Ебі желі — Жоңғар Алатауының оңтүстік шығысында Қытайда орналасқан Эбі -Нұр көлі қазаңшұңқырында, жоғарғы қысым пайда болғанда соғады. Мұндай антициклонда шығыс желі тұрады да, Қазақстан аумағындағы Алакөл көліне қарай соғады. Осы кезде төменгі қысым аймағы пайда болады. Жоңғар қақпасы - ені тар тектоникалық жарық, ені 20 км-ден 40 км болатын, ең тар жері - 10 км шамасында. Ауа тау жоталарының арасымен қысылып, үйкеліске ұшырап өтеді, жылдамдығы секундына 60-80 м-ге жетеді. Қыс кезінде қысылып өткен ауаның температурасы қоршаған ортасынан 8-10 C жоғары болады. Сондықтан ол жылы желге жатады. Бұл жел жыл ішінде орта есеппен 70-100 күндей соғады. Ебі желін алғаш рет сипаттап жазған қазақтың ғұлама ғалымы Шоқан Уәлиханов. Жоңғар қақпасынан ескен күшті жел Алакөл көлі маңынан балық аулауды қиындатады, жол қатынасына, басқа да шаруашылыққа зиянын тигізеді.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ebi zheli Zhongar Alatauynyn ontүstik shygysynda Қytajda ornalaskan Ebi Nur koli kazanshunkyrynda zhogargy kysym pajda bolganda sogady Mundaj anticiklonda shygys zheli turady da Қazakstan aumagyndagy Alakol koline karaj sogady Osy kezde tomengi kysym ajmagy pajda bolady Zhongar kakpasy eni tar tektonikalyk zharyk eni 20 km den 40 km bolatyn en tar zheri 10 km shamasynda Aua tau zhotalarynyn arasymen kysylyp үjkeliske ushyrap otedi zhyldamdygy sekundyna 60 80 m ge zhetedi Қys kezinde kysylyp otken auanyn temperaturasy korshagan ortasynan 8 10 C zhogary bolady Sondyktan ol zhyly zhelge zhatady Bul zhel zhyl ishinde orta eseppen 70 100 kүndej sogady Ebi zhelin algash ret sipattap zhazgan kazaktyn gulama galymy Shokan Uәlihanov Zhongar kakpasynan esken kүshti zhel Alakol koli manynan balyk aulaudy kiyndatady zhol katynasyna baska da sharuashylykka ziyanyn tigizedi Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet