Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ауыр атлетика — әр түрлі салмақ дәрежелерінде ауыр зат (штанга, гір) көтеріп, күш сынасатын спорт түрі. Ауыр атлетикадан ең алғашқы жарыс 1860 жылы АҚШ-та өтті. Олимпиада ойындарының бағдарламасына 1896 жылы енгізілді. Ауыр атлетикадан әлем (1898 жылдан), Еуропа (1896 жылдан) чемпионаттары өткізіледі. Ауыр атлетика бойынша халықаралық жарыстар штанга көтерудің екі тәсілі (жұлқа және сілке көтеру) бойынша, 52 кг-нан басталатын 10 салмақ дәрежесіндегі спортшылар арасында өтеді. Жұлқа көтеру кезінде штанга кідіріссіз бірден жоғары көтеріледі. Сілке көтеруде штанга алдымен кеудеге алынып, содан кейін жоғары көтеріледі.
Халықаралық ауыр атлетика федерациясының (1920) Қазақстан 1993 жылдан мүше. Қазақстанда ауыр атлетика бойынша алғашқы чемпионат 1937 жылы өткізілді. Қазақстан спортшылары ірі жарыстарға 1954 жылдан қатысады. Теміртаулық (1976, Монреаль), шахтинскілік (1980, Мәскеу), ақмолалық Анатолий Храпатый (1988, Сеул), қызылордалық Илья Ильин (2008, Бейжің) ауыр атлетикадан Олимпиада чемпиондары атанған.
Салмақ категориялары
Ереже бойынша салмақ өлшеу рәсімі жарыс бір немесе екі сағат алдында өткізіледі. 2008 жылдың желтоқсан айына қара ауыр атлетикадан келесі салмақ категорияларда жарыстар өткізіледі:
| Еркектер | 56 кг дейін | 62 кг дейін | 69 кг дейін | 77 кг дейін | 85 кг дейін | 94 кг дейін | 105 кг дейін | 105 кг жоғары |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Әйелдер | 48 кг дейін | 53 кг дейін | 58 кг дейін | 63 кг дейін | 69 кг дейін | 75 кг дейін | 75 кг жоғары |
- Еркектер
| Категория | 1905–1913 | 1913–1946 | 1947–1950 | 1951–1968 | 1969–1976 | 1977–1992 | 1993–1997 | с 1998 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Аса жеңіл салмақ | — | — | — | — | 52 кг дейін | 52 кг дейін | 54 кг дейін | — |
| Жеңілірек салмақ | — | — | 56 кг дейін | 56 кг дейін | 56 кг дейін | 56 кг дейін | 59 кг дейін | 56 кг дейін |
| Жартылай жеңіл салмақ | — | 60 кг дейін | 60 кг дейін | 60 кг дейін | 60 кг дейін | 60 кг дейін | 64 кг дейін | 62 кг дейін |
| Жеңіл салмақ | 70 кг дейін | 67,5 кг дейін | 67,5 кг дейін | 67,5 кг дейін | 67,5 кг дейін | 67,5 кг дейін | 70 кг дейін | 69 кг дейін |
| Жартылай орта салмақ | 80 кг дейін | 75 кг дейін | 75 кг дейін | 75 кг дейін | 75 кг дейін | 75 кг дейін | 76 кг дейін | 77 кг дейін |
| Орта салмақ | — | 82,5 кг дейін | 82,5 кг дейін | 82,5 кг дейін | 82,5 кг дейін | 82,5 кг дейін | 83 кг дейін | 85 кг дейін |
| Жартылай ауыр салмақ | — | — | — | 90 кг дейін | 90 кг дейін | 90 кг дейін | 91 кг дейін | 94 кг дейін |
| Ауыр салмақ | 80 кг жоғары | 82,5 кг жоғары | 82,5 кг жоғары | 90 кг жоғары | 110 кг дейін | 100 кг дейін | 99 кг дейін | 105 кг дейін |
| Бірінші ауыр салмақ | — | — | — | — | — | 110 кг дейін | 108 кг дейін | — |
| Аса ауыр салмақ | — | — | — | — | 110 кг жоғары | 110 кг жоғары | 108 кг жоғары | 105 кг жоғары |
Ішкі сілтемелер
Дереккөздер
- Жолымбетов Ө.Ш., Құлназаров А.К., Спорт терминдерінің түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақша-орысша, ISBN 9965-822-48-4
- Балалар Энциклопедиясы, II- том
 | Бұл — спорт туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Auyr atletika әr tүrli salmak dәrezhelerinde auyr zat shtanga gir koterip kүsh synasatyn sport tүri Auyr atletikadan en algashky zharys 1860 zhyly AҚSh ta otti Olimpiada ojyndarynyn bagdarlamasyna 1896 zhyly engizildi Auyr atletikadan әlem 1898 zhyldan Europa 1896 zhyldan chempionattary otkiziledi Auyr atletika bojynsha halykaralyk zharystar shtanga koterudin eki tәsili zhulka zhәne silke koteru bojynsha 52 kg nan bastalatyn 10 salmak dәrezhesindegi sportshylar arasynda otedi Zhulka koteru kezinde shtanga kidirissiz birden zhogary koteriledi Silke koterude shtanga aldymen keudege alynyp sodan kejin zhogary koteriledi Auyr atletika Halykaralyk auyr atletika federaciyasynyn 1920 Қazakstan 1993 zhyldan mүshe Қazakstanda auyr atletika bojynsha algashky chempionat 1937 zhyly otkizildi Қazakstan sportshylary iri zharystarga 1954 zhyldan katysady Temirtaulyk 1976 Monreal shahtinskilik 1980 Mәskeu akmolalyk Anatolij Hrapatyj 1988 Seul kyzylordalyk Ilya Ilin 2008 Bejzhin auyr atletikadan Olimpiada chempiondary atangan Salmak kategoriyalaryErezhe bojynsha salmak olsheu rәsimi zharys bir nemese eki sagat aldynda otkiziledi 2008 zhyldyn zheltoksan ajyna kara auyr atletikadan kelesi salmak kategoriyalarda zharystar otkiziledi Erkekter 56 kg dejin 62 kg dejin 69 kg dejin 77 kg dejin 85 kg dejin 94 kg dejin 105 kg dejin 105 kg zhogaryӘjelder 48 kg dejin 53 kg dejin 58 kg dejin 63 kg dejin 69 kg dejin 75 kg dejin 75 kg zhogary ErkekterKategoriya 1905 1913 1913 1946 1947 1950 1951 1968 1969 1976 1977 1992 1993 1997 s 1998Asa zhenil salmak 52 kg dejin 52 kg dejin 54 kg dejin Zhenilirek salmak 56 kg dejin 56 kg dejin 56 kg dejin 56 kg dejin 59 kg dejin 56 kg dejinZhartylaj zhenil salmak 60 kg dejin 60 kg dejin 60 kg dejin 60 kg dejin 60 kg dejin 64 kg dejin 62 kg dejinZhenil salmak 70 kg dejin 67 5 kg dejin 67 5 kg dejin 67 5 kg dejin 67 5 kg dejin 67 5 kg dejin 70 kg dejin 69 kg dejinZhartylaj orta salmak 80 kg dejin 75 kg dejin 75 kg dejin 75 kg dejin 75 kg dejin 75 kg dejin 76 kg dejin 77 kg dejinOrta salmak 82 5 kg dejin 82 5 kg dejin 82 5 kg dejin 82 5 kg dejin 82 5 kg dejin 83 kg dejin 85 kg dejinZhartylaj auyr salmak 90 kg dejin 90 kg dejin 90 kg dejin 91 kg dejin 94 kg dejinAuyr salmak 80 kg zhogary 82 5 kg zhogary 82 5 kg zhogary 90 kg zhogary 110 kg dejin 100 kg dejin 99 kg dejin 105 kg dejinBirinshi auyr salmak 110 kg dejin 108 kg dejin Asa auyr salmak 110 kg zhogary 110 kg zhogary 108 kg zhogary 105 kg zhogaryIshki siltemelerAuyr atletikadan әlem chempionatyDerekkozderZholymbetov Ө Sh Қulnazarov A K Sport terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Қazaksha oryssha ISBN 9965 822 48 4 Balalar Enciklopediyasy II tom Bul sport turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet