Ацетилцеллюлоза

Ацетилцеллюлоза немесе целлюлоза ацетаты целлюлоза мен сірке қышқылының күрделі қосылысы. Химиялық формуласы: С₆Н₇7О₂ (ОСОСН₃)₃.

Ацетилцеллюлоза

Физикалық қасиеттер

Ақ түсті асорфты зат.

Тығыздығы 1300 кг/м³.

190—210 °C-қа дейін қыздырғанда түсі өзгереді.

230 °C температурада ыдырай бастайды.

Алынуы

Мақтаның жіп иіруге жарамайтын қысқа мамығына, ағаш целлюлозасына сірке альдегидімен әсер еткенде алынады. Катализатор ретінде күкірт не тұз қышқылы, еріткіш ретінде сірке қышқылы не метиленхлорид, сұйылтқыш ретінде бензол, толуол, төрт хлорлы көміртек пайдаланылады.

Немесе сірке ангидридтің целлюлозаға әрекеттескенінің нәтижесінде:

С₆Н₇О₂(ОН)₃]_n + 3n(CH₃CO)₂O = С₆Н₇О₂(ОСОСН₃)₃]_n + 3nCH₃COOH

Қолдануы

Ацетилцеллюлоза өнеркәсіпте кең қолданылады, себебі күн сәулесіне төзімді, тозбайды, отқа берік. Мұның ацетаттарынан ацетат жібек, сыр, пластикалық масса т.б. халық шаруасына өте қажет заттар алынады.

Дереккөздер

1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том