Даңқ ордені

«Даңқ» ордені — 1993 жылы құрылған Қазақстан Республикасының ордені.

«Даңқ» ордені I дәрежелі

II дәрежелі
Мемлекет	Қазақстан
Түрі	Орден
Жағдайы	беріледі
Негізделді	1 сәуір 1993 жыл
Жоғары марапаты	«Барыс» ордені
Төменгі марапаты	«Айбын» ордені
Order of Glory (Kazakhstan) Ортаққорда

«Даңқ» орденімен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының жоғарғы офицер құрамының тұлғалары, сондай-ақ прокуратура, ұлттық қауіпсіздік, ішкі істер органдарының басшы қызметкерлері және басқалары:

• әскерлерді басқару және бақылаудағы табысы, әскерлердің жоғары жауынгерлік әзірлігі мен елдің қорғаныс қабілетін қамтамасыз еткені үшін;
• әскери, шекаралық және ішкі қызметтерді мінсіз ұйымдастырғаны, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, заңдылықты нығайту және қоғамдық тәртіпті қорғағаны үшін марапатталады.

Тарихы

«Даңқ» ордені «Қазақстан Республикасының мемлекеттік марапаттары туралы» 1993 жылғы 1 сәуірдегі № 2069-ХІІ заңымен бір дәрежеде белгіленген. Бұл ретте «Даңқ» ордені тек құқық қорғау органдарының өкілдеріне арналған болатын. 1999 жылғы 26 шілдедегі № 462-1 Заңымен ол екі дәрежеге бөлініп, жаңаша кейіпке енді. Осы реформадан кейін орден Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің аға басқарушы құрама мен генералитетке, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Бас прокуратураның, Ішкі істер министрлігінің қызметкерлеріне арнала бастады.

Дәрежелері

«Даңқ» орденінде екі дәреже бар:

• 1-дәрежелі «Даңқ» ордені – жұлдыз бен иық таспасындағы орден белгісінен тұрады.
• 2-дәрежелі «Даңқ» ордені – кеуде қалыбындағы белгіден тұрады.

Орденнің ең жоғары дәрежесі — I дәреже. Марапаттау ретпен жүргізіледі: II дәрежелі және I дәрежелі.

Сипаттамасы

1-үлгісі (1993—1999)

Орденнің белгісі – екі қырлы сәулелерден жасалған күміс бес бұрышты жұлдыз, оның үстіне алтындатылған үш найза (біреуі тігінен, екеуі қиғаш крестте) және екі айқастырылған алтын жалатылған қылыш, оның үстіне дөңгелек алтын қалқан қойылған. Қалқанға ақ және көк шеңберлер сызылған. Көк дөңгелектің төменгі жағында «ДАҢҚ» деген жазуы бар қызыл таспа орналасқан, оның шеңбері бойымен алтын лавр бұтақтары тарайды. Ақ шеңберде үш жебе салынған алтын садақ бейнеленген.

2-үлгісі (1999 бастап)

Бірінші дәрежелі орденнің белгісі – күміс түсті сегіз бұрышты көп сәулелі кедір-бұдырлы жұлдыз, оның үстіне өлшемі кішірек, бірақ қырлы сәулелері бар дәл сондай жұлдыз салынған. Жұлдыздың үстіне айқасқан екі қылыш пен найзадан бөлек дөңгелек алтын қалқан қойылған. Қалқанға ақ және көк шеңберлер сызылған. Көк дөңгелектің төменгі жағында «ДАҢҚ» деген жазуы бар қызыл лента орналасқан, оның шеңбері бойымен алтын лавр бұтақтары тарайды. Ақ шеңберде үш жебе салынған алтын садақ бейнеленген.

Бірінші дәрежелі орденнің жұлдызы – сегіз бұрышты күміс, ұштарында лағыл бар. Жұлдызда көк эмальдан жасалған кішірек жұлдызша суреттелген, оған орденнің айырым белгілерінің орталық медальоны орналастырылған.

Орден белгісі ені 100 мм иық белдігінде тағылады.

Екінші дәрежелі орден бірінші дәреженің белгісін қайталайды, бірақ өлшемі кішірек келеді. Сәндік сақинаның көмегімен, орден таспасымен қапталып, металдық қалыпқа ілулі тұрады.

Орден таспасының түсі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туына сәйкес, сондай-ақ оң жақ шетінде жалпақ қызыл жолағы бар.

Ордендік шақа

2008 жылдың қазан айында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мыс-никель қорытпасынан жасалған, Даңқ орденінің жұлдызы бейнесі бар белгіленген бағасы 50 теңгелік ескерткіш шақаны айналымға шығарды.

Галерея

• I дәрежелі «Даңқ» орден жұлдызы
• I дәрежелі «Даңқ» белгі ордені
• II дәрежелі «Даңқ» ордені
• 1997 жылғы Қазақстан пошта маркасындағы бірінші үлгідегі орден белгісі
• 50 теңгелік тиын
• Бірінші үлгідегі орден белгісі (1998 жылға дейін)

Тағы қараңыз

• Қазақстанның ордендері
• Қазақстанның мемлекеттік марапаттары

Дереккөздер

1. Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х