Дүкенбай Досжан (1942 жылы 9 қыркүйекте Жаңақорған ауданы Қызылорда облысы — 15 қыркүйек 2013, Астана) — жазушы, Қазақстанның мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1996). Парасат және Құрмет ордендерінің иегері.
Дүкенбай Досжан | |||||
Туған күні | |||||
---|---|---|---|---|---|
Туған жері | |||||
Қайтыс болған күні | 15 қыркүйек 2013 (71 жас) | ||||
Қайтыс болған жері | |||||
Азаматтығы | |||||
Ұлты | Қазақ | ||||
Мансабы | |||||
Марапаттары | | ||||
Сыйлықтары |
|
Жалпы мәліметтер
- ҚазМУ-ды (ҚазҰУ) бітірген (1964).
- 1963 – 1966 жылдары «Жетісу» газетінде әдеби қызметкер,
- 1966 – 1975 жылдары «Жазушы» баспасында аға редактор,
- 1976 – 1984 жылдары Қазақстан Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитетінде бөлім меңгерушісі қызметтерін атқарған.
- Кейін Қазақстан Жазушылар одағында әдеби кеңесші, «Жалын» журналында бөлім меңгерушісі болған.
Шығармашылығы
Тұңғыш өлеңдер жинағы 1964 жылы жарық көрді. Досжан проза саласында өнімді еңбек етіп, 8 роман, 18 повесть, 100-ден астам әңгіме жазды. Досжанның көркем шығармалары мен зерттеу еңбектерінің тақырып аясы кең.
- «Отырар» (1965),
- «Фараби» (1965),
- «Жібек жолы» (1973) хикаяттары мен романдарына тарихи оқиғалар арқау болса,
- «Зауал» (1970),
- «Кісі ақысы» (1978),
- «Дария» (1975),
- «Табалдырығыңа табын» (1980),
- «Жолбарыстың сүрлеуі» (1984) атты шығармалары бүгінгі заман тақырыбына арналған.
Ұлы адамдар өмірін көркем тілмен сөйлеткен
- «Мұхтар жолы» (1983-1987 жылдары жазылған; 1988 жылы «Жазушы» баспасында жарияланған),
- «Абай айнасы» (1994),
- «Алыптың азабы» (1997) романдары өз алдына бөлек топтама құрайды.
Досжан шығармалары даралық стилімен, бейнелі тілімен ерекшеленеді. Жазушы кейіпкердің жан толғанысын сезім шырғалаңы, ой ағыны арқылы суреттеуге машық. Оның
- «Екі дүние есігі» (1998) атты зерттеу еңбегі – Түркістан қаласының тарихын, сондағы салыну жай-жапсарын мейлінше мол қамтыған дерекнама. Досжанның шығармалары әлемнің 19 тілінде жеке кітап болып шыққан;
- Екі томдық таңдамалы шығармалары жарық көрді (1990),
- «Құм кітабы» үшін Қазақстан Мемлекеттік сыйлығын алған (1996),
- Он үш томдық таңдамалы шығармалары жарық көрді (2002-2003, «Білім» баспасы),
- Төрт томдық (2008, «Фолиант» баспасы).
Досжан Түркістан қаласының, Жаңақорған, Созақ, Отырар аудандарының құрметті азаматы.
Марапаттары
- ҚР Мемлекеттік сыйлығының (1996),
- М.Әуезов атындағы Ұлттық сыйлықтың лауреаты (1987).
- Түркістан қаласының, бірнеше аудандардың Құрметті азаматы.
- «Құрмет» (2001), «Парасат» (2008) ордендерімен марапатталған.
- Қаламгер 1974 жылы «Зауал» кітабы үшін «Молодая гвардия» баспасының «Қазіргі заманғы жақсы роман» сыйлығын,
- 1988 жылы Украинаның «Днепро» баспасынан шыққан «Жібек жолы» романы үшін «Тарихи тақырыптағы жақсы кітап» сыйлығын алған.
- Жазушының есімі АҚШ-тың «Әдебиет және өнер адамдары» энциклопедиясының 2-ші томына,
- «Ұлттық энциклопедияның» 3-ші томына,
- «Абай энциклопедиясына»,
- Қазақстан Президенті жанындағы даму институтының «Элита Казахстана» (2008) анықтамалығына енген.
Дереккөздер
- «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
- Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
- “Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dүkenbaj Doszhan 1942 zhyly 9 kyrkүjekte Zhanakorgan audany Қyzylorda oblysy 15 kyrkүjek 2013 Astana zhazushy Қazakstannyn memlekettik syjlygynyn laureaty 1996 Parasat zhәne Қurmet ordenderinin iegeri Dүkenbaj DoszhanTugan kүni9 kyrkүjek 1942 1942 09 09 Tugan zheriҚyzylorda oblysy Zhanakorgan audanyҚajtys bolgan kүni15 kyrkүjek 2013 2013 09 15 71 zhas Қajtys bolgan zheriAstanaAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanҰltyҚazakMansabyzhazushyMarapattaryҚurmet ordeniSyjlyktaryZhalpy mәlimetterҚazMU dy ҚazҰU bitirgen 1964 1963 1966 zhyldary Zhetisu gazetinde әdebi kyzmetker 1966 1975 zhyldary Zhazushy baspasynda aga redaktor 1976 1984 zhyldary Қazakstan Baspa poligrafiya zhәne kitap saudasy isteri zhonindegi memlekettik komitetinde bolim mengerushisi kyzmetterin atkargan Kejin Қazakstan Zhazushylar odagynda әdebi kenesshi Zhalyn zhurnalynda bolim mengerushisi bolgan Shygarmashylygy Muhtar zholynyn 1988 zhylgy basylymy Tungysh olender zhinagy 1964 zhyly zharyk kordi Doszhan proza salasynda onimdi enbek etip 8 roman 18 povest 100 den astam әngime zhazdy Doszhannyn korkem shygarmalary men zertteu enbekterinin takyryp ayasy ken Otyrar 1965 Farabi 1965 Zhibek zholy 1973 hikayattary men romandaryna tarihi okigalar arkau bolsa Zaual 1970 Kisi akysy 1978 Dariya 1975 Tabaldyrygyna tabyn 1980 Zholbarystyn sүrleui 1984 atty shygarmalary bүgingi zaman takyrybyna arnalgan Ұly adamdar omirin korkem tilmen sojletken Muhtar zholy 1983 1987 zhyldary zhazylgan 1988 zhyly Zhazushy baspasynda zhariyalangan Abaj ajnasy 1994 Alyptyn azaby 1997 romandary oz aldyna bolek toptama kurajdy Doszhan shygarmalary daralyk stilimen bejneli tilimen erekshelenedi Zhazushy kejipkerdin zhan tolganysyn sezim shyrgalany oj agyny arkyly suretteuge mashyk Onyn Eki dүnie esigi 1998 atty zertteu enbegi Tүrkistan kalasynyn tarihyn sondagy salynu zhaj zhapsaryn mejlinshe mol kamtygan dereknama Doszhannyn shygarmalary әlemnin 19 tilinde zheke kitap bolyp shykkan Eki tomdyk tandamaly shygarmalary zharyk kordi 1990 Қum kitaby үshin Қazakstan Memlekettik syjlygyn algan 1996 On үsh tomdyk tandamaly shygarmalary zharyk kordi 2002 2003 Bilim baspasy Tort tomdyk 2008 Foliant baspasy Doszhan Tүrkistan kalasynyn Zhanakorgan Sozak Otyrar audandarynyn kurmetti azamaty MarapattaryҚR Memlekettik syjlygynyn 1996 M Әuezov atyndagy Ұlttyk syjlyktyn laureaty 1987 Tүrkistan kalasynyn birneshe audandardyn Қurmetti azamaty Қurmet 2001 Parasat 2008 ordenderimen marapattalgan Қalamger 1974 zhyly Zaual kitaby үshin Molodaya gvardiya baspasynyn Қazirgi zamangy zhaksy roman syjlygyn 1988 zhyly Ukrainanyn Dnepro baspasynan shykkan Zhibek zholy romany үshin Tarihi takyryptagy zhaksy kitap syjlygyn algan Zhazushynyn esimi AҚSh tyn Әdebiet zhәne oner adamdary enciklopediyasynyn 2 shi tomyna Ұlttyk enciklopediyanyn 3 shi tomyna Abaj enciklopediyasyna Қazakstan Prezidenti zhanyndagy damu institutynyn Elita Kazahstana 2008 anyktamalygyna engen Derekkozder Alash kozgalysy Almaty 2008 ISBN 9965 32 715 7 Muhtar Әuezov enciklopediyasy Almaty Atamura baspasy 2011 zhyl ISBN 978 601 282 175 8 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Қazakstan zhazushylary Anyktamalyk Қurastyrushy Қamshyger Sayat Zhumasheva Қajyrnisa Almaty An arys baspasy 2009 zhyl