Түрлендіру — кез келген Х жиынындағы -дің өз-өзіне бейнеленуі. Кейде (әсіресе, матем. анализ бен геометрияда) бір жиынды екінші бір жиынға ауыстырып бейнелеуді де түрлендіру деп атайды (мысалы, Лаплас түрлендіруі, Фурье түрлендіруі, т.б.).
Геометрияда нүктелік Турлендіру жиі қарастырылады. Мұндай Турлендіруде белгілі бір жиынның (сызық, бет, кеңістік) әрбір х нүктесіне сол жиынның басқа бір f(х) нүктесі сәйкес қойылады. Яғни, нүктелік Турлендіру нүктелер жиынының өз-өзіне бейнеленуі болып табылады. Нүктелік Турлендіруге қозғалыс Турлендіру, айналу Турлендіруі, аффиндік Турлендіру жатады. Нүктелік Т-дің көптеген маңызды кластары топ құрайды (мыс., қозғалыс тобы, т.б.). Геом. зерттеулерде Турлендіру берілген фигураны қарапайым қасиеттері басымдау болатын басқа фигураға ауыстыру үшін қолданылады. Мысалы, шеңберді зерттеу жеңілірек болғандықтан, аффиндік Турлендірудің көмегімен эллипсті шеңберге Турлендіруге болады. Фигураның берілген Турлендіруде өзгермейтін қасиеттерін инвариант деп атайды. Алгебрада қарастырылатын теңбе-тең Турлендірулерге жақшаларды ашу, көбейткіштерге жіктеу, ортақ бөлімге келтіру, т.б. жатады. Жоғары математикада берілген функцияны басқа бір функциямен ауыстыратын функцияларды Турлендіру зерттеледі.
Сілтемелер:
Қазақ Энциклопедиясы, 9 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tүrlendiru kez kelgen H zhiynyndagy din oz ozine bejnelenui Kejde әsirese matem analiz ben geometriyada bir zhiyndy ekinshi bir zhiynga auystyryp bejneleudi de tүrlendiru dep atajdy mysaly Laplas tүrlendirui Fure tүrlendirui t b Rombynyn tik tortburyshka tүrlendirilui Geometriyada nүktelik Turlendiru zhii karastyrylady Mundaj Turlendirude belgili bir zhiynnyn syzyk bet kenistik әrbir h nүktesine sol zhiynnyn baska bir f h nүktesi sәjkes kojylady Yagni nүktelik Turlendiru nүkteler zhiynynyn oz ozine bejnelenui bolyp tabylady Nүktelik Turlendiruge kozgalys Turlendiru ajnalu Turlendirui affindik Turlendiru zhatady Nүktelik T din koptegen manyzdy klastary top kurajdy mys kozgalys toby t b Geom zertteulerde Turlendiru berilgen figurany karapajym kasietteri basymdau bolatyn baska figuraga auystyru үshin koldanylady Mysaly shenberdi zertteu zhenilirek bolgandyktan affindik Turlendirudin komegimen ellipsti shenberge Turlendiruge bolady Figuranyn berilgen Turlendirude ozgermejtin kasietterin invariant dep atajdy Algebrada karastyrylatyn tenbe ten Turlendirulerge zhakshalardy ashu kobejtkishterge zhikteu ortak bolimge keltiru t b zhatady Zhogary matematikada berilgen funkciyany baska bir funkciyamen auystyratyn funkciyalardy Turlendiru zertteledi Siltemeler Қazak Enciklopediyasy 9 tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet