Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Иір (лат. Acorus) – өзімен аттас тұқымдасқа жататын көпжылдық өсімдік. Оның тарамдалған тамырсабақтары үлкен, ұзындығы бір мертге дейін жетеді. Тармақталған сабақтарының ұшында жеке-жеке шоқталған ашық жасыл-сары түсті ұсақ гүлдері болады. Мамыр айының аяғынан бастап маусым айына дейін гүлдейді. Иір Ресейдің бүкіл Еуропалық бөлігінде, Кавказда, Сібірде, Орта Азияда кең тараған. Қазақстанның Шымкент, Жамбыл, Алматы, Шығыс Қазақстан облыстарында өседі. Көбіне өзен жағасы, шалшықты, сазды жерлерде өседі.
| Иір | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||
| 2 түрі белгілі | ||||||||||||
| Calamus Garsault |
Химиялық құрамы
Оның тамыр сабағынан өзіне тән арнайы күшті иісі және ауыз күйдірерліктей ащы дәмі бар 0.8-1.0 пайыз күрделі құрамды эфир майы, ащы , 150 мг пайызға дейінгі аскорбин қышқылы, илік заттар, шайыр, крахмалдар табылды.
Қолданылуы
Иір ауырған жерлерді тыныштандыратын, қақырық түсіретін, жел шығаратын дәрі ретінде көптен белгілі. Бұдан жасалған дәрілерді халық арасында құрқұлақ ауруларына, індетті тырысқақ, тұмау-сүзек, сондай-ақ бөртпе сүзекке қарсы талай замандардан бері қолданып келген. Иірдің тамыр сабағынан қайнатып алынған қоймалжың мағызды суық суға қосып тұндырып, тұнба, ал кейде оны кептіріп, ұнтақ ретінде ішеді де, қажетті жағдайда дене сыртына да жағады.
Дереккөздер
1↑"Дәрілік өсімдіктер"/Бас редакторы М.Қожабеков-"Қазақстан" баспасы,1975.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Iir lat Acorus ozimen attas tukymdaska zhatatyn kopzhyldyk osimdik Onyn taramdalgan tamyrsabaktary үlken uzyndygy bir mertge dejin zhetedi Tarmaktalgan sabaktarynyn ushynda zheke zheke shoktalgan ashyk zhasyl sary tүsti usak gүlderi bolady Mamyr ajynyn ayagynan bastap mausym ajyna dejin gүldejdi Iir Resejdin bүkil Europalyk boliginde Kavkazda Sibirde Orta Aziyada ken taragan Қazakstannyn Shymkent Zhambyl Almaty Shygys Қazakstan oblystarynda osedi Kobine ozen zhagasy shalshykty sazdy zherlerde osedi IirShalshyk andyzyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby AcoralesTukymdasy AcoraceaeTegi Acorus L tүrleri2 tүri belgiliCalamus GarsaultHimiyalyk kuramyOnyn tamyr sabagynan ozine tәn arnajy kүshti iisi zhәne auyz kүjdirerliktej ashy dәmi bar 0 8 1 0 pajyz kүrdeli kuramdy efir majy ashy 150 mg pajyzga dejingi askorbin kyshkyly ilik zattar shajyr krahmaldar tabyldy ҚoldanyluyIir auyrgan zherlerdi tynyshtandyratyn kakyryk tүsiretin zhel shygaratyn dәri retinde kopten belgili Budan zhasalgan dәrilerdi halyk arasynda kurkulak aurularyna indetti tyryskak tumau sүzek sondaj ak bortpe sүzekke karsy talaj zamandardan beri koldanyp kelgen Iirdin tamyr sabagynan kajnatyp alyngan kojmalzhyn magyzdy suyk suga kosyp tundyryp tunba al kejde ony keptirip untak retinde ishedi de kazhetti zhagdajda dene syrtyna da zhagady Derekkozder1 Dәrilik osimdikter Bas redaktory M Қozhabekov Қazakstan baspasy 1975