Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Балықтар миграциясы. Басқа организмдер сияқты балықтарда өмірінің әрбір кезеңінде өзі өмір сүрген ортаға әр түрлі талап қояды. Мысалы, уылдырықтарын шашуға бір жағдай керек болса, семіру үшін екінші жағдай, ал қыстап шығу үшін үшінші жағдайды керек етеді. Міне, осындай әрбір тіршілік процесіне қолайлы жағдайды іздеу нәтижесінде, тіршілік еткен ортасын алмастырып, орын ауыстыруға тура келеді. Тіршілік әрекеттеріне қолайлы жағдай іздестіріп, балықтардың орын ауыстыруын — миграция деп атайды. Миграция — әр түрлі мақсатқа сәйкес түрліше болады. Жалпы миграция пассивті және активті болып екі түрге бөлінеді. Ол өз тарапынан уылдырық шашу, қоректік зат, қысты өткізу орнын іздеу миграциясын қарастырады.
Пассивті миграция
Су ағынының ығымен жайлап, ашп ба-лықтардың тіршілік еткен орнын ауыстырған миграцияларын — пассивті миграция деп атаймыз. Пассивті миграция — балықтардың шабақтарына тән миграция. Пассивті миграцияға өткінші балықтардың шабақтарының және уылдырық шашып, әлсіреп, судың ағынымен теңізге оралған ересек балықтардың миграциясы да жатады. Бірақ ересек балықтардың аздап та болса активті түрде жүзуге әрекет ететшін естен шығармау керек.
Активті миграция
Активті миграция. Пассивті миграцияға қарағанда активті миграция жиірек кездеседі. Мұндай жағдай негізінен көбею, қоректену және қыстап шығу барысында орындалады. Балықтардың қозғалыс әрекеті нәтижесінде әр түрлі кедергіні (ағынның әсерін) жеңіп, орын алмастыруын активті миграция деп атайды.
Түрлері
- уылдырық шашу миграциясы
- Балықтардың қорек іздеу миграциясы
- Балықтардың қыстақ іздеу миграциясы
Өрістегіш балықтар
Өрістегіш балықтар – уылдырық шашу үшін теңізден өзенге, сирек те болса өзеннен теңізге шығатын балықтар тобы.Өрістегіш балықтардың көпшілігі өзенге шыққанда қоректенбейді. Бұл кезде балық тіршілігіне оның майы жұмсалады.Еділ сағасында ақ балықтың майлығы -дан астам, ал Уфа маңына жетіп уылдырық шашқаннан кейінгі майлығы1- болады. Өрістегіш балықтардың кейбір түрі (лосось, майшабақ) уылдырық шашқаннан кейін өледі. Өрістегіш балықтардың арасында күзде, көктем айларында өрістейтіндері бар. Күзде өрістейтіндері (лосось, минога) уылдырық шашатын жеріне жетіп қыстайды, ұрығы жетіледі, уылдырығын көктемде шашады. Көктемде өрістейтіндері өрістеген жылы уылдырық шашады. Өрістегіш балықтардың көптеген түрінің кәсіптік маңызы бар, көбіне балық семіз кезінде өзен сағасында ауланады.
Сипаттама
Өрістегіш балықтардың кейбір түрі (лосось, майшабақ) уылдырық шашқаннан кейін өледі.Олардың арасында күзде, көктем айларында өрістейтіндері бар. Күзде өрістейтіндері (лосось, минога) уылдырық шашатын жеріне жетіп қыстайды, ұрығы жетіледі, уылдырығын көктемде шашады.Көктемде өрістейтіндері өрістеген жылы уылдырық шашады.Бұлардың өріс жолы күзде өрістейтіндерге қарағанда қысқалау келеді. Өрістегіш балықтардың көптеген түрінің кәсіптік маңызы бар, көбіне балық семіз кезінде өзен сағасында ауланады.Балық өрістейтін өзендерде гидротех. құрылыстар болса, өрістегіш балықтар өтетін арнайы жол жасалады.
Дереккөздер
- Қазақ Совет энциклопедиясы 9 том 53 бет, Бас редактор М.Қ.Қаратаев, Алматы 1976
- Қазақ совет энциклопедиясы
- «Омыртқалылар зоологиясы» С. П. Наумов- Алматы «Мектеп» баспасы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Balyktar migraciyasy Baska organizmder siyakty balyktarda omirinin әrbir kezeninde ozi omir sүrgen ortaga әr tүrli talap koyady Mysaly uyldyryktaryn shashuga bir zhagdaj kerek bolsa semiru үshin ekinshi zhagdaj al kystap shygu үshin үshinshi zhagdajdy kerek etedi Mine osyndaj әrbir tirshilik procesine kolajly zhagdajdy izdeu nәtizhesinde tirshilik etken ortasyn almastyryp oryn auystyruga tura keledi Tirshilik әreketterine kolajly zhagdaj izdestirip balyktardyn oryn auystyruyn migraciya dep atajdy Migraciya әr tүrli maksatka sәjkes tүrlishe bolady Zhalpy migraciya passivti zhәne aktivti bolyp eki tүrge bolinedi Ol oz tarapynan uyldyryk shashu korektik zat kysty otkizu ornyn izdeu migraciyasyn karastyrady Balyktar migraciyasyPassivti migraciyaSu agynynyn ygymen zhajlap ashp ba lyktardyn tirshilik etken ornyn auystyrgan migraciyalaryn passivti migraciya dep atajmyz Passivti migraciya balyktardyn shabaktaryna tәn migraciya Passivti migraciyaga otkinshi balyktardyn shabaktarynyn zhәne uyldyryk shashyp әlsirep sudyn agynymen tenizge oralgan eresek balyktardyn migraciyasy da zhatady Birak eresek balyktardyn azdap ta bolsa aktivti tүrde zhүzuge әreket etetshin esten shygarmau kerek Aktivti migraciyaAktivti migraciya Passivti migraciyaga karaganda aktivti migraciya zhiirek kezdesedi Mundaj zhagdaj negizinen kobeyu korektenu zhәne kystap shygu barysynda oryndalady Balyktardyn kozgalys әreketi nәtizhesinde әr tүrli kedergini agynnyn әserin zhenip oryn almastyruyn aktivti migraciya dep atajdy Tүrleriuyldyryk shashu migraciyasy Balyktardyn korek izdeu migraciyasy Balyktardyn kystak izdeu migraciyasyӨristegish balyktarӨristegish balyktar uyldyryk shashu үshin tenizden ozenge sirek te bolsa ozennen tenizge shygatyn balyktar toby Өristegish balyktardyn kopshiligi ozenge shykkanda korektenbejdi Bul kezde balyk tirshiligine onyn majy zhumsalady Edil sagasynda ak balyktyn majlygy dan astam al Ufa manyna zhetip uyldyryk shashkannan kejingi majlygy1 bolady Өristegish balyktardyn kejbir tүri losos majshabak uyldyryk shashkannan kejin oledi Өristegish balyktardyn arasynda kүzde koktem ajlarynda oristejtinderi bar Kүzde oristejtinderi losos minoga uyldyryk shashatyn zherine zhetip kystajdy urygy zhetiledi uyldyrygyn koktemde shashady Koktemde oristejtinderi oristegen zhyly uyldyryk shashady Өristegish balyktardyn koptegen tүrinin kәsiptik manyzy bar kobine balyk semiz kezinde ozen sagasynda aulanady SipattamaӨristegish balyktardyn kejbir tүri losos majshabak uyldyryk shashkannan kejin oledi Olardyn arasynda kүzde koktem ajlarynda oristejtinderi bar Kүzde oristejtinderi losos minoga uyldyryk shashatyn zherine zhetip kystajdy urygy zhetiledi uyldyrygyn koktemde shashady Koktemde oristejtinderi oristegen zhyly uyldyryk shashady Bulardyn oris zholy kүzde oristejtinderge karaganda kyskalau keledi Өristegish balyktardyn koptegen tүrinin kәsiptik manyzy bar kobine balyk semiz kezinde ozen sagasynda aulanady Balyk oristejtin ozenderde gidroteh kurylystar bolsa oristegish balyktar otetin arnajy zhol zhasalady DerekkozderҚazak Sovet enciklopediyasy 9 tom 53 bet Bas redaktor M Қ Қarataev Almaty 1976 Қazak sovet enciklopediyasy Omyrtkalylar zoologiyasy S P Naumov Almaty Mektep baspasy