Жербедер (франц. relief, лат. relevo — көтеремін) — құрлықтың, теңіздер мен мұхиттар түбінің пішіні, мөлшері, шығу тегі, жасы жоне даму тарихы жөнінен алуан түрлі нысандарының жиынтығы. Ауқымы жөнінен планеталық жербедер нысандары (материктер, мұхит түбі),меганысандар (тау жуйелері, жазықтар,мұхит ойыстары), макронысандар (жоталар,тауаралық ойыстар), мезонысандар(төбелер, аңғарлар, сайлар), микронысандар (жырмалар, шалғынды ойпаңдар),нанонысандар (томарлар, төмпешіктер)болып сараланады.
Жербедер қалыптастырушы процестер
Жербедер қалыптастырушы процестер — жербедерді қалыптастыратын процестер жиынтығы; эндогендік және экзогендік процестердің екеуі де қамтылады.
Жербедер пішіндері
Жербедер пішіндері - жер бетінің жекелеген тегіссіздіктері, дөңестері — жербедердің оң пішіндері, ойыстары — жербедердің теріс пішіндері. Мөлшеріне қарай (мегабедер, макробедер, мезобедер, микробедер, нанобедер), шығу тегіне қарай (тектоникалық, жанартаулық, су-эрозиялық, мүздықтық, карстық, эолдық, сөндай ор түрлі процестермен түзілген полигенетикалық), жасына және басқа нышандарына қарай сараланады. Жербедер пішіндері әдетте өзара байланысты жербедер типтеріне топтастырылады, ал жербедер типтері жинақталып жер бедерін құрайды.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығьшьщ лауреаты А.Қ.Қүсайьшов — Алматы: "Мектеп" баспасы Ж А Қ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1, ӀSВN 9965-16-512-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zherbeder franc relief lat relevo koteremin kurlyktyn tenizder men muhittar tүbinin pishini molsheri shygu tegi zhasy zhone damu tarihy zhoninen aluan tүrli nysandarynyn zhiyntygy Aukymy zhoninen planetalyk zherbeder nysandary materikter muhit tүbi meganysandar tau zhujeleri zhazyktar muhit ojystary makronysandar zhotalar tauaralyk ojystar mezonysandar tobeler angarlar sajlar mikronysandar zhyrmalar shalgyndy ojpandar nanonysandar tomarlar tompeshikter bolyp saralanady Zherbeder kalyptastyrushy procesterZherbeder kalyptastyrushy procester zherbederdi kalyptastyratyn procester zhiyntygy endogendik zhәne ekzogendik procesterdin ekeui de kamtylady Zherbeder pishinderiZherbeder pishinderi zher betinin zhekelegen tegissizdikteri donesteri zherbederdin on pishinderi ojystary zherbederdin teris pishinderi Molsherine karaj megabeder makrobeder mezobeder mikrobeder nanobeder shygu tegine karaj tektonikalyk zhanartaulyk su eroziyalyk mүzdyktyk karstyk eoldyk sondaj or tүrli procestermen tүzilgen poligenetikalyk zhasyna zhәne baska nyshandaryna karaj saralanady Zherbeder pishinderi әdette ozara bajlanysty zherbeder tipterine toptastyrylady al zherbeder tipteri zhinaktalyp zher bederin kurajdy DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Қ 17 Geologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan tүsindirme sozdikter toptamasyn shygaru zhonindegi gylymi baspa bagdarlamasynyn gylymi zhetekshisi pedagogika gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlygshsh laureaty A Қ Қүsajshov Almaty Mektep baspasy Zh A Қ 2003 248 bet ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz