyk turaly peticiyany bekituge mәzhbүr boldy 1629 zhyly korol men parlament arasynda zhanadan kaktygys pajda boldy Osydan kejin Karl I parlamentti taratyp zheke dara koroldin baskaruy zhүrgizildi HҮII gasyrdyn 20 zhyldaryndagy sayasi dagdarys kauymdar palatasy mүddesi zhagynda boldy Қyska parlament 1629 1640 zhyldary parlamentsiz baskaru zhyly boldy yagni korol biliginin әreketi tolyk sipatta boldy Shotlandyktardyn Angliyaga karsy kauip korsetui Shotlandiyadagy karuly koterilistin pajda boluynyn nәtizhesi boldy Әskeri kelensiz zhagdajlar men kuraldardyn zhetispeushiligi Karl I din parlamentti kuruga itermeledi 1640 zhyly 13 sәuir 5 mamyr aralygynda zhumys istegen parlament tarihta Қyska degen atpen engizildi Қauymdar palatasy koroldin shotlandyktarga sogys zhүrgizu subsidiyasy usynysyn kanagattandyrmady Osynyn ornyna kauymdar palatasy Karl I din zheke dara baskaru zhyldaryndagy sayasatty karauga kiristi Nәtizhesinde mynadaj otinish kabyldandy reforma zhүrgizgenge dejin kauymdar palatasy korolge subsidiya beruge basymdylyk kukygyna tyjym salu mүmkindiginen ajyrdy Parlament taratylgannan kejin Karl I erezhesi odan әri synga ajnaldy Korol parlamentsiz әskeri zhәne sayasi dagdarysty sheshu mүmkin emestigin mojyndap 1640 zhyly karasha ajynda zhana parlament kurdy Ұzak parlament 1653 zhylga dejin әreket etti Ұzak parlament kyzmeti konstituciyalyk tonkeristin birinshi kezeninen bastalady Derekkozder T 1 Anglijskaya burzhuaznaya revolyuciya XVII v M 1954 Gizo F Ch 1 2 Istoriya Anglijskoj revolyucii Rostov na Donu 1996 Disraeli Commentaries on the life and reign of Charles I Edinburg 1828 31