Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жұмыршақ (лат. Capsella) – орамжапырақ тұқымдасына жататын бір жылдық шөп тектес өсімдік. Сабақтары әр түрлі биіктікте өседі, кейде 50 см-ге дейін жетеді. Сабақтары жеке де, бұтақты болып та келе береді. Төменгі жапырақтары бөлініп тұрады да жоғарылары бүтін болып келеді. Ұсақ гүлдері ұзын шашақ болып жиналып тұрады. Жемісі – үш бұрышты бұршақ тектес. Сәуір айынан бастап күзге дейін гүлдейді. Арам шөп ретінде Қазақстанның барлық жерінде өседі. Дәрі мақсатында өсімдіктің жер бетіндегі бөлігін пайдаланады. Шөбінің құрамында жеңіл ыдырайтын бурсин алкалоиды бар, оны жұмыршақты зерттеушілер 1880 жылы тапқан. Сонымен бірге оның құрамында бурс және бурсинді глюкозды қышқылдар, эфир майы, илік заттар, алма және лимон қышықлдары кездеседі. Халық медицинасында жұмыршақ шөбін ерте заманнан бері қан тоқататын, қан ұйытатын дәрі ретінде пайдаланып келеді. Шындығында ғылыми зерттеулер мен клиникалық тексерулер бұл шөптің қан тоқтатарлық әсері бар екенін дәлелдеуде, және оның препараттары жатырдан қан кеткенде, етеккір көп кеткенде жиі қолданылады. Жұмыршақты басқа да дәрі өсімдіктерімен қоса өкпе туберкулезінің фиброзды-кавернозды(тесілген) формасына, геморройға, жатыр мойнының эрозиясы мен жарасына қарсы қолданады. Өйткені, оның препараттары жатыр бұлшық еттің жиырылуы қасиетін арттырып, шеткері жатқан қан тамырларын кеңейтетіні экспериментті түрде дәлелденген. С.А.Томилин жұмыршықтың қан қысымын төмендететін, сонымен қатар ішек перистальтикасын(қуық мүшелердің жиырылуы) күшейте түсетін қасиеті бар екенін анықтады. Сондықтан оның препаратын гипертониялық ауруларға және ішек атониясына қарсы қолдану ұсынылады. Халық медицинасында сонымен бірге жұмыршақты несеп жүргізетін, жараны жазатын, «қан тазартатын» дәрі ретінде, сондай-ақ ревматизмге, бүйрек құмына, басқа қан құйылғанға, жүрек қатты соққанға, қан түкіргенге, іштің жай және қан аралас өткеніне, ұрығы тоқтамағанға, шыжың ауруына , геморройға, өт тасына, бауырдың қаны тоқтап қалғанда, қуық ауруларына, климактериялвқ кезеңде жатырдан қан кеткенге қарсы қолдынылады.
| Жұмыршақ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 кәдімгі жұмыршақ | ||||||||||||
| ||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||
| See text. |
Дереккөздер
1↑ "Дәрілік өсімдіктер"/Бас редакторы М.Қожабеков-"Қазақстан" баспасы,1975.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhumyrshak lat Capsella oramzhapyrak tukymdasyna zhatatyn bir zhyldyk shop tektes osimdik Sabaktary әr tүrli biiktikte osedi kejde 50 sm ge dejin zhetedi Sabaktary zheke de butakty bolyp ta kele beredi Tomengi zhapyraktary bolinip turady da zhogarylary bүtin bolyp keledi Ұsak gүlderi uzyn shashak bolyp zhinalyp turady Zhemisi үsh buryshty burshak tektes Sәuir ajynan bastap kүzge dejin gүldejdi Aram shop retinde Қazakstannyn barlyk zherinde osedi Dәri maksatynda osimdiktin zher betindegi boligin pajdalanady Shobinin kuramynda zhenil ydyrajtyn bursin alkaloidy bar ony zhumyrshakty zertteushiler 1880 zhyly tapkan Sonymen birge onyn kuramynda burs zhәne bursindi glyukozdy kyshkyldar efir majy ilik zattar alma zhәne limon kyshykldary kezdesedi Halyk medicinasynda zhumyrshak shobin erte zamannan beri kan tokatatyn kan ujytatyn dәri retinde pajdalanyp keledi Shyndygynda gylymi zertteuler men klinikalyk tekseruler bul shoptin kan toktatarlyk әseri bar ekenin dәleldeude zhәne onyn preparattary zhatyrdan kan ketkende etekkir kop ketkende zhii koldanylady Zhumyrshakty baska da dәri osimdikterimen kosa okpe tuberkulezinin fibrozdy kavernozdy tesilgen formasyna gemorrojga zhatyr mojnynyn eroziyasy men zharasyna karsy koldanady Өjtkeni onyn preparattary zhatyr bulshyk ettin zhiyryluy kasietin arttyryp shetkeri zhatkan kan tamyrlaryn kenejtetini eksperimentti tүrde dәleldengen S A Tomilin zhumyrshyktyn kan kysymyn tomendetetin sonymen katar ishek peristaltikasyn kuyk mүshelerdin zhiyryluy kүshejte tүsetin kasieti bar ekenin anyktady Sondyktan onyn preparatyn gipertoniyalyk aurularga zhәne ishek atoniyasyna karsy koldanu usynylady Halyk medicinasynda sonymen birge zhumyrshakty nesep zhүrgizetin zharany zhazatyn kan tazartatyn dәri retinde sondaj ak revmatizmge bүjrek kumyna baska kan kujylganga zhүrek katty sokkanga kan tүkirgenge ishtin zhaj zhәne kan aralas otkenine urygy toktamaganga shyzhyn auruyna gemorrojga ot tasyna bauyrdyn kany toktap kalganda kuyk aurularyna klimakteriyalvk kezende zhatyrdan kan ketkenge karsy koldynylady Zhumyrshakkәdimgi zhumyrshakDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy BrassicaceaeTegi CapsellatүrleriSee text ZhumyrshakDerekkozder1 Dәrilik osimdikter Bas redaktory M Қozhabekov Қazakstan baspasy 1975 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet