20.12.1805-11.09.1869
Ағылшын химигі. Лондон Патша қоғамына мүше (1839 жылдан). 1826 жылы Глазгодағы университетті бітірген. 1827-1828 жылдары Эденбург университетінде жұмыс істеген, 1890 жылдан бастап профессор болған. Лондон университетінің колледжінің профессоры (1837-1855), Тиын ауласының (Монетный двор) директоры (1854).
Негізгі еңбектері газдардың диффузиясын зертеуге және коллоидтық химияға арналған. Газ диффузиясының жылдамдығы оның молекулалық массасынан квадратты түбіріне кері пропорциналды екенін анықтаған (бұл тәуелділік Грэм заңы деп аталған). Фосфор қышқылының әр түрін зерттеп (1833) олар металл атомына ығыстырылатынын сутек атомдарының мөлшерімен ерекшеленетін көрсетті және химияға қышқылдардың бірнеше негізділігі жайлы түсінікті енгізді. Газдарда ішкі қажалу болатындығын анықтаған. Қалайша сұйықтар жарғақ арқылы өтетінін зерттеген; заттарды перде арқылы өту жылдамдығына байланысты екі класқа бөлуді ұсынды - кристаллоидтарға (жылдам диффузияланатын және кристалданатын ) және коллоидтарға (диффузияланбайтын және кристалданбайтын). "Золь" (кірне) және "гель" (сірне) түсініктерін енгізген (1864). Осмос құбылысын зерттеп, оның көмегімен жануарлар мен өсімдіктердің көптеген өмірлік үрдістерін түсіндірді. Түрлі қосылысарға кристаллизациондық су кіретінін анықтаған. Палладий, оның кристалдық торына H2 молекулалары енгізілу нәтижесінде, сутегінің едәуір үлкен мөлшерлері адсорбциялайтынын көрсеткен.
Лондон химиялық қоғамының негізін қалаушы және бірінші президенті (1841-1843), (1845-1847). Петербург ғылым академиясының шетелдік мүше-корреспонденті (1866 жылдан бастап) болған.
Пайдалаған әдебиет:
С.К. Мырзалиева "Химия" (Балаларға арналған энциклопедиялық анықтамалық Алматы 2012ж.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
20 12 1805 11 09 1869 Agylshyn himigi London Patsha kogamyna mүshe 1839 zhyldan 1826 zhyly Glazgodagy universitetti bitirgen 1827 1828 zhyldary Edenburg universitetinde zhumys istegen 1890 zhyldan bastap professor bolgan London universitetinin kolledzhinin professory 1837 1855 Tiyn aulasynyn Monetnyj dvor direktory 1854 Negizgi enbekteri gazdardyn diffuziyasyn zerteuge zhәne kolloidtyk himiyaga arnalgan Gaz diffuziyasynyn zhyldamdygy onyn molekulalyk massasynan kvadratty tүbirine keri proporcinaldy ekenin anyktagan bul tәueldilik Grem zany dep atalgan Fosfor kyshkylynyn әr tүrin zerttep 1833 olar metall atomyna ygystyrylatynyn sutek atomdarynyn molsherimen erekshelenetin korsetti zhәne himiyaga kyshkyldardyn birneshe negizdiligi zhajly tүsinikti engizdi Gazdarda ishki kazhalu bolatyndygyn anyktagan Қalajsha sujyktar zhargak arkyly otetinin zerttegen zattardy perde arkyly otu zhyldamdygyna bajlanysty eki klaska boludi usyndy kristalloidtarga zhyldam diffuziyalanatyn zhәne kristaldanatyn zhәne kolloidtarga diffuziyalanbajtyn zhәne kristaldanbajtyn Zol kirne zhәne gel sirne tүsinikterin engizgen 1864 Osmos kubylysyn zerttep onyn komegimen zhanuarlar men osimdikterdin koptegen omirlik үrdisterin tүsindirdi Tүrli kosylysarga kristallizaciondyk su kiretinin anyktagan Palladij onyn kristaldyk toryna H2 molekulalary engizilu nәtizhesinde suteginin edәuir үlken molsherleri adsorbciyalajtynyn korsetken London himiyalyk kogamynyn negizin kalaushy zhәne birinshi prezidenti 1841 1843 1845 1847 Peterburg gylym akademiyasynyn sheteldik mүshe korrespondenti 1866 zhyldan bastap bolgan Tomas Grem Pajdalagan әdebiet S K Myrzalieva Himiya Balalarga arnalgan enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty 2012zh