Бүкіл әлемдік тартылыс заңындағы гравитациялық тұрақтыны анықтау мақсатында 1797 – 1798 жж аралығында Генри Кавендиш жасаған тәжірибе. Гравитация тұрақтысының мәнін анықтау үшін ең алғаш ойдағыдай өлшеу жүргізген ағылшын ғалымы Генри Кавендиш болды. Ол күшті өлшеу үшін өте сезгіш иірілмелі таразы әдісін қолданды. Жеңіл стерженнің ұштарына бекітілген екі қорғасын шар m (әрқайсысының массасы 729 г) симметриялы орналастырылған М шарларының (әрқайсысының массасы 158 кг) жанына қойылған. Стержень серпімді жіпке асып қойылған, шарлардың бір-біріне тартылу күшін осы жіптің бұралуы арқылы өлшеуге болады. Жіптің жоғарғы ұшы орнату бүркеншігіне бекітілген, ал осы бүркеншікті бұру арқылы m және М шарларының ара қашықтығын өзгертуге болады.
![image](https://www.wp1.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud3AxLmtrLWt6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THpreEwwTmhkbVZ1WkdsemFGOVViM0p6YVc5dVgwSmhiR0Z1WTJWZlJHbGhaM0poYlM1emRtY3ZNakl3Y0hndFEyRjJaVzVrYVhOb1gxUnZjbk5wYjI1ZlFtRnNZVzVqWlY5RWFXRm5jbUZ0TG5OMlp5NXdibWM9LnBuZw==.png)
Кавендиштің (СИ жүйесіне аударғаннан кейін) тапқаны G = 6.74 × 10−11 m3 kg−1 sec−2 - қабылданған мәннен 1% ғана беттеспедi.
Сыртқы сiлтемелер
- Sideways Gravity in the Basement, The Citizen Scientist, 1 шілде 2005 Мұрағатталған 8 мамырдың 2008 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Homebrew Cavendish experiment, showing calculation of results and precautions necessary to eliminate wind and electrostatic errors.
- Measuring Big G, Physics Central Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Recent experiment at Univ. of Washington to measure the gravitational constant using variation of Cavendish method.
- The Controversy over Newton's Gravitational Constant, Eot-Wash Group, Univ. of Washington Мұрағатталған 10 қаңтардың 2010 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Discusses current state of measurements of G.
- Model of Cavendish's torsion balance, retrieved Aug. 28, 2007, at Science Museum, London.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bүkil әlemdik tartylys zanyndagy gravitaciyalyk turaktyny anyktau maksatynda 1797 1798 zhzh aralygynda Genri Kavendish zhasagan tәzhiribe Gravitaciya turaktysynyn mәnin anyktau үshin en algash ojdagydaj olsheu zhүrgizgen agylshyn galymy Genri Kavendish boldy Ol kүshti olsheu үshin ote sezgish iirilmeli tarazy әdisin koldandy Zhenil sterzhennin ushtaryna bekitilgen eki korgasyn shar m әrkajsysynyn massasy 729 g simmetriyaly ornalastyrylgan M sharlarynyn әrkajsysynyn massasy 158 kg zhanyna kojylgan Sterzhen serpimdi zhipke asyp kojylgan sharlardyn bir birine tartylu kүshin osy zhiptin buraluy arkyly olsheuge bolady Zhiptin zhogargy ushy ornatu bүrkenshigine bekitilgen al osy bүrkenshikti buru arkyly m zhәne M sharlarynyn ara kashyktygyn ozgertuge bolady Tәzhiribe syzbanuskasy Kavendishtin SI zhүjesine audargannan kejin tapkany G 6 74 10 11 m3 kg 1 sec 2 kabyldangan mәnnen 1 gana bettespedi Syrtky siltemelerSideways Gravity in the Basement The Citizen Scientist 1 shilde 2005 Muragattalgan 8 mamyrdyn 2008 zhyly retrieved Aug 9 2007 Homebrew Cavendish experiment showing calculation of results and precautions necessary to eliminate wind and electrostatic errors Measuring Big G Physics Central Muragattalgan 4 nauryzdyn 2016 zhyly retrieved Aug 9 2007 Recent experiment at Univ of Washington to measure the gravitational constant using variation of Cavendish method The Controversy over Newton s Gravitational Constant Eot Wash Group Univ of Washington Muragattalgan 10 kantardyn 2010 zhyly retrieved Aug 9 2007 Discusses current state of measurements of G Model of Cavendish s torsion balance retrieved Aug 28 2007 at Science Museum London