Исматуллаев

Исматуллаев Әбдужәлел, Әбдужәлел Мақсым (1879, Қарақалпақстан, Шымбай ауданы 3-а. – 1930) – 20 ғасырдың 20-жылдарының соңында сол кезде Қазақстан құрамында Қарақалпақстан жерінде тоталитарлық биліктің зорлық-зомбылығына қарсы көтерілісті ұйымдастырушы. Жергілікті молда отбасында тәрбиеленген, Меккеге қажылыққа барған, Шымбай ауданындағы 3-ауылдың тұрғыны. 1920 жылы БК(б)П ауданы партия к-тінің қызметкері, 1922 – 23 жылы Қарақалпақ автономиялық облысы -нің төрағасы болған. 1929 жылы 26 қыркүйекте деген жерде көп адам жиналып, Исматуллаевты өз орталарынан хан сайлап, оған нөкербасылыққа Барлықбай Нұрымовты тағайындады. Исматуллаев осы шағын топты басқарып, 27 қыркүйекте аудан орталығына басып кірді. 4- және 7-қазанда көтерілісшілердің үш тобы талқандалған соң, Исматуллаевқа Шымбай қаласында астыртын әрекет жасаған контрреволюциялық ұйымды ұйымдастырушы ретінде және башмашылар қозғалысының басшысы – Жунайд ханмен байланыс орнатып, әскери көмегіне сүйенгісі келді деген айыптар тағылды. Исматуллаев, сондай-ақ, туған бауыры мешіт ашып, 1928 жылға дейін сонда діни оқулар ұйымдастырғаны үшін де кінәланды. 1929 жылы желтоқсанда тұтқындалды. Қазақстандағы ОГПУ-дің 1930 жылы 10 қазандағы шешімі бойынша, Кеңес өкіметіне қарсы қарулы көтеріліске қатысқаны үшін ату жазасына кесілген. 1992 жылы 6 қаңтарда ақталды.

Сілтемелер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, IV том