Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Дегелең – Сарыарқаның солтүстік-шығысындағы ұсақ шоқылы тау.
| Дегелең тауы | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Пайда болған кезеңі | |
| Ұзындығы | 15 км |
| Ені | 10 км |
| Биіктігі | 1084 м |
| Орналасуы | |
| 49°47′28″ с. е. 78°04′29″ ш. б. / 49.79111° с. е. 78.07472° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°47′28″ с. е. 78°04′29″ ш. б. / 49.79111° с. е. 78.07472° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Елдер | |
| | |
| | |
Географиялық орны
Абай облысы аумағында орналасқан. Абсолюттік биіктігі 1084 м. Дөңгелене келген тауды Ұзынбұлақ өзені екіге бөледі. Таудың солтүстік бөлігі (Үлкен Дегелең) солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 15 км-ге созылып жатыр, ені 10 км. Таудың екінші бөлігі – Кіші Дегелең қатарласа созылған, ені 5 км. Екі бөлігі де кезеңдермен (Қалыбай асуы), белдермен бөлінген үшкіл шоқылардан тұрады. Дегелең Еуразия құрлығының кіндік ортасында орналасқан. Оны білдіретін граниттен қашалған пирамида тұрғызылған. Оның кіші нұсқасы Дегелеңнен 100 км оңтүстікте жатқан Жидебай қыстауындағы Абай мұражайы алдындағы дөңгелек тасқа орнатылған.
Жер бедері
Беткейлері сайлармен тілімденген. Тау етегі мен тауаралық аңғарларды қорымтас пен элювийлі-делювийлі ысырынды шөгінділер басып жатыр. Таудан көптеген бұлақтар басталады. Бұлақтардың қосылуынан пайда болған Ұзынбұлақ өзені шығысқа, Қарабұлақ өзені солтүстікке қарай ағады.
Геологиялық құрылымы
Тау, негізінен, төменгі және орта девонның жыныстарынан түзілген.
Өсімдігі
Таудың қызыл қоңыр топырағы мен тау етегінің қиыршықтасты қызыл қоңыр және ашық қызыл қоңыр топырағында дегелең, бөрте жусан, қылқан селеу, бетеге, көде, тобылғы, қараған, т.б. бұталар мен әр түрлі шөптер өседі.
Дереккөздер
- Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Degelen Saryarkanyn soltүstik shygysyndagy usak shokyly tau Degelen tauySipattamasyPajda bolgan kezeniDevonҰzyndygy15 kmEni10 kmBiiktigi1084 mOrnalasuy49 47 28 s e 78 04 29 sh b 49 79111 s e 78 07472 sh b 49 79111 78 07472 G O Ya Koordinattar 49 47 28 s e 78 04 29 sh b 49 79111 s e 78 07472 sh b 49 79111 78 07472 G O Ya T Elder Қazakstan Abaj oblysyDegelen tauyDegelen tauyGeografiyalyk ornyAbaj oblysy aumagynda ornalaskan Absolyuttik biiktigi 1084 m Dongelene kelgen taudy Ұzynbulak ozeni ekige boledi Taudyn soltүstik boligi Үlken Degelen soltүstik batystan ontүstik shygyska karaj 15 km ge sozylyp zhatyr eni 10 km Taudyn ekinshi boligi Kishi Degelen katarlasa sozylgan eni 5 km Eki boligi de kezendermen Қalybaj asuy beldermen bolingen үshkil shokylardan turady Degelen Euraziya kurlygynyn kindik ortasynda ornalaskan Ony bildiretin granitten kashalgan piramida turgyzylgan Onyn kishi nuskasy Degelennen 100 km ontүstikte zhatkan Zhidebaj kystauyndagy Abaj murazhajy aldyndagy dongelek taska ornatylgan Zher bederiBetkejleri sajlarmen tilimdengen Tau etegi men tauaralyk angarlardy korymtas pen elyuvijli delyuvijli ysyryndy shogindiler basyp zhatyr Taudan koptegen bulaktar bastalady Bulaktardyn kosyluynan pajda bolgan Ұzynbulak ozeni shygyska Қarabulak ozeni soltүstikke karaj agady Geologiyalyk kurylymyTau negizinen tomengi zhәne orta devonnyn zhynystarynan tүzilgen ӨsimdigiTaudyn kyzyl konyr topyragy men tau eteginin kiyrshyktasty kyzyl konyr zhәne ashyk kyzyl konyr topyragynda degelen borte zhusan kylkan seleu betege kode tobylgy karagan t b butalar men әr tүrli shopter osedi DerekkozderAjbyn Enciklopediya Bas redaktory B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 ISBN 9965 893 73 H