Аға ұрпақ - ер адамдар қауымында жас айырмашылығына қарай бөлінетін генерациялық буынның белгілі бір тобы. Қазақ ұғымында салыстырмалы түрде алғанда бір-бірінен 20-25 жас айырмасы бар ер адамдар өзінен кейінгілерге аға буын (ұрпақ) болып саналады. Алайда нақты мәнге орта жастан асқан соң қазақы ортада жер ортасына келгенде деп айтылады, яғни аға ұрпақтың қоғамдағы орны нақтылана түседі. Осыған сәйкес аға буынның өзіне тән әлеуметтік міндеттері арта түседі. Бұл кезде көрген-түйгені молайып, тәжірибесі толығып, өмірдің мәніне тереңірек үңіледі, ұрпақтың болашағының баянды болуына қажетті шараларды берік ұстана отырып, оны жіті қадағалайды.
Қоғамдағы рөлі мен міндеті артқан сайын аға ұрпақ өзінен кейінгілерге үлгі-өнеге көрсетіп, өздерінің қадірін біліп, жастардың орынды істерін, оң пікірлерін қолдап-қуаттап, қателерін түзетіп, ақыл-кеңес беріп, жөн сілтейді. Кейінгі ұрпақ аға буынның озық өнегесін сақтап, одан ғибрат алып, өз өмір тәжірибесінде ілгері дамытып, өз кезегінде кейінгі буынға жеткізіп отыруға ерекше мән береді. Абайдың «Алдыңғы толқын ағалар, кейінгі толқын інілер» деген өлең жолдары аға ұрпақ пен жас ұрпақтың арасындағы мәдени сабақтастықтың этнос өміріндегі маңызын аңғартады.
Сонымен, аға ұрпақ ұғымы дәстүрлі рулық-туыстық қатынастар жүйесінде үйлестіруші және реттеуші сияқты аса маңызды институционалдық функция атқарды.
Дереккөздер
- Кенжеахметұлы С. Қазақ халқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары. Алматы: Атамұра. 2010
- Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aga urpak er adamdar kauymynda zhas ajyrmashylygyna karaj bolinetin generaciyalyk buynnyn belgili bir toby Қazak ugymynda salystyrmaly tүrde alganda bir birinen 20 25 zhas ajyrmasy bar er adamdar ozinen kejingilerge aga buyn urpak bolyp sanalady Alajda nakty mәnge orta zhastan askan son kazaky ortada zher ortasyna kelgende dep ajtylady yagni aga urpaktyn kogamdagy orny naktylana tүsedi Osygan sәjkes aga buynnyn ozine tәn әleumettik mindetteri arta tүsedi Bul kezde korgen tүjgeni molajyp tәzhiribesi tolygyp omirdin mәnine terenirek үniledi urpaktyn bolashagynyn bayandy boluyna kazhetti sharalardy berik ustana otyryp ony zhiti kadagalajdy Қogamdagy roli men mindeti artkan sajyn aga urpak ozinen kejingilerge үlgi onege korsetip ozderinin kadirin bilip zhastardyn oryndy isterin on pikirlerin koldap kuattap katelerin tүzetip akyl kenes berip zhon siltejdi Kejingi urpak aga buynnyn ozyk onegesin saktap odan gibrat alyp oz omir tәzhiribesinde ilgeri damytyp oz kezeginde kejingi buynga zhetkizip otyruga erekshe mәn beredi Abajdyn Aldyngy tolkyn agalar kejingi tolkyn iniler degen olen zholdary aga urpak pen zhas urpaktyn arasyndagy mәdeni sabaktastyktyn etnos omirindegi manyzyn angartady Sonymen aga urpak ugymy dәstүrli rulyk tuystyk katynastar zhүjesinde үjlestirushi zhәne retteushi siyakty asa manyzdy institucionaldyk funkciya atkardy DerekkozderKenzheahmetuly S Қazak halkynyn salt dәstүrleri men әdet guryptary Almaty Atamura 2010 Қazaktyn etnografiyalyk kategoriyalar ugymdar men ataularynyn dәstүrli zhүjesi Enciklopediya Almaty DPS 2011 ISBN 978 601 7026 17 2 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet