Дәлел оқу - өлікті жөнелту салтында жүргізілетін рәсім. Қайтыс болған адамды кебіндеген соң, мәйітті шығарғанға дейін Құраннан аят аудару рәсімін Жетісу өңірінде дәлел шығару, дәлел өткеру, дәлел атқару, дәлел оқу деп атайды. Этнолог бұл рәсімнің атқарылу жоралғысын былай деп тарқатады: «...үйден шығарылмас бұрын ақ киізге оралып, төрдің оң жақ тұсына жатқызылған мәйітті қоршай отырған молдалар мен ауылдың сыйлы адамдары - ақсақалдар «дәуір жүргізу» жосын-жоралғысын атқарады: есікке әкелінген ірі қара малдың бұйдасын немесе аттың шылбырын алдын ала ескертілген адамға ұстатады. Бұл оның марқұмньің бұ дүниедегі қарызын өз мойнына жүктегендігі».
Дәлел оқу, әдетте өлікті үйден шығарар алдында атқарылады. Дәлел оқу қасиетті Құранды толықтай оқып шығумен бірдей деп саналады. Дәлел оқуға жиналғандар саны 25-30 адамға жетуі мүмкін. Құранды дәлелге жиналған 5-6 адам кезектесіп оқитын кездер де болған. Кейде мұны таспиығын тарта отырып, бір молда ғана жүзеге асыруы мүмкін.
Дереккөздер
- Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dәlel oku olikti zhoneltu saltynda zhүrgiziletin rәsim Қajtys bolgan adamdy kebindegen son mәjitti shygarganga dejin Қurannan ayat audaru rәsimin Zhetisu onirinde dәlel shygaru dәlel otkeru dәlel atkaru dәlel oku dep atajdy Etnolog bul rәsimnin atkarylu zhoralgysyn bylaj dep tarkatady үjden shygarylmas buryn ak kiizge oralyp tordin on zhak tusyna zhatkyzylgan mәjitti korshaj otyrgan moldalar men auyldyn syjly adamdary aksakaldar dәuir zhүrgizu zhosyn zhoralgysyn atkarady esikke әkelingen iri kara maldyn bujdasyn nemese attyn shylbyryn aldyn ala eskertilgen adamga ustatady Bul onyn markumnin bu dүniedegi karyzyn oz mojnyna zhүktegendigi Dәlel oku әdette olikti үjden shygarar aldynda atkarylady Dәlel oku kasietti Қurandy tolyktaj okyp shygumen birdej dep sanalady Dәlel okuga zhinalgandar sany 25 30 adamga zhetui mүmkin Қurandy dәlelge zhinalgan 5 6 adam kezektesip okityn kezder de bolgan Kejde muny taspiygyn tarta otyryp bir molda gana zhүzege asyruy mүmkin DerekkozderҚazaktyn etnografiyalyk kategoriyalar ugymdar men ataularynyn dәstүrli zhүjesi Enciklopediya Almaty DPS 2011 ISBN 978 601 7026 17 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet