Бидайық (лат. Agropyron) – астық тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанның барлық жерінде кездеседі. Оның 44 түрі бар. Оның ішінде (аgropyron tarbagataіcum) — эндемик.
Бидайық | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||||
26 түрі белгілі |
Бұлардың тамыр сабақтары ұзын, жер астында 2 м-ге дейін көлбей өседі. Сабағы тік, оған кезектесіп орналасқан жапырақтары жіңішке таспа тәрізді, гүлінің сыртын мөлдір немесе жасыл гүл қабыршағы, ал оның төменгі жағын 2 жасыл масақша қабыршақ қоршап тұрады. Жел арқылы тозаңданады. Жеміс қабының тұқымға жабысып, тұтасып кеткен. Дәні бір тұқымды — дәнек.
Бидайықтың ең көп тараған түрлері: (аgropyron fragіle) және (аgropyron desertorum). Олардың биіктігі 25 — 100 см. Жатаған тамырлы, сабағы тік, төменгі жағы иіліп келеді. Жапырағы жіңішке таспа тәрізді, түксіз. Гүлшоғыры — масақ, ұзындығы 3 — 7 см, ені 5 — 9 см; масақшасы 3 — 7 гүлді. Маусым — шілде айларында гүлдейді. Бұлар — құнарлы мал азығы. Гектарынан 6 — 8 ц пішен жинауға болады. Жатаған бидайық (аgropyron repens) жатаған тамырлы, су жайылған жерде өседі. Ол — зиянды арамшөп, бірақ мал жақсы жейді. 100 кг пішенінде 52 азық өлшемі, 7 кг сіңімді протеин бар. Гектарынан 25 — 35 ц пішен жинауға болады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
Сілтеме
- Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Бидайық (өсімдік)
- Jepson Manual Treatment
- USDA Plants Profile
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bidajyk lat Agropyron astyk tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdik Қazakstannyn barlyk zherinde kezdesedi Onyn 44 tүri bar Onyn ishinde agropyron tarbagataicum endemik BidajykDүniesi Өsimdikter unranked Dara zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy PoaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Agropyrontүrleri26 tүri belgili Bulardyn tamyr sabaktary uzyn zher astynda 2 m ge dejin kolbej osedi Sabagy tik ogan kezektesip ornalaskan zhapyraktary zhinishke taspa tәrizdi gүlinin syrtyn moldir nemese zhasyl gүl kabyrshagy al onyn tomengi zhagyn 2 zhasyl masaksha kabyrshak korshap turady Zhel arkyly tozandanady Zhemis kabynyn tukymga zhabysyp tutasyp ketken Dәni bir tukymdy dәnek Bidajyktyn en kop taragan tүrleri agropyron fragile zhәne agropyron desertorum Olardyn biiktigi 25 100 sm Zhatagan tamyrly sabagy tik tomengi zhagy iilip keledi Zhapyragy zhinishke taspa tәrizdi tүksiz Gүlshogyry masak uzyndygy 3 7 sm eni 5 9 sm masakshasy 3 7 gүldi Mausym shilde ajlarynda gүldejdi Bular kunarly mal azygy Gektarynan 6 8 c pishen zhinauga bolady Zhatagan bidajyk agropyron repens zhatagan tamyrly su zhajylgan zherde osedi Ol ziyandy aramshop birak mal zhaksy zhejdi 100 kg pisheninde 52 azyk olshemi 7 kg sinimdi protein bar Gektarynan 25 35 c pishen zhinauga bolady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tomSiltemeOrtakkorda bugan katysty mediafajldar bar Bidajyk osimdik Jepson Manual Treatment USDA Plants ProfileBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet