Адсорбция

Адсорбция (лат. adsorbtia; лат. ad — үсті, беті; лат. sorbeo — сіңіру, түту) — қоймалжың жасуша цитоплазмасының сыртқы бетіндегі бөлшектер — мицеллдер кешенінің, беткейлік қуаттың (энергияның) әсерінен еріткіш (дисперстік) ортадағы электролит иондарын не басқа ерітінді қүрамындағы немесе газдардағы бөлшектік заттарды түтып сіңіруі. Түтылған бөлшектер өздерін ұстап тұрған клетка цитоплазмасының мицеллдер кешенінін құрылымын, оның зарядтарына эсер етіп, өзгертіп отырады. — адсорбция құбылысын организмнің тірі күніндегі ұлпаларды бояу кезінде пайдаланады.

Адсорбция (үстінде (на, при) және sovleo — жұтамын (поглощаю)) — газ немесе сұйық көлемінен оның сұйық не қатты денемен (адсорбентпен) бөліну бетінде заттың (адсорбаттың) шоғырлануы. Адсорбция зат бөлшектерінің (мөлекулаларының, атомдарының, иондарының) тартылыс күші әсерінен адсорбенттің беткі қабатында жүреді. Адсорбенттің және мөлекулалардың адсорбаттық (атомдарының, иондарының) өзара әрекеттесу сипатына байланысты адсорбция физикалық және химиялық болып бөлінеді. Адсорбция микроэлектроникада қолданылатын өте таза заттарды, үлдірлік құрылымдарды алу технологиясында кеңінен пайдаланылады.

Адсорбция (лат. ad— барысында + sorbere— сіңіруі) — адсорбция — ерітіндіден немесе газ қоспасынан бір затты екінші бір қатты не сұйық заттың өз бетіне сіңіруі. Бұл физика-химиялық құбылыс кенді флотациялау процесінде, химия және металлургия өнеркәсібі салаларында кеңінен қолданылады..

Жұтылатын зат, әлі де фазалық көлемде, адсорбтив деп аталады, сіңірілген-адсорбат. Тар мағынада адсорбция көбінесе газдан немесе сұйықтықтан қоспаны қатты затпен (газ бен сұйықтық жағдайында) немесе сұйықтықпен (газ жағдайында) — адсорбентпен сіңіру деп түсініледі. Бұл жағдайда, адсорбцияның жалпы жағдайындағыдай, қоспаның адсорбент-сұйықтық немесе адсорбент-газ интерфейсінде концентрациясы жүреді. Адсорбцияның кері процесі, яғни заттың фазалық бетінен фазалық көлемге ауысуы деп аталады десорбция. Егер адсорбция мен десорбция жылдамдығы тең болса, онда олар адсорбциялық тепе-теңдікті орнату туралы айтады. Тепе-теңдік жағдайында адсорбцияланған молекулалардың саны сыртқы жағдайлар (қысым, температура және жүйенің құрамы)өзгермейтін болса, қалағаныңызша тұрақты болып қалады.

Дереккөздер

1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ISBN 9965-36-448-6
3. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
4. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
5. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік. (Тау-кен ісі, кен байыту және металлургия салалары бойынша) Жалпы редакциясын басқарған Ә. Бектібаев. Алматы: Ғылым, 1999.ISBN5—628—00001—9