Жылуы жоқ бойының Абайдың 1899 ж жазған өлеңі Әрқайсысы 4 тармақты 6 шумақтан тұрады Тобықты ішінде Көкше руынан шыққан

«Жылуы жоқ бойының...» - Абайдың 1899 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 4 тармақты 6 шумақтан тұрады.

Тобықты ішінде Көкше руынан шыққан Дүтбай Уандықұлына (1850-1915) арнаған. Дүтбай әуелі Абайдың қызы Гүлбаданды інісі Дүйсекеге алып береді де, Дүйсеке қайтыс болған соң Гүлбаданға өзі үйленеді. Гүлбаданнан Дүтбайдың: Мүкен, Мұхтар, Мүштар, Мәкен, Қадиша деген балалары туған. Дүтбай Мұқыр болысына бірнеше рет болыс болып сайланған. 1898 ж. Көшбике деген жерде өтетін Мұқыр сайлауыңда Абайдың күйеу баласы тағы да болыстыққа сайланып кетеді деп қауіптенген Бұғылы, Мұқыр болыстарының , , сияқты байлары ақын өміріне қастандық ұйымдастырып, жанжал шығарып, сайлауды таратып жібереді. Дүтбай туралы сақталған мәліметтер ішіңде оның Абаймен сөз қақтығыстары да сақтаулы. Абай бұл өлеңіңде Дүтбайдың екі жүзді мінезін шенеп, парақорлығын өткір сынға алады. Ақын өз заманындағы айлакер де жемқор ел пысықтарының ортақ бейнесін жасаған. Өлең 7 буынды, шалыс ұйқаспен жазылған. Алғаш рет 1933 ж. Қызылордада жарық көрген толық жинағыңда жарияланған. Өлең басылымдарыңда көп текстологиялық өзгерістер жоқ. Тек төртінші шумақтың алғашқы екі жолы ақынның 1961 жылғы толық жинағынан бастап Мүрсейіт қолжазбалары негізінде: «Сенен аяр түгі жоқ, Бүгін сыйлас көрініп» болып өзгертідді.

Дереккөздер

Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9