Нәтай Әзімханұлы Кенесарин (24 маусым 1908 жыл, Төле би ауданы 16-ауылы – 16 сәуір 1975 жыл, Өзбекстан, Ташкент қаласы) — ғалым, геолого-минералды ғылымдардың докторы (1958), профессор (1952), Өзбекстан Ғылым Акакдемиясының корреспондент мүшесі (1962), Өзбекстанның еңбек сіңірген геологы (1967). Нәтай Кенесарин атақты Кенесары Қасымұлының Күнімжан деген бәйбішесінен болған кенжесі - Ахмет сұлтанның Әзімхан деген ұлынан тараған шөбересі.
Нәтай Әзімханұлы Кенесарин | |
Нәтай Әзімханұлы Кенесарин | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Ғылыми аясы | Геология |
Ғылыми дәрежесі | Геология-минерология ғылымдарының докторы |
Ғылыми атағы | Профессор, Өзбекстан ғылым академиясының корреспондент-мүшесі |
Альма-матер | Орта Азия индустриалды институты |
Атақты шәкірттері | Жүрімбек Сыдықов |
Несімен белгілі | Кенесары Қасымұлының шөбересі |
Өмірбаяны
Балалық шағы
Қызмет жолы
- 1935 Орта Азия индустриалды институтын бітірген.
- 1935 – 1944 жылдары Өзбекстан Ғылым Акдемиясында ғылыми қызметтер атқарған.
- 1944 – 52 жылдары Қазақстан Үкіметінің шақыруымен Алматыға келіп, Геология ғылымдар институтында гидрогеология және инженерлік геология бөлімін басқарды.
- 1952 – 1960 жылдары кафедра меңгерушісі, профессор болды.
- 1960 – 1962 жылдары Ташкент қаласындағы Гидрогеология және инженерлік геология институтын ұйымдастыруға белсене ат салысып, сол институтта директордың орынбасары, директоры (1962 – 68) қызметін атқарды,
- 1968 жылдан лабаротория меңгерушісі болды. Негізгі ғылыми еңбектері жер асты суларын зерттеуге арналған.
- 1971 - 1975 жылдары Ташкент ирригация және мелиоарция институтының Гидрология и гидрогеология кафедрасының меңгеруші болған. Кенесарин Гидрология и гидрогеология кафедрасының жұмысын жандандырып, көптеген ғылыми жаңалықтарды қолданысқа енгізеді.
Сырдария алабының суармалы жерлеріндегі грунт суларының әсерін анықтау, Жезқазған қаласы мен Ембі мұнай кәсіпорындарын жер асты суымен қамтамасыз етуге қатысты көптеген ғылыми зерттеулер жүргізді. Суармалы аймақтардағы грунт суларының режимі мен балансын, Күн энергиясымен байланысын, артезиандық сулардың қорын анықтап, оның пайдалану бағыттарын негіздеді. 150-ден астам ғылыми еңбектердің авторы. Медальдармен марапатталған.
1975 жылы 16 сәуір күні қазақ ұлытының біртуар ұлы, ғалым, асылдың сынығы Нәтай Кенесарин 67 жасына қараған тұста Ташкент қаласында дүниеден озды. Белгілі ғалымның денесі Өзбекстанның зиялы қауымы жерленген Шағатай зиратына қойылды.
Шығармалары
- Формирование режима грунтовых вод орошаемых районов Средней Азии, Таш., 1959;
- Ресурсы подземных вод Узбекистана и перспективы использования их в народном хозяйстве, «Узбекистанский геол. журнал», ғ5, 1961;
- Вляние орошения на режим грунтовых вод в условиях аридной зоны (Средняя Азия и Южный Казахстан), М., 1964;
- Основные проблемы мелиоративной гидрогеологии в районах орошаемого земледелия КСРО, С., 1964.
Ж. Сыдықов
Нәтай Кенесариннің құрметіне
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nәtaj Әzimhanuly Kenesarin 24 mausym 1908 zhyl Tole bi audany 16 auyly 16 sәuir 1975 zhyl Өzbekstan Tashkent kalasy galym geologo mineraldy gylymdardyn doktory 1958 professor 1952 Өzbekstan Ғylym Akakdemiyasynyn korrespondent mүshesi 1962 Өzbekstannyn enbek sinirgen geology 1967 Nәtaj Kenesarin atakty Kenesary Қasymulynyn Kүnimzhan degen bәjbishesinen bolgan kenzhesi Ahmet sultannyn Әzimhan degen ulynan taragan shoberesi Nәtaj Әzimhanuly KenesarinNәtaj Әzimhanuly KenesarinTugan kүni24 mausym 1908 1908 06 24 Tugan zheriTole bi audany Tүrkistan oblysy ҚazakstanҚajtys bolgan kүni16 sәuir 1975 1975 04 16 66 zhas Қajtys bolgan zheriTashkent kalasy ӨzbekstanҒylymi ayasyGeologiyaҒylymi dәrezhesiGeologiya minerologiya gylymdarynyn doktoryҒylymi atagyProfessor Өzbekstan gylym akademiyasynyn korrespondent mүshesiAlma materOrta Aziya industrialdy institutyAtakty shәkirtteriZhүrimbek SydykovNesimen belgiliKenesary Қasymulynyn shoberesiӨmirbayanyBalalyk shagy Қyzmet zholy 1935 Orta Aziya industrialdy institutyn bitirgen 1935 1944 zhyldary Өzbekstan Ғylym Akdemiyasynda gylymi kyzmetter atkargan 1944 52 zhyldary Қazakstan Үkimetinin shakyruymen Almatyga kelip Geologiya gylymdar institutynda gidrogeologiya zhәne inzhenerlik geologiya bolimin baskardy 1952 1960 zhyldary kafedra mengerushisi professor boldy 1960 1962 zhyldary Tashkent kalasyndagy Gidrogeologiya zhәne inzhenerlik geologiya institutyn ujymdastyruga belsene at salysyp sol institutta direktordyn orynbasary direktory 1962 68 kyzmetin atkardy 1968 zhyldan labarotoriya mengerushisi boldy Negizgi gylymi enbekteri zher asty sularyn zertteuge arnalgan 1971 1975 zhyldary Tashkent irrigaciya zhәne melioarciya institutynyn Gidrologiya i gidrogeologiya kafedrasynyn mengerushi bolgan Kenesarin Gidrologiya i gidrogeologiya kafedrasynyn zhumysyn zhandandyryp koptegen gylymi zhanalyktardy koldanyska engizedi Syrdariya alabynyn suarmaly zherlerindegi grunt sularynyn әserin anyktau Zhezkazgan kalasy men Embi munaj kәsiporyndaryn zher asty suymen kamtamasyz etuge katysty koptegen gylymi zertteuler zhүrgizdi Suarmaly ajmaktardagy grunt sularynyn rezhimi men balansyn Kүn energiyasymen bajlanysyn arteziandyk sulardyn koryn anyktap onyn pajdalanu bagyttaryn negizdedi 150 den astam gylymi enbekterdin avtory Medaldarmen marapattalgan Tashkent kalasyndagy Nәtaj Keneserinnin bejiti 1975 zhyly 16 sәuir kүni kazak ulytynyn birtuar uly galym asyldyn synygy Nәtaj Kenesarin 67 zhasyna karagan tusta Tashkent kalasynda dүnieden ozdy Belgili galymnyn denesi Өzbekstannyn ziyaly kauymy zherlengen Shagataj ziratyna kojyldy ShygarmalaryFormirovanie rezhima gruntovyh vod oroshaemyh rajonov Srednej Azii Tash 1959 Resursy podzemnyh vod Uzbekistana i perspektivy ispolzovaniya ih v narodnom hozyajstve Uzbekistanskij geol zhurnal g5 1961 Vlyanie orosheniya na rezhim gruntovyh vod v usloviyah aridnoj zony Srednyaya Aziya i Yuzhnyj Kazahstan M 1964 Osnovnye problemy meliorativnoj gidrogeologii v rajonah oroshaemogo zemledeliya KSRO S 1964 Zh SydykovNәtaj Kenesarinnin kurmetineDerekkozderҚazakstan Respublikasynyn Ғylym EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet