Зұлымдық

Зұлымдық – 1) дінде – иманы әлсіздік, қиянат жасау, кісі ақысын жеу, қастық іс-әрекет. Құран Кәрімде мұндай адамдарды “Алла тағаланың нұрынан мақұрым, мылқау, керең және көр” деп сипаттайды (Әнғам: 39; Бақара: 18, т.б.). Мұнан өзге Құранда зұлымдықтың үш түрі айтылған:

• а) Алла тағалаға қарсы жасалатын зұлымдық (ширк амалы, яғни Алла тағалаға сенбеу және оның аяттарын астамшылдықпен аяқ асты ету, мешіттерді қирату; жаратушының есімін ұмыттыруға тырысып, зорлық-зомбылықпен адамдарды діннен тайдыру, т.б.);
• ә) адамдарға қарсы жасалатын зұлымдық (жазықсыз адам өлтіру, нахақ қан төгу, бүлік шығару, азғындық жасау, адамдар арасындағы қарым-қатынас тәртібін қасақана бұзу, қысым жасап қорлық көрсету, қызмет бабын пайдаланып, қиянат жасау);
• б) адамның өз өзіне жасайтын зұлымдығы (Алла тағаланың әмірлеріне мойынұсынбау, өз-өзіне қол жұмсау, т.б.);

2) этикада және құқықта – жеке адамға, адамдар тобына немесе бүкіл адамзатқа қарсы жасалған қастық әрекет. Ізгілік пен зұлымдық – адам бойындағы бір-біріне қарама-қарсы сипаттар. Көп адам табиғатынан ізгілік жасауға құштар болып өседі, ал кейбір адамның болмысында зұлымдыққа бейімділік болады. Мұндай бейімділік сол адам өскен ортадағы, тәлім-тәрбиесіндегі кінәраттардың салдары болып табылады. Зұлымдық өзімшілдік, қызғаншақтық сияқты жаман әрекеттермен астасып жатады. Өзімшілдік өшпенділікке бастаса, қызғаныш – қиянат пен қаскүнемдікке соқтырады. Бұл кісілікке жат кеселді кінәраттар асқына келе адам бойындағы ізгі қасиеттерді жойып, оны жыртқышқа айналдырады. Ұлы Абай мұндай адамдарды “жарым адам” деп атайды. “Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі” бойынша зұлымдықпен қылмыс жасаушы адам түрлі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Дереккөздер

1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1