Батбат кесіртке (лат. Phrynocephalus mystaceus) – ешкіемерлер тұқымдасындағы жұмырбасты кесірткелер туысының бір түрі.
Батбат кесіртке | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
Phrynocephalus mystaceus |
Каспий теңізі мен Алакөл арасындағы шөлді аймақтарда тіршілік етеді. Қазақстанда 2 түр тармағы бар.
Денесінің ұзындығы 20 см-дей, салмағы 43 г-ға дейін, терісінің қабыршақтары ұсақ, бүртікті келеді. Басы жалпақ, жұмыр. Артқа қарай ширатылған құйрығы түбінен ұшына қарай жіңішке, ұшы қара түсті болады. Түсі тұтастай ашық сұрғылт, бауыры ақшыл түсті, қара жолағы, ал екі езуінде ұсақ шашақты үлкен терілі қатпары бар. Ізіне түсіп қуғанда денесінің екі бүйіріне ырғала қозғалып, тез арада «құмға сіңіп» кететіндіктен, «батбат кесіртке» деп аталған. Жауынан қорғанғанда не қауіп төнгенде терілі қатпары қатты керіліп, құлаққа ұқсайды, сондықтан оны « деп те атайды.
Наурыз – қазан айларының аралығында күндіз көзге түседі. Жылына 2 рет 2 – 4 жұмыртқа салып, көбейеді. Өрмекшілермен, өсімдік жапырақтарымен қоректенеді. Кейбір зиянды жәндіктерді жеп, пайда келтіреді.
ТМД кеңістігінде 7 түрі белгілі. Түркімен Қарақұмының оңтүстігінде, ТМД фаунасы эндемигі, Өзбекстанда таралған, КСРО Қызыл кітабына енгізілген.
Дереккөздер
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Phrynocephalus mystaceus |
Сыртқы сілтемелер
- The Reptile Database (ағыл.)
- Ресейдің омыртқалылары Мұрағатталған 5 тамыздың 2017 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Batbat kesirtke lat Phrynocephalus mystaceus eshkiemerler tukymdasyndagy zhumyrbasty kesirtkeler tuysynyn bir tүri Batbat kesirtkeDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby Bauyrymen zhorgalaushylarSaby ҚabyrshaktylarKishi saby Tukymdasy AgamalylarTegi Batbat kesirtkelerTүri P mystaceusPhrynocephalus mystaceusBatbat kesirtke Kaspij tenizi men Alakol arasyndagy sholdi ajmaktarda tirshilik etedi Қazakstanda 2 tүr tarmagy bar Denesinin uzyndygy 20 sm dej salmagy 43 g ga dejin terisinin kabyrshaktary usak bүrtikti keledi Basy zhalpak zhumyr Artka karaj shiratylgan kujrygy tүbinen ushyna karaj zhinishke ushy kara tүsti bolady Tүsi tutastaj ashyk surgylt bauyry akshyl tүsti kara zholagy al eki ezuinde usak shashakty үlken terili katpary bar Izine tүsip kuganda denesinin eki bүjirine yrgala kozgalyp tez arada kumga sinip ketetindikten batbat kesirtke dep atalgan Zhauynan korganganda ne kauip tongende terili katpary katty kerilip kulakka uksajdy sondyktan ony dep te atajdy Nauryz kazan ajlarynyn aralygynda kүndiz kozge tүsedi Zhylyna 2 ret 2 4 zhumyrtka salyp kobejedi Өrmekshilermen osimdik zhapyraktarymen korektenedi Kejbir ziyandy zhәndikterdi zhep pajda keltiredi TMD kenistiginde 7 tүri belgili Tүrkimen Қarakumynyn ontүstiginde TMD faunasy endemigi Өzbekstanda taralgan KSRO Қyzyl kitabyna engizilgen DerekkozderҚazak enciklopediyasy Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan professor E Aryn Pavlodar 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Phrynocephalus mystaceusSyrtky siltemelerThe Reptile Database agyl Resejdin omyrtkalylary Muragattalgan 5 tamyzdyn 2017 zhyly