Ақида (араб.: عقيدة - сенім, бұлжымайтын қағида; көпше түріндегі тұлғасы - ақаид) - Ислам дініндегі негізгі қағидалар жиынтығы. Бұлар Әбу Ханифаның «әл-Фиқһ әл-Акбар», ән-Насафидің (1142 жылы өлген) «әл-Ақаид», ас-Санусидің (1490 жылы өлген) «Умм әл-бараһин» секілді жинақтарында көрініс тапқан. Бұлардың ең бастысы: Аллаһ бір, Пайғамбар хақ деп білу, қасиетті кітаптарға, Құранның ақиқаттылығына, о дүниеде болатын тергеу мен сотқа, тозақ пен пейіштің барлығына сену. Исламдағы басты , түбірі арабтың ғақд - байлау деген сөзінен шыққан, яғни жүректі белгілі бір наным-сенімдерге бекіту.
- Түбірі «`айн», «қоф» және «дәл» әріптерінен тұратын «`ақода» етістігі араб тілінде түйін, келісім, уәде, сенімділік, беріктік, табандылық деген әртүрлі мағына береді. Бұған мысал ретінде келесі аяттарды келтіруге болады.
Аллаһ Тағала былай дейді: «Түйіншектерге (`уқод) дем салушылардың кесірінен (Аллаһқа сиынамын)» (Фалақ сүресі, 4-аят).
«Әй, иман келтіргендер, уәделеріңді (`уқуд) орыңдаңдар!» (Мәида сүресі, 1-аят).
Осымен түбірлес «`ақида» сөзі. Шариғаттық термині ретінде ақида сөзі - адамға діннен белгілі және жүрегімен анық сенетін нәрселердің барлығын білідіреді. Бұл білім саласын немесе осы ғылымды «усулуд-дин» (дін негіздері) деп те атайды. Тағы да оны «әт-Таухид» (бірқұдайшылық) деп атайды, өйткені бұл ғылымның қарастыратын басты мәселесі Аллаһтың затындағы, есімдері мен сипаттарындағы, Оның істеріндегі бірлігі. Оны «иман» (сенім) деп те атайды, себебі Пайғамбарымыз (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) Жәбрейілдің иман туралы сұрағына жауап беріп, оның алты негізін атап кетті: Аллаһқа, періштелеріне, кітаптарына, елшілеріне, Ақырет күніне және тағдырға, оның жақсылығы мен жамандығына иман келтіру.
Дереккөздер
- Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akida arab عقيدة senim bulzhymajtyn kagida kopshe tүrindegi tulgasy akaid Islam dinindegi negizgi kagidalar zhiyntygy Bular Әbu Hanifanyn әl Fikһ әl Akbar әn Nasafidin 1142 zhyly olgen әl Akaid as Sanusidin 1490 zhyly olgen Umm әl baraһin sekildi zhinaktarynda korinis tapkan Bulardyn en bastysy Allaһ bir Pajgambar hak dep bilu kasietti kitaptarga Қurannyn akikattylygyna o dүniede bolatyn tergeu men sotka tozak pen pejishtin barlygyna senu Islamdagy basty tүbiri arabtyn gakd bajlau degen sozinen shykkan yagni zhүrekti belgili bir nanym senimderge bekitu Tүbiri ajn kof zhәne dәl әripterinen turatyn akoda etistigi arab tilinde tүjin kelisim uәde senimdilik beriktik tabandylyk degen әrtүrli magyna beredi Bugan mysal retinde kelesi ayattardy keltiruge bolady Allaһ Tagala bylaj dejdi Tүjinshekterge ukod dem salushylardyn kesirinen Allaһka siynamyn Falak sүresi 4 ayat Әj iman keltirgender uәdelerindi ukud oryndandar Mәida sүresi 1 ayat Osymen tүbirles akida sozi Sharigattyk termini retinde akida sozi adamga dinnen belgili zhәne zhүregimen anyk senetin nәrselerdin barlygyn bilidiredi Bul bilim salasyn nemese osy gylymdy usulud din din negizderi dep te atajdy Tagy da ony әt Tauhid birkudajshylyk dep atajdy ojtkeni bul gylymnyn karastyratyn basty mәselesi Allaһtyn zatyndagy esimderi men sipattaryndagy Onyn isterindegi birligi Ony iman senim dep te atajdy sebebi Pajgambarymyz ogan Allaһtyn igiligi men sәlemi bolsyn Zhәbrejildin iman turaly suragyna zhauap berip onyn alty negizin atap ketti Allaһka perishtelerine kitaptaryna elshilerine Akyret kүnine zhәne tagdyrga onyn zhaksylygy men zhamandygyna iman keltiru DerekkozderIslam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul Islam turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz