Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Батыс Қалба алтынды белдеуі – негізінен алтын кені тараған Алтай металлогения аймағының бір бөлігі; Зайсаннан Семейге дейін солтүстік-батыс бағытта 600 км-ге созылып, ені 150 км-ден 190 км-ге дейін жететін ірі геологиялық құрылым. Ол бірқатар өндірістік маңызы бар алтын кен орындарын (Ақжол, Бақыршық, Большевик, Васильев, Суздаль, Жанан, Жұмба, Құлынжон, Миялы, Еспе, т.б.) біріктіреді.
Геологиялық құрылымы, құрамы
Тектоникалық тұрғыдан белдеу – тас көмірдің жанартаутекті-терригенді жыныстарынан тұратын синклинорий болып табылады. Шөгінді-жанартаутекті девон жыныстары белдеу ішінде, Шар өзенін бойлай қалыптасқан горст-антиклинорийде тараған. Осы антиклинорий мен кейбір терең жарылымдар бойында, ультрабазиттер, ал белдеудің өн бойында кіші интрузивтер мен дайкалар (гранит, гранит-порфир]], диорит, диорит-порфирит, диабаз, т.б.) кездеседі. Алтын, негізінен, кварц желілерінде және шашыранды сеппе түрде таралған сульфидтік минералдармен бірге жаншылу, уатылу белдемдерінде шоғырланған.
Алтынды қайраңдары
Батыс Қалба алтынды белдеуі ірі алтын кен орындарымен қатар (жалпы саны 100-ден астам) алтынды қайраңдарға да бай. Жанама, Қызылсу, Шар, Лайлы, Бөкі, Құлынжон өзендерінде алтын 19 ғасырдың басынан жуылып алынған. Салмағы 0,9-2 кг болатын жоғары сапалы (905-940 сынамалы) саф алтындар жиі кездескен. Ең үлкен (салмағы 6,5 кг) саф алтын 1912 жылы Жұмба кен орнында табылған. Батыс Қалба алтынды белдеуінде 1925-1994 жылдары алтынды «Алтайзолото» тресі өндірген. Трест 1986-1994 жылдары жылына мемлекетке 1,5-3,4 т алтын тапсырып отырған. 1995 жылдан алтын кентастарын шығару және өңдеу жұмыстарын бірқатар кәсіпорындар жүргізеді.
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Batys Қalba altyndy beldeui negizinen altyn keni taragan Altaj metallogeniya ajmagynyn bir boligi Zajsannan Semejge dejin soltүstik batys bagytta 600 km ge sozylyp eni 150 km den 190 km ge dejin zhetetin iri geologiyalyk kurylym Ol birkatar ondiristik manyzy bar altyn ken oryndaryn Akzhol Bakyrshyk Bolshevik Vasilev Suzdal Zhanan Zhumba Қulynzhon Miyaly Espe t b biriktiredi Geologiyalyk kurylymy kuramyTektonikalyk turgydan beldeu tas komirdin zhanartautekti terrigendi zhynystarynan turatyn sinklinorij bolyp tabylady Shogindi zhanartautekti devon zhynystary beldeu ishinde Shar ozenin bojlaj kalyptaskan gorst antiklinorijde taragan Osy antiklinorij men kejbir teren zharylymdar bojynda ultrabazitter al beldeudin on bojynda kishi intruzivter men dajkalar granit granit porfir diorit diorit porfirit diabaz t b kezdesedi Altyn negizinen kvarc zhelilerinde zhәne shashyrandy seppe tүrde taralgan sulfidtik mineraldarmen birge zhanshylu uatylu beldemderinde shogyrlangan Altyndy kajrandaryBatys Қalba altyndy beldeui iri altyn ken oryndarymen katar zhalpy sany 100 den astam altyndy kajrandarga da baj Zhanama Қyzylsu Shar Lajly Boki Қulynzhon ozenderinde altyn 19 gasyrdyn basynan zhuylyp alyngan Salmagy 0 9 2 kg bolatyn zhogary sapaly 905 940 synamaly saf altyndar zhii kezdesken En үlken salmagy 6 5 kg saf altyn 1912 zhyly Zhumba ken ornynda tabylgan Batys Қalba altyndy beldeuinde 1925 1994 zhyldary altyndy Altajzoloto tresi ondirgen Trest 1986 1994 zhyldary zhylyna memleketke 1 5 3 4 t altyn tapsyryp otyrgan 1995 zhyldan altyn kentastaryn shygaru zhәne ondeu zhumystaryn birkatar kәsiporyndar zhүrgizedi Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet