Бабыл математикасы

математиканың туумен қатар ертедегі Бабыл тұрғындары және мен аккадтықтар өз алдарына өздерінің дербес математикасын жасап шығарды. Бұл халықтар сына сияқты сызықшалардан құралатын таңбалар арқылы күн көзіне қойғанда тастай қатайып қалатын, балшықтан жасалған саз балшықты тақталарға білімдерін жазып қалдырған. Мұндай балшық тақталар Бабыл жерінен мыңдап табылады.

Бабыл кестесі (б. э. б. 1800–1600 жылдар шамасы) ${\displaystyle {\sqrt {2}}\approx 1+24/60+51/60^{2}+10/60^{3}}$
= 1.41421296…

Бабыл сандары

Бабылдықтардың барлық математикалық жетістіктері жинақталып жазылған қырық төрт кестеден құралған бабылдықтардың математикалық энциклопедиясы табылған. Бұл энциклопедиядан бабылдықтардың сол ертегі заманда күнделікті мұқтаждықтары алға қойған практикалық есептерді:егіншілік,жер суаруды реттеу, сауда жасаудағы есептерді шешудің бірсыдырғы тиімді тәсілдерін білгендігі көрінеді.

Бабылдықтар астрономия ғылымының негізін салған.Бір аптаны жеті күнге бөлу,шеңберді 360 градусқа, сағатты 60 минутқа, минутты 60 секундқа, секундты 60 терцияға солардан бізге мирас болып қалған. Жұлдыздарға қарап болашақты болжау, яғни астрология да солардың арасында туған.

Бабылдықтар санаудың негізіне қазіргідей 10-дық жүйе емес,көп жағдайда арифметиканың аса қиын амалы - бөлу амалын жеңілдететін 60-тық санау жүйесін қолданған. Мысалы:1 574 640 санын алпыстық жүйеде өрнектесек:1 603+57 602+46 60+40,яғни қосындысы 424000 етіп жазылады.

Әрбір өлшеуіш алдыңғысынан 60 есе артық болып келіп отыратын өлшеуіштер мен таразылар жүйесін де солар жасаған.Біздің қазіргі кездегі уақыт өлшемдеріміз -сағатты,минутты және секундты 60 бөлікке бөлуіміз содан басталады.

Бабылдықтар екінші дәрежелі теңдеулерді, ал арнаулы кестелер арқылы үшінші дәрежелері теңдеулерді шеше білген.

Түсініктемелер

• Математика - "Ой гимнастикасы"