Индер ас тұзы кен орны

Индер ас тұзы кен орны - Атырау облысының Индер ауданындағы Индер көлі ойпатында орналасқан. Көл солтүстігінен Индер тауымен қоршалған, оңтүстік жағалауы жазық.

Геологиялық құрылымы

Ойпаттың геологиялық құрылымы күрделі. Кеннің бүкіл беті түгелдей дерлік жаңа шөгіндімен жабылған. Ескі шөгінді сары, ұсақ кристалды. Сусымалы мөлдір, ашық сары, ұсақ кристалды, бос, кейбір жерлері қатаймаған, сазды материалдармен ластанбаған, қырлы тұз — жоғарыда аталған тұздардан жақсы қалыптасқан мөлдір, ашық сұрғылт, кейбір жерлерде қызғылттау ірі галит кристалдарымен ерекшеленеді. Тұз қабатының қалыңдығы солтүстіктен оңтүстікке қарай 56 м-ден 8 м-ге дейін азаяды. Тұз негізінен ақ, шыныдай мөлдір. Терригендік материалдардың қоспалары оған қызғылт және сұрғылт өң береді.

Минералдары

Негізгі минералдары: гидрогалит– NaCl•2H2O, мирабилит – Na2SO4•10H2O және карналлит – KCl•MgCl2•6H2O. Литоликалық тұрғыдан кен тұзы жоғарыдан төмен қарай жаңа шөгінді (қалыңдығы 0,05 – 1 м), ескі шөгінді (0,2 – 3 м), сусымалы (10 – 25 м), қырлы (15 – 30 м) және қара мөлдір тұз болып ажыратылады. Тұз құрамында бром, йод, т.б. микроэлементтер бар. Кен орнын «Индертұз» АҚ игеруде.

Қара тұз — сұрғылт, тығыз, кейде балшық пен гипс жұққан, орташа және ірі кристалды болып келеді, басқа түрлерден өзгеше ерекшелігі — өте тығыз болып келуінде. Химиялык сараптаудың мәліметтері бойынша кен тұзының құрамында бром, йод және басқа микроэлементтер мол. Шөгу жағдайы мен сапасына орай, Индер ас тұзы кені қатты пайдалы қазбалар кен орындары қорының жоғары 1-тобына жатқызылған, баланстық қоры А+В+С, категориясы бойынша 646,76 млн т, С2 категориясы бойынша 455,529 млн т, жалпы болжамды қоры 2 млрд т болып есептеледі.

Дереккөздер

1. Атырау: Энциклопедия. -Алматы: Атамұра, 2000 ISBN 5-7667-9129-1
2. Қазақ энциклопедиясы