Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ақжелкек ,ж е л к е к (лат. Armoracia) – орамжапырақ тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдіктер.
| Horseradish | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Armoracia rusticana , & |
Қазақстанның барлық аудандарында егіледі. Оның бір түрі — к ә д і м г і Ақжелкек(A. rustіcana) — жабайы түрінде бақтарда, егістіктерде өседі. Қазақстанның көптеген аймақтарында қолдан өсіріледі. Ақжелкектің биіктігі 1 м-дей, сабағы тік, жоғарғы жағы бұтақты келеді. Тамырға жақын өскен жапырақтары сопақша, жұмыртқа пішінді, ортаңғы сабақтан шыққан жапырақтары ұзынша қандауыр, ал сабақ ұшындағы жапырақтары таспа тәрізді, жиектері тегіс, кейде тісшелі болады. Гүлі ақ түсті, хош иісті. Тұқым салмайды. Маусымда гүлдейді, өсімді (вегетативті) жолмен көбейеді. Суыққа төзімді. Оның тамыры мен жапырақ құрамында тұздар (калий, натрий, фосфор, темір, хлор, мыс), эфир майы, С витамині, фитонцидтер, лизоцим ферменті т.б. бар. Ақжелкектің тәбет ашатын ерекше иісі оның құрамындағы аллил майы мен глюкозид-сингринге байланысты.
Ақжелкек көкөніс, дәрілік заттар ретінде қолданылады, тамыры мен жасыл жапырағы қияр, томат, саңырауқұлақтарды тұздап, бұқтырғанда пайдаланылады.
Сілтемелер
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akzhelkek zh e l k e k lat Armoracia oramzhapyrak tukymdasyna zhatatyn kopzhyldyk shoptesin osimdikter HorseradishDүniesi Өsimdikter unranked unranked Saby Tukymdasy Tegi Tүri A rusticanaArmoracia rusticana amp Қazakstannyn barlyk audandarynda egiledi Onyn bir tүri k ә d i m g i Akzhelkek A rusticana zhabajy tүrinde baktarda egistikterde osedi Қazakstannyn koptegen ajmaktarynda koldan osiriledi Akzhelkektin biiktigi 1 m dej sabagy tik zhogargy zhagy butakty keledi Tamyrga zhakyn osken zhapyraktary sopaksha zhumyrtka pishindi ortangy sabaktan shykkan zhapyraktary uzynsha kandauyr al sabak ushyndagy zhapyraktary taspa tәrizdi zhiekteri tegis kejde tissheli bolady Gүli ak tүsti hosh iisti Tukym salmajdy Mausymda gүldejdi osimdi vegetativti zholmen kobejedi Suykka tozimdi Onyn tamyry men zhapyrak kuramynda tuzdar kalij natrij fosfor temir hlor mys efir majy S vitamini fitoncidter lizocim fermenti t b bar Akzhelkektin tәbet ashatyn erekshe iisi onyn kuramyndagy allil majy men glyukozid singringe bajlanysty Akzhelkek kokonis dәrilik zattar retinde koldanylady tamyry men zhasyl zhapyragy kiyar tomat sanyraukulaktardy tuzdap buktyrganda pajdalanylady SiltemelerҚazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet