Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жағалтай (лат. Falco subbuteo) - сұңқар тектес кішкене жыртқыш құс. Саятшылықта қолданылады, саят құстарының қатарына жатады. Түр-түсі жағал, бауыры ала болғандықтан жағалтай атанған. Ұсақ құстармен, қосмекенділермен қоректенеді. Аңшы, саятшылар қолға тез үйретеді.
| Жағалтай | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
 () | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Falco subbuteo Linnaeus, 1758 |
Дене түрқы 33— 35 см. Салм. 170—350 г., қанатының үз. 270 мм. мекиені мен қоразының түсі бір-біріне ұқсас, арқалары кара , бауырында ашық қоңыр теңбіл жолақтары болады. Жыл құсы. Қазақстанға сөуірдің аяғында үшып келіп, үясын ағаштың басына салады. Көбінесе басқа құстардың үясын пайдаланады. Маусым—шілде айларында ұясына 2—5-тен жұмыртқа салады, оны мекиені мен қоразы кезектесіп 28 күндей басады. Балапандары ұядан 30— 35 күнде ұшады. Қазан айының басында қыстауға Азия мен Африканың оңтүстігіне ұшып кетеді. Қазақстан аймағында кең тараған құс, тек Үстірт пен Бетпакдалада ғана жок. Жағалтай әр түрлі ұсақ сүт қоректілер, ұсақ құстар, кесірткелер, ірі насекомдармен қоректенеді.
Жағалтай — сүң-қар түқымдасының ең ұшқыры, жемін ұшып жүріп аулайды.
Қазақстанда Үстірт пен Бетпакдаладан басқа барлық жерді мекендейді. Тұрқы 33-35 см, қанатының Ұзындығы 270 мм, салмағы 170-250 г. Мекиені мен қоразының түсі бір-біріне ұқсас, арқалары қара, бауырында ашық қоңыр теңбіл жолақтары болады. Тамағы мен мойнының екі жағы ақшыл, сирағы қауырсынсыз, сары түсті. Жағалтай — жыл құсы. Жетісуға сөуірдің аяғында келіп, қазанда жылы жаққа ұшып кетеді, ұясын ағаштың басына салады, көбінесе, басқа құстардың ұясын пайдаланады. Маусым-шілде айларында ұясына 2-5-тен жұмыртқа салады, оны мекиені мен қоразы кезектесіп, 28 күңдей басады. Балапандары ұядан 30-35 күнде ұшады. Жағалтай — сұңқар тұқымдасының ең ұшқыры, жемін ұшып жүріп аулайды. Жындан-жылға саны азаюда, соңдықтан қорғауды қажет етеді.
Дереккөздер
- Falco subbuteo. Version 2007. (2004). Тексерілді, 12 мамыр 2006. Database entry includes justification for why this species is of least concern
- Саятшылық қазақтың дәстүрлі аңшылығы. - Алматы: "Алматыкітап", 2007. - 208 бет, суретті. Б. Хинаят, Қ.М. Исабеков. ISBN 9965-24-813-3
- Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
- Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhagaltaj lat Falco subbuteo sunkar tektes kishkene zhyrtkysh kus Sayatshylykta koldanylady sayat kustarynyn kataryna zhatady Tүr tүsi zhagal bauyry ala bolgandyktan zhagaltaj atangan Ұsak kustarmen kosmekendilermen korektenedi Anshy sayatshylar kolga tez үjretedi Zhagaltaj Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby SunkartәrizdilerTukymdasy Tegi Tүri F subbuteoFalco subbuteo Linnaeus 1758Falco subbuteo Dene tүrky 33 35 sm Salm 170 350 g kanatynyn үz 270 mm mekieni men korazynyn tүsi bir birine uksas arkalary kara bauyrynda ashyk konyr tenbil zholaktary bolady Zhyl kusy Қazakstanga souirdin ayagynda үshyp kelip үyasyn agashtyn basyna salady Kobinese baska kustardyn үyasyn pajdalanady Mausym shilde ajlarynda uyasyna 2 5 ten zhumyrtka salady ony mekieni men korazy kezektesip 28 kүndej basady Balapandary uyadan 30 35 kүnde ushady Қazan ajynyn basynda kystauga Aziya men Afrikanyn ontүstigine ushyp ketedi Қazakstan ajmagynda ken taragan kus tek Үstirt pen Betpakdalada gana zhok Zhagaltaj әr tүrli usak sүt korektiler usak kustar kesirtkeler iri nasekomdarmen korektenedi Zhagaltaj sүn kar tүkymdasynyn en ushkyry zhemin ushyp zhүrip aulajdy Қazakstanda Үstirt pen Betpakdaladan baska barlyk zherdi mekendejdi Turky 33 35 sm kanatynyn Ұzyndygy 270 mm salmagy 170 250 g Mekieni men korazynyn tүsi bir birine uksas arkalary kara bauyrynda ashyk konyr tenbil zholaktary bolady Tamagy men mojnynyn eki zhagy akshyl siragy kauyrsynsyz sary tүsti Zhagaltaj zhyl kusy Zhetisuga souirdin ayagynda kelip kazanda zhyly zhakka ushyp ketedi uyasyn agashtyn basyna salady kobinese baska kustardyn uyasyn pajdalanady Mausym shilde ajlarynda uyasyna 2 5 ten zhumyrtka salady ony mekieni men korazy kezektesip 28 kүndej basady Balapandary uyadan 30 35 kүnde ushady Zhagaltaj sunkar tukymdasynyn en ushkyry zhemin ushyp zhүrip aulajdy Zhyndan zhylga sany azayuda sondyktan korgaudy kazhet etedi DerekkozderFalco subbuteo Version 2007 2004 Tekserildi 12 mamyr 2006 Database entry includes justification for why this species is of least concern Sayatshylyk kazaktyn dәstүrli anshylygy Almaty Almatykitap 2007 208 bet suretti B Hinayat Қ M Isabekov ISBN 9965 24 813 3 Zhetisu enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 zhyl 712 bet 48 bet tүrli tүsti suretti zhapsyrma ISBN 9965 17 134 3 Otyrar Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2005 ISBN 9965 17 272 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet