Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Периодтық жүйе периодтық заңның құрылымдық кескіні. Ол 7 периодтан 8 топтан тұратын кесте. Периодтар үлкен және кіші болып бөлінеді. Алғашқы үш период кіші периодтар, олар бір қатардан ғана тұрады, ал үлкен периодтар екі қатардан тұрады.
Бір периодта орналасқан элементтердің энергетикалық деңгейлерінің саны бірдей болғанымен, олардың ядро зарядтарының артуына байланысты ядроның электронды тарту күші артады, сондықтан атом радиустары солдан оңға карай кемиді.
Периодтарда солдан оңға қарай сыртқы қабаттағы электрондар саны біртіндеп артады, бұл металдық қасиеттің біртіндеп әлсіреп, бейметалдық қасиеттің артуына әкеп соғады.
Металдардың сыртқы қабаттарында электрондар саны аз болады, сондықтан олар электрондарын беруге бейім келеді. Ал бейметалдардың сыртқы энергетикалық деңгейлері аяқталуға жақын, сондықтан олар аяқталуға жетпеген электрондарды қосып алуға бейім келеді.
Олардың сутекті қосылыстарындағы валенттіліктері қанша электрон қосып алғандығымен анықталады.
Бір топта орналасқан элементтердің валенттілік электрондарының саны бірдей болады. Негізгі топша элементтерінің валенттілік электрондары сыртқы энергетикалық деңгейде орналасса, қосымша топша элементтерінікі сыртқы және одан кейінгі деңгейлерде орналасады.
Бір топтың элементтерінің қосылыстарындағы жоғары валенттіліктері бірдей болады. Қосымша топша элементтерінің барлығы металдар, олардың көпшілігінің сыртқы қабаттарында екі электрондары бар, сол себепті олардың төменгі валенттіліктері екі, ал жоғарғы валенттілігі топтың нөміріне сәйкес келетін айнымалы валенттілік көрсететін элементтер.
Топ бойынша негізгі топшада жоғарыдан төмен қарай атом радиусы өседі, себебі энергетикалық деңгейлер саны артады. Сондықтан соңғы деңгейдегі электрондарды бөліп алуға жұмсалатын энергияның шамасы азаяды, бұл металдық қасиеттің артуына әкеліп соғады.
Қорытынды:
Элементтердің, олардың жай және күрделі қосылыстарының қасиеттерінің өзгеруі элемент атомдарының электрондық құрылысының периодты өзгеруіне байланысты болады.
Дереккөздер
- Химия: Жалпы білім беретін мектептің 8 сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. / Алматы: Атамұра, 2009. - 216 бет. ISBN 9965-34-887
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — химия бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Periodtyk zhүje periodtyk zannyn kurylymdyk keskini Ol 7 periodtan 8 toptan turatyn keste Periodtar үlken zhәne kishi bolyp bolinedi Algashky үsh period kishi periodtar olar bir katardan gana turady al үlken periodtar eki katardan turady Bir periodta ornalaskan elementterdin energetikalyk dengejlerinin sany birdej bolganymen olardyn yadro zaryadtarynyn artuyna bajlanysty yadronyn elektrondy tartu kүshi artady sondyktan atom radiustary soldan onga karaj kemidi Periodtarda soldan onga karaj syrtky kabattagy elektrondar sany birtindep artady bul metaldyk kasiettin birtindep әlsirep bejmetaldyk kasiettin artuyna әkep sogady Metaldardyn syrtky kabattarynda elektrondar sany az bolady sondyktan olar elektrondaryn beruge bejim keledi Al bejmetaldardyn syrtky energetikalyk dengejleri ayaktaluga zhakyn sondyktan olar ayaktaluga zhetpegen elektrondardy kosyp aluga bejim keledi Olardyn sutekti kosylystaryndagy valenttilikteri kansha elektron kosyp algandygymen anyktalady Bir topta ornalaskan elementterdin valenttilik elektrondarynyn sany birdej bolady Negizgi topsha elementterinin valenttilik elektrondary syrtky energetikalyk dengejde ornalassa kosymsha topsha elementteriniki syrtky zhәne odan kejingi dengejlerde ornalasady Bir toptyn elementterinin kosylystaryndagy zhogary valenttilikteri birdej bolady Қosymsha topsha elementterinin barlygy metaldar olardyn kopshiliginin syrtky kabattarynda eki elektrondary bar sol sebepti olardyn tomengi valenttilikteri eki al zhogargy valenttiligi toptyn nomirine sәjkes keletin ajnymaly valenttilik korsetetin elementter Top bojynsha negizgi topshada zhogarydan tomen karaj atom radiusy osedi sebebi energetikalyk dengejler sany artady Sondyktan songy dengejdegi elektrondardy bolip aluga zhumsalatyn energiyanyn shamasy azayady bul metaldyk kasiettin artuyna әkelip sogady Қorytyndy Elementterdin olardyn zhaj zhәne kүrdeli kosylystarynyn kasietterinin ozgerui element atomdarynyn elektrondyk kurylysynyn periodty ozgeruine bajlanysty bolady DerekkozderHimiya Zhalpy bilim beretin mekteptin 8 synybyna arnalgan okulyk Usmanova M B Sakariyanova Қ N Almaty Atamura 2009 216 bet ISBN 9965 34 887Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul himiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz