Ішкі құлақ (внутреннее ухо); (auris interna, лат. auris — құлақ, interna — ішкі) — есту және тепе-тендік сақтау рецепторлары орналасқан құлақ бөлігі. Ол самай сүйектің тастық (қайыршық) бөлігінде орналасады, сыртқы сүйектік және оның ішіндегі жарғақтық шытырмандардан құралған. Осы екі шытырман аралығындағы лимфа сұйығын деп атайды. Ал жарғақтық шытырман қуысындағы сұйықты дейді. Сүйектік және оның ішіндегі жарғақтық шытырандар үш бөліктен құралған. Олар: кіреберіс (саға), үш жартыдөңгелекше өзек және ұлу (иірілімді өзек). Кіреберістің жарғақтық шытырманын бір-бірімен жіңішке эндолимфалық өзекпен жалғасқан сопақ және дөңгелек қапшықтар құрайды. Сопақ қапшық () бір-бірімен өзара перпендикулалы жазықтықтарда (сагиттальды, сегментальды және фронтальды) орналасқан үш жартыдөңгелекше жарғақтық өзектермен, ал дөңгелек қапшық (саккулюс) қысқа өзек арқылы жарғақтық ұлу өзегімен жалғасады. Бұлардың ішінде эндолимфа сұйығы болады. Есту талдағышының рецепторлары — жарғақтық шытырманның ұлу өзегін бойлай орналасқан иірілімді мүшеде (Корти мүшесінде) орналасқан. Жарғақтық ұлу өзегі — сүйектік ұлу қуысында болады. Тепе-тендік мүшесінің рецепторлары жарғақтық қапшықтардың ішкі бетіндегі "дақ" (макула) деп аталатын дөңесінде және жарғақты жартыдөңгелекше ампуласының ішкі бетіндегі "қырша" деп аталатын дөңестеу жерінде орналасады. Бастың немесе дененің кеңістіктегі өзгеру жағдайы туралы ақпарат осы аталған құрылымдарда түзіледі.
Дереккөздер
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ishki kulak vnutrennee uho auris interna lat auris kulak interna ishki estu zhәne tepe tendik saktau receptorlary ornalaskan kulak boligi Ol samaj sүjektin tastyk kajyrshyk boliginde ornalasady syrtky sүjektik zhәne onyn ishindegi zhargaktyk shytyrmandardan kuralgan Osy eki shytyrman aralygyndagy limfa sujygyn dep atajdy Al zhargaktyk shytyrman kuysyndagy sujykty dejdi Sүjektik zhәne onyn ishindegi zhargaktyk shytyrandar үsh bolikten kuralgan Olar kireberis saga үsh zhartydongelekshe ozek zhәne ulu iirilimdi ozek Kireberistin zhargaktyk shytyrmanyn bir birimen zhinishke endolimfalyk ozekpen zhalgaskan sopak zhәne dongelek kapshyktar kurajdy Sopak kapshyk bir birimen ozara perpendikulaly zhazyktyktarda sagittaldy segmentaldy zhәne frontaldy ornalaskan үsh zhartydongelekshe zhargaktyk ozektermen al dongelek kapshyk sakkulyus kyska ozek arkyly zhargaktyk ulu ozegimen zhalgasady Bulardyn ishinde endolimfa sujygy bolady Estu taldagyshynyn receptorlary zhargaktyk shytyrmannyn ulu ozegin bojlaj ornalaskan iirilimdi mүshede Korti mүshesinde ornalaskan Zhargaktyk ulu ozegi sүjektik ulu kuysynda bolady Tepe tendik mүshesinin receptorlary zhargaktyk kapshyktardyn ishki betindegi dak makula dep atalatyn donesinde zhәne zhargakty zhartydongelekshe ampulasynyn ishki betindegi kyrsha dep atalatyn donesteu zherinde ornalasady Bastyn nemese denenin kenistiktegi ozgeru zhagdajy turaly akparat osy atalgan kurylymdarda tүziledi DerekkozderBiomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 zhyl ISBN 9965 822 54 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet