Аурухана ішілік инфекциялар бүкіл әлемдегі денсаулық сақтаудың маңызды мәселелерінің бірі болып саналады. Бұлардың тигізетін әлеуметтік-экономикалық зардабы өте үлкен. Қазіргі кездегі емдеу-диагностикалық технологиялардың жетістіктеріне қарамастан, АІШ мәселесі медициналық және әлеуметтік қажеттікті бұрынғыдан да көп керек етеді. Өзіміздің және шетел зерттеушілерінің мәліметтеріне қарайтын болсақ, АІИ ауруханада жатқан адамдардың 5-20% кездеседі.
Дамуына әсер ететін факторлар
АІИ қазіргі кезде өсіп-дамуы мына факторларға байланысты: Ірі ауруханалық комплекстердің құрылуы. Аурулардың бір-бірімен күнделікті және тығыз араласуы. Инфекцияны тудырушылардың күшті және жасанды жұғу механизмінің қалыптасуы. Бұл инвазивті емдеу мен диагностикалық процедураға байланысты. Емдеу мен диагностикада стерилизацияның ерекше әдістерін қажет ететін күрделі техниканы қолдану да өз әсерін тигізуде. Инфекциондық ауру туғызушылардың жұғу механизмінің белсенділігі. Әсіресе, емдеу орындарындағы аурулар мен дәрігерлердің тығыз араласуы кезінде тұрмысты-контакті ауа арқылы таралуы мүмкін. Стационарға әлі анықталмаған инфекциондық ауруларымен түскен адам инфекцияның негізгі көзі, қайнары болып табылады. Антимикробтық препараттарды бақылаусыз қолдану. Әр түрлі дәрілік заттарға, қоршаған ортаның қолайсыз факторларына бейімделген микроорганизмдердің қалыптасуы. Халықтың қоршаған орта өзгерістеріне, өмір сүру шарттарына төзімділігі мен тұрақтылығының төмендеуі.
АІИ этиологиясы бойынша екі топқа бөледі:
Облигатты
Облигатты-патогенді микроағзалардың қоздыруы бойынша. Бұл топқа «дәстүрлі»инфекциондық аурулар-бала аурулары, ішек аурулары, ВГВ, ВГС және т.б. жатады. Бұл аурулардың үлесіне АІИ 15% келеді. Таза стационарда патогендік тудырушылар келесі жағдайларда болуы мүмкін:
- стационарға патогендік қоздырғышты тасушының түсуі;
- егер аурухана жұмысшыларының арасында қоздырғышты тасушы болса;
- ауруларға келушілер немесе беріп жіберген киімдер мен тамақ арқылы;
Шартты
Шартты-патогенді микроағзалардың, сонымен қатар адамның қалыпты микрофлорасына, кіретіндердің қоздыруы бойынша. Бұл топқа шартты-патогенді микроорганизмдердің тудыратын аурулары жатады. Бұны іріңді-қабынбалы аурулар анықтайды. Қоздырғыштары: стафилокок, стрептокок, грамотрицалық бактериялар. Кейбір кездерде ауруханаішілік ауруларды псевдомонадалдар, легионеллалар, ротовирусм туғызады. Зәр шығару жолдарының патологиясы грамотрицалық микро-ағзаларға байланысты Көкшіл ірің таяқшасы төменгі тыныс жолдарының инфекциясын тудырады. Психиатрлік стационарда ішек инфекциясы, гастроэнтерологиялық стационарда-хелинобактериоз және т.б. кездеседі.
АІИ тудыратын негізгі қоздырғыштар:
Бактериялар | Вирустар | Қарапайымдылар | Грибы |
---|---|---|---|
Стафилококк
| Вирусы ВГВ,
| Пневмоцисталар
| *Кандида
|
АІИ эпидемиологиялық ерекшеліктері:
Инфекцияның даму көздерінің молдығы. Іріңді хирургияда, күйіктің, уролоргиялық, туберкулездік стационарларда аурулардың инфекция көзі ретінде басымдылық көрсетуі. Онкологиялық стационарда, ВИЧ ауруларының бөлімдерінде экзогендік аурулардың көптеп болуы ЛПУ-дың жұғу механизмі тек шынайы жолдармен ғана емес, сонымен қатар артифизиальдік, жасанды, инвазивтік және емдеу процедураларына байланысты да жұғады.Әр түрлі типті стационарларға арға тән факторлар мен контигенттердің болуы. АІИ қоздырғыштарының көзі ретінде аурулар, медициналық жұмысшылар, ауруларға келіп-кетушілер көрсетілген. Инфекцияның берілуінің аэрозольдік жолы стафилокок және стрептокок инфекцияларының таралуында маңызды орынды алады. Инфекциялық ауа легионеллездің пайда болуына әкеледі. Жатын орын жабдықтары да анафилококтың пайда болуына әкелетін фактор болып саналады. Тұрмыстық берілу жолы грамотрицательдік бактериялардың туғызатын ауруларымен байланысты.
Берілу факторлары:
контаминирлік инструментарий, дем алуға көмектесетін аппарат, жұмысшылардың залалданған қолдары т.б. Этиологиялық агенттердің әсерінен пайда болатын инфекция тағамдық жолмен беріледі. Емшек еметін жас нәресте, шешесінен жұқтыруы мүмкін. Тағамды дайындау технологиясының бұзылуы, тағам жасайтын орындарда істейтін жұмысшылар инфекция тасушы болса, ішек инфекциларының пайда болуына әкелуі мүмкін. Инфекцияның берілуінің артифициальдік жолының әсері өсуде. Біз диагностикалық және емдеу технологияларының нағыз агрессиясымен кездесіп отырмыз. Парентеральдік берілу кір шприц пен инені қолданғанда, залалданған препараттарды қанға енгізгенде кездеседі. Медициналық жұмысшылардың антисептика мен асептика ережелерін сақтамау, инструменттерді дұрыс дезинфекцияламау осындай жағдайға әкелуде.
Артифициальді залалданудан қорғанудың профилактикасы
- бір рет қолданылатын құралдарды қолдану
- стоматологиялық орындардың жұмысын бақылау
- ЦСО жүйесін кеңейту және олардың жұмысын бақылауды күшейту
- қан құю станцияларында жаңа жоғары сезімтал диагностика әдістерін енгізу
- эндоскопиялық бөлімшілердің жұмысын қатаң бақылауға алу
- плазма мен қанның басқа компоненттерін тек ең керекті жағдайда ғана құю
- хирургиялық практикаға аз травмалық техникаларды енгізу
АІИ профилактикасының жалпы шарттары:
- адамдарды егу схемасы және көрсеткіштері бойынша вакцинациялау
- күйген ауруларға-Pseudomonas aerudinosa-ға қарсы вакцинациялау
- қажетті диета
- эубиотиктер мен тактериофагтарды қолдану
АІИ ауруларының деңгейін төмендету профилактикасы келесі жолдармен іске асады:
- диспансерлік бақылау кезінде АІИ анықтау және тіркеу
- әртүрлі типті стацинарларда қауіпті топтарды және қауіпті факторларды анықтау
- АІИ ауруларының эпидемиологиялық анализін жүргізу
- медициналық жұмысшылардың спецификалық профилактикасын жүргізу
Дереккөздер
- http://www.medicinform.net/immun/immun_spec11.htm Мұрағатталған 2 мамырдың 2014 жылы.
- http://www.itogi.ru/zdorovie/2011/42/170679.html Мұрағатталған 8 қарашаның 2012 жылы.
- http://www.nytimes.com/2010/02/27/business/27germ.html?em=&adxnnl=1&adxnnlx=1267412412-yP2bfl/3pu4+g34XVmluJA&_r=0
- http://nursebook.ru/внутрибольничная_инфекция_вби
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Auruhana ishilik infekciyalar bүkil әlemdegi densaulyk saktaudyn manyzdy mәselelerinin biri bolyp sanalady Bulardyn tigizetin әleumettik ekonomikalyk zardaby ote үlken Қazirgi kezdegi emdeu diagnostikalyk tehnologiyalardyn zhetistikterine karamastan AISh mәselesi medicinalyk zhәne әleumettik kazhettikti buryngydan da kop kerek etedi Өzimizdin zhәne shetel zertteushilerinin mәlimetterine karajtyn bolsak AII auruhanada zhatkan adamdardyn 5 20 kezdesedi Damuyna әser etetin faktorlarAII kazirgi kezde osip damuy myna faktorlarga bajlanysty Iri auruhanalyk kompleksterdin kuryluy Aurulardyn bir birimen kүndelikti zhәne tygyz aralasuy Infekciyany tudyrushylardyn kүshti zhәne zhasandy zhugu mehanizminin kalyptasuy Bul invazivti emdeu men diagnostikalyk proceduraga bajlanysty Emdeu men diagnostikada sterilizaciyanyn erekshe әdisterin kazhet etetin kүrdeli tehnikany koldanu da oz әserin tigizude Infekciondyk auru tugyzushylardyn zhugu mehanizminin belsendiligi Әsirese emdeu oryndaryndagy aurular men dәrigerlerdin tygyz aralasuy kezinde turmysty kontakti aua arkyly taraluy mүmkin Stacionarga әli anyktalmagan infekciondyk aurularymen tүsken adam infekciyanyn negizgi kozi kajnary bolyp tabylady Antimikrobtyk preparattardy bakylausyz koldanu Әr tүrli dәrilik zattarga korshagan ortanyn kolajsyz faktorlaryna bejimdelgen mikroorganizmderdin kalyptasuy Halyktyn korshagan orta ozgeristerine omir sүru sharttaryna tozimdiligi men turaktylygynyn tomendeui AII etiologiyasy bojynsha eki topka boledi Obligatty Obligatty patogendi mikroagzalardyn kozdyruy bojynsha Bul topka dәstүrli infekciondyk aurular bala aurulary ishek aurulary VGV VGS zhәne t b zhatady Bul aurulardyn үlesine AII 15 keledi Taza stacionarda patogendik tudyrushylar kelesi zhagdajlarda boluy mүmkin stacionarga patogendik kozdyrgyshty tasushynyn tүsui eger auruhana zhumysshylarynyn arasynda kozdyrgyshty tasushy bolsa aurularga kelushiler nemese berip zhibergen kiimder men tamak arkyly Shartty Shartty patogendi mikroagzalardyn sonymen katar adamnyn kalypty mikroflorasyna kiretinderdin kozdyruy bojynsha Bul topka shartty patogendi mikroorganizmderdin tudyratyn aurulary zhatady Buny irindi kabynbaly aurular anyktajdy Қozdyrgyshtary stafilokok streptokok gramotricalyk bakteriyalar Kejbir kezderde auruhanaishilik aurulardy psevdomonadaldar legionellalar rotovirusm tugyzady Zәr shygaru zholdarynyn patologiyasy gramotricalyk mikro agzalarga bajlanysty Kokshil irin tayakshasy tomengi tynys zholdarynyn infekciyasyn tudyrady Psihiatrlik stacionarda ishek infekciyasy gastroenterologiyalyk stacionarda helinobakterioz zhәne t b kezdesedi AII tudyratyn negizgi kozdyrgyshtar Bakteriyalar Virustar Қarapajymdylar GribyStafilokokk Streptokok Kokshil irin tayakshasy Enterobakteriya Esherihiya SalmonellaShigella Iersiniya Listeriya Kapilobakteriya Legionella Klostridiya Virusy VGV VGS zhәne VGD VICh Tumau virusy Kor virusy Epidemiologiyalyk parotit Rotovirus Enterovirus Norvoin virusy Pnevmocistalar Kriptosporidiyalar Kandida AspergillaAII epidemiologiyalyk erekshelikteri Infekciyanyn damu kozderinin moldygy Irindi hirurgiyada kүjiktin urolorgiyalyk tuberkulezdik stacionarlarda aurulardyn infekciya kozi retinde basymdylyk korsetui Onkologiyalyk stacionarda VICh aurularynyn bolimderinde ekzogendik aurulardyn koptep boluy LPU dyn zhugu mehanizmi tek shynajy zholdarmen gana emes sonymen katar artifizialdik zhasandy invazivtik zhәne emdeu proceduralaryna bajlanysty da zhugady Әr tүrli tipti stacionarlarga arga tәn faktorlar men kontigentterdin boluy AII kozdyrgyshtarynyn kozi retinde aurular medicinalyk zhumysshylar aurularga kelip ketushiler korsetilgen Infekciyanyn beriluinin aerozoldik zholy stafilokok zhәne streptokok infekciyalarynyn taraluynda manyzdy oryndy alady Infekciyalyk aua legionellezdin pajda boluyna әkeledi Zhatyn oryn zhabdyktary da anafilokoktyn pajda boluyna әkeletin faktor bolyp sanalady Turmystyk berilu zholy gramotricateldik bakteriyalardyn tugyzatyn aurularymen bajlanysty Berilu faktorlary kontaminirlik instrumentarij dem aluga komektesetin apparat zhumysshylardyn zalaldangan koldary t b Etiologiyalyk agentterdin әserinen pajda bolatyn infekciya tagamdyk zholmen beriledi Emshek emetin zhas nәreste sheshesinen zhuktyruy mүmkin Tagamdy dajyndau tehnologiyasynyn buzyluy tagam zhasajtyn oryndarda istejtin zhumysshylar infekciya tasushy bolsa ishek infekcilarynyn pajda boluyna әkelui mүmkin Infekciyanyn beriluinin artificialdik zholynyn әseri osude Biz diagnostikalyk zhәne emdeu tehnologiyalarynyn nagyz agressiyasymen kezdesip otyrmyz Parenteraldik berilu kir shpric pen ineni koldanganda zalaldangan preparattardy kanga engizgende kezdesedi Medicinalyk zhumysshylardyn antiseptika men aseptika erezhelerin saktamau instrumentterdi durys dezinfekciyalamau osyndaj zhagdajga әkelude Artificialdi zalaldanudan korganudyn profilaktikasybir ret koldanylatyn kuraldardy koldanu stomatologiyalyk oryndardyn zhumysyn bakylau CSO zhүjesin kenejtu zhәne olardyn zhumysyn bakylaudy kүshejtu kan kuyu stanciyalarynda zhana zhogary sezimtal diagnostika әdisterin engizu endoskopiyalyk bolimshilerdin zhumysyn katan bakylauga alu plazma men kannyn baska komponentterin tek en kerekti zhagdajda gana kuyu hirurgiyalyk praktikaga az travmalyk tehnikalardy engizuAII profilaktikasynyn zhalpy sharttary adamdardy egu shemasy zhәne korsetkishteri bojynsha vakcinaciyalau kүjgen aurularga Pseudomonas aerudinosa ga karsy vakcinaciyalau kazhetti dieta eubiotikter men takteriofagtardy koldanuAII aurularynyn dengejin tomendetu profilaktikasy kelesi zholdarmen iske asady dispanserlik bakylau kezinde AII anyktau zhәne tirkeu әrtүrli tipti stacinarlarda kauipti toptardy zhәne kauipti faktorlardy anyktau AII aurularynyn epidemiologiyalyk analizin zhүrgizu medicinalyk zhumysshylardyn specifikalyk profilaktikasyn zhүrgizuDerekkozderhttp www medicinform net immun immun spec11 htm Muragattalgan 2 mamyrdyn 2014 zhyly http www itogi ru zdorovie 2011 42 170679 html Muragattalgan 8 karashanyn 2012 zhyly http www nytimes com 2010 02 27 business 27germ html em amp adxnnl 1 amp adxnnlx 1267412412 yP2bfl 3pu4 g34XVmluJA amp r 0 http nursebook ru vnutribolnichnaya infekciya vbi