Асықты жілік

Асықты жілік (лат. tibia — асықты жілік) — адамның аяғы мен жануарлардың артқы аяғы сирақ аумағының негізін құрайтын, ұзын қуысты сүйек. Асықты жілік — жоғарғы жілік басынан (проксимальды эпифизден), төменгі жілік басынан (дистальды эпифизден) және эпифиздердің аралығындағы ұзынша келген қуысты жілік денесінен (диафизден) тұрады. Асықты жіліктің проксимальды эпифизі ортан жіліктің дистальды эпифизімен және тобық сүйекпен байланысып, құрылысы жағынан күрделі бірбілікті тобық буынын, ал оның дистальды эпифизі тілерсек сүйектерімен және артқы жіліншіктің проксимальды басымен байланысып, күрделі бірбілікті тілерсек буынын құрайды. Асықты жілік диафизінің сүйектік негізі — тығыз сүйек затынан тұрады. Ал жілік диафизі қуысында жілік майы болады. Жілік эпифиздері сыртынан тығыз сүйек затының жұка қабатымен қапталған, ал жілік басталық жыныс жасушалары: сперматогониялар, біріншілік сперматоциттер, екіншілік сперматоциттер, сперматидалар, сперматозоидтар көбейіп, өсіп жетіледі. Интерстициальды ұлпада топтасып жатқан жасушалар интерстициоциттер деп аталады. Бұларда аталық жыныс гормоны - түзіледі. Бөлікшелердегі ирек түқымдық өзекшелер — ен ортасына қарай түзу тұқымдық өзекшелерге айналады. Олар ен ортасында бір-бірімен өзара байланысып ажырап, ен торын жасайды. Жетіліп қалыптасу сатысындағы сперматозоидтарды ен торынан тұқым әкеткіш өзекшілер алып шығып, ен қосымшасы өзегіне өткізеді. Жетілген сперматозоидтар — орташа диаметрі 1 мм ен қосымшасы өзегінде уақытша сакталады.

Дереккөздер

1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. — Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
2. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9