Абай еңбектерінің биік нысанасы (мақала)

«Абай еңбектерінің биік нысанасы», Мұхтар Әуезовтың мақаласы. Абайдың туғанына 100 жыл толуына байланысты жазылып, алғаш рет «Социа­лист Қазақстан» (18. VIII. 1945), «Ленин туы» (23. VIII. 1945), «Алтай большевигі» (26. VIII. 1945) газеттерінде жарияланды. Жазушының «Әр жылдар ойлары» (А., 1959, 206-212-беттер), «Абай Құнанбайұлы. Мақалалар мен зерттеулер»(А., 1967, 267275-беттер), 20 томдық шығармалар жинағы (18кітап, А., 1985, 34-41-беттер) кітаптарына енді. Мақала ақын поэзиясының нәр алған қайнарлары туралы мәселе көтереді. Бір қазақтың ғана емес, жалпы жұрттың ақыны болған Абайды ұғыну үшін ол тәлім апған мектептерді білу керек. Абайдың «өз халқынан және жалпы адам баласының өнер-ой байлығынан алған үш үлкен салапы түп-төркіні барын байқаймыз. Мұның біріншісі - қазақ халқының есте жоқ ескі заманнан жиып, өсіріп келген өз даналығы, халықтың ауызша әдебиет қоры. Екінші - араб, парсы, түрік тіліндегі шығыстың көркем классикалық поэзиясы. Үшінші - үлкен өнер, мол азық алған зор саласы орыс халқының мәдениеті және сол арқылы Еуропа мәдениеті». Мақалада Абай поэзиясы нәр алған осы үш түрлі қазынаның әрқайсысына қысқаша сипаттамалар берілген. Абай олардан талғамай, үйрене берген жоқ: «баршасын да өзінің үлкен ойлы, терең толғаулы ірі ақындық ерекшелігі арқылы үнемі өз елегінен еткізіп, өз өнерімен мықтай қорытып, езінің қайнар жүрегінен шыққан бұйым-табысы етіп ала білді». Абайға әсер еткен әлемдік еркениеттің алыптарының есімдері аталады.

Дереккөздер

1. Мұхтар Әуезов энциклопедиясы Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 987-601-282-175-8