Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хасан бин Әли, Әбу Мұхаммед әл - Муджтаба (669 жылы өлген) - Әли мен Фатиманың үлкен ұлы, Мұхаммед Пайғамбардың жиені, шииттердің екінші имамы. Шешесінен ерте жетім қалған Хасан өзінің мінез-құлқынан әкесімен және інілерімен тіл табыса алмайды. Жас кезінен бір әйелден екінші әйелге ауысумен аты шығады. Митлак («қатын тастағыш») деген атқа ие болады. Бұл Әлидің беделін түсіріп, дұшпандарының тілге тиек етуіне жол берді. Хасанның тілінің мүкістігі де оның халифатқа иелік етуіне мүмкіншілігін төмендеткенді. Алайда Әли қайтыс болғаннан кейін (661) Хасан отбасының үлкені ретінде, Пайғамбардың алдында ерекше еңбек сіңіргені үшін Ирактың халифасы сайланады. Әлидің Иракты жақтаушы достары Хасанды қайта күрес жүргізуге азғырады, алайда ол халифа Муғауиямен келіссөз жүргізуге ұмтылады. Оны бұған қаражат мұқтаждығы итермелеген болуы мүмкін. Әли қайтыс болған соң Ирак қазынасы азайып қалды, ал әскерлер жалақы беруді талап еткен еді. Халифалыққа сайланғанына 6 - 8 ай болғанда Хасан Муғауиямен ауызша келісімге келіп, Куфа мешітінде халифаттан бас тарта- тынын жұрт алдында жариялайды. Жоғары өкімет билігіне ұмтылудан бас тартқаны үшін Хасан ақшалай өтем алады. Өзінің інісі Хұсайынға 2 млн. зейнетақыдан басқа өзіне 5 млн. дирһам және Иран аймақтарының біреуінен тұрақты түсім түсіп тұруын талап етті. Шиит жорамалы бойынша шартта Муғауия қайтыс болғаннан кейін Хасанның жоғары өкімет басына оралуы көрсетілген делінеді. Келісім нәтижесінде Пайғамбарлық немересі Ирактан кетуге мәжбүр болды. Ол Мединеге қоныстанды. Муғауия үшін ол ешқандай саяси қауіп тудырмады. Хасанның қылығы Әли үйіндегілердің екіге жарылуына әкеп соқты: бірі теріс десе, екіншілері дұрысқа жатқызды. Алайда шииттің бұдан кейінгі ұрпақтары Хасанның кейінгі мұра боларлық бейнесін жасап шығарды. Небір ғаламаттар тудыратын, «азапкерлердің саййиды» (саййид ашшухада) атандырды. Шиит аңызына қарғанда Хасанды Әлидің жауларының бірі - әл-Джаррах б. Сипан әл-Мадаин түбінде ауыр жаралан, Мединеге жеткізілгеннен кейін қырық бес жасыңда қайтыс болады. Бір жорамал бойынша у ішкізді делінеді. Шииттер оның өлімін Муғауиядан көрді.
| Hasan al-Mujtabā | |
|---|---|
| Жұбайы: |
|
| Балалары |
|
Дереккөздер
- Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>тегі; no text was provided for refs namedShaykh - Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hasan bin Әli Әbu Muhammed әl Mudzhtaba 669 zhyly olgen Әli men Fatimanyn үlken uly Muhammed Pajgambardyn zhieni shiitterdin ekinshi imamy Sheshesinen erte zhetim kalgan Hasan ozinin minez kulkynan әkesimen zhәne inilerimen til tabysa almajdy Zhas kezinen bir әjelden ekinshi әjelge auysumen aty shygady Mitlak katyn tastagysh degen atka ie bolady Bul Әlidin bedelin tүsirip dushpandarynyn tilge tiek etuine zhol berdi Hasannyn tilinin mүkistigi de onyn halifatka ielik etuine mүmkinshiligin tomendetkendi Alajda Әli kajtys bolgannan kejin 661 Hasan otbasynyn үlkeni retinde Pajgambardyn aldynda erekshe enbek sinirgeni үshin Iraktyn halifasy sajlanady Әlidin Irakty zhaktaushy dostary Hasandy kajta kүres zhүrgizuge azgyrady alajda ol halifa Mugauiyamen kelissoz zhүrgizuge umtylady Ony bugan karazhat muktazhdygy itermelegen boluy mүmkin Әli kajtys bolgan son Irak kazynasy azajyp kaldy al әskerler zhalaky berudi talap etken edi Halifalykka sajlanganyna 6 8 aj bolganda Hasan Mugauiyamen auyzsha kelisimge kelip Kufa meshitinde halifattan bas tarta tynyn zhurt aldynda zhariyalajdy Zhogary okimet biligine umtyludan bas tartkany үshin Hasan akshalaj otem alady Өzinin inisi Husajynga 2 mln zejnetakydan baska ozine 5 mln dirһam zhәne Iran ajmaktarynyn bireuinen turakty tүsim tүsip turuyn talap etti Shiit zhoramaly bojynsha shartta Mugauiya kajtys bolgannan kejin Hasannyn zhogary okimet basyna oraluy korsetilgen delinedi Kelisim nәtizhesinde Pajgambarlyk nemeresi Iraktan ketuge mәzhbүr boldy Ol Medinege konystandy Mugauiya үshin ol eshkandaj sayasi kauip tudyrmady Hasannyn kylygy Әli үjindegilerdin ekige zharyluyna әkep sokty biri teris dese ekinshileri duryska zhatkyzdy Alajda shiittin budan kejingi urpaktary Hasannyn kejingi mura bolarlyk bejnesin zhasap shygardy Nebir galamattar tudyratyn azapkerlerdin sajjidy sajjid ashshuhada atandyrdy Shiit anyzyna karganda Hasandy Әlidin zhaularynyn biri әl Dzharrah b Sipan әl Madain tүbinde auyr zharalan Medinege zhetkizilgennen kejin kyryk bes zhasynda kajtys bolady Bir zhoramal bojynsha u ishkizdi delinedi Shiitter onyn olimin Mugauiyadan kordi Hasan al MujtabaZhubajy Hafsa bint Abd al Rahman ibn Abi Bakr Hind bint Suhayl ibn Amru Ju da bint al Ash ath ibn QaysBalalary Zayd Abdullah Talha Umm al Hasan Maymunah Umm al Husayn DerekkozderDerekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named Shaykh Islam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul Islam turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz